دانا نکسیتللی

منبع: گاردین

مطالعه نسبتا جدیدی که از سوی دانشمندان دانشگاه استنفورد و برکلی کالیفرنیا انجام شده، نشان می‌دهد که ما به‌طور قابل‌توجهی اثر مخرب تغییر وضعیت آب‌ و هوا را بر اقتصاد جهانی دست‌کم گرفته‌ایم.به عقیده نویسندگان، نگاهی به اطلاعات ۱۶۰ کشور در یک دوره ۵۰ ساله از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۰ نشان می‌دهد که میانگین دمای محلی در حدود ۱۳ درجه سانتیگراد (۵۵ درجه فارنهایت) از نظر اقتصادی به ویژه برای فعالیت و بهره‌وری بخش کشاورزی بهینه است. در بسیاری از کشورهای ثروتمند همچون ایالات متحده آمریکا، ژاپن، فرانسه و چین، دما به سختی وضعیت جاری آب و هوایی را منعکس می‌کند.اگر دماهای منطقه‌ای خنک‌تر بشوند، آنگاه گرمایش زمین مزایایی برای اقتصاد محلی خواهد داشت، اما با قرار گرفتن در اوج دما، گرمایش زمین منجر به کاهش بهره‌وری اقتصادی می‌شود. محکم بودن این نتیجه قابل‌توجه است. این مطالعه نشان داده است که این نتیجه‌ هم برای کشورهای ثروتمند و هم برای کشورهای فقیر و در بازه فاصله بین سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۹ و نیز ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ برقرار بوده است.

اقتصادها با دماهای گرمتر تطبیق ندارند

تا امروز، اقتصاددانان باور داشته‌اند که گرمایش جهانی اثری بر رشد اقتصادی در کشورهای ثروتمند نخواهد داشت، زیرا فرض می‌شد که آن دسته از کشورها منابعی دارند که با تغییر وضعیت آب و هوا مطابقت پیدا می‌کنند. با این حال، نگاهی به اطلاعات نیم قرن گذشته نشان می‌دهد که نویسندگان مطالعه فوق، دریافته‌اند که کشورهای ثروتمند نیز همانند کشورهای فقیرتر به راحتی در برابر تغییرات آب و هوایی کمتر از ۱۳ درجه سانتیگراد آسیب‌پذیرند.در بخشی از این تحقیق آمده است: «ما تنها شواهد ضعیفی پیدا کرده‌ایم که جمعیت‌های ثروتمندتر آسیب‌پذیری کمتری نسبت به گرمایش زمین دارند و هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد دماهای بالا یا پیشرفت‌های فناوری از سال ۱۹۶۰ واکنش جهانی را نسبت به مساله گرمایش اصلاح کرده باشند. این امر بیانگر آن است که تطبیق با تغییر وضعیت آب و هوا ممکن است سخت‌تر از آن‌چه باشد که پیش‌تر انتظار می‌رفت و انباشت ثروت، فناوری و تجربه ممکن است کاهش چندانی در زیان‌های اقتصادی جهانی در طول این قرن ایجاد نکنند.»این مطالعه نشان می‌دهد اگر به مسیر پیشین مصرف بالای سوخت‌های فسیلی و آلودگی کربنی ادامه دهیم، ۷۷ درصد از کشورها در سال ۲۱۰۰ فقیرتر از وضعیتی خواهند بود که گرمایش جهانی را کاهش دهیم. برخی از کشورها (۵ تا ۴۳ درصد از ملل جهان) ممکن است در سال ۲۱۰۰ حتی فقیرتر از امروز خود شوند. البته تمام خبرها بد نیست، برخی کشورهای سردتر مانند کانادا و روسیه به دلیل گرمایش جهانی از مزایای اقتصادی بهره‌مند خواهند شد. هرچند، بیشتر شرکای تجاری آنان رشد اقتصادی کند شده‌ای را در آن زمان تجربه خواهند کرد. به علاوه بهره‌وری اقتصادی کشورهایی که آب و هوای گرمی دارند به دلیل گرمایش زمین دشوار‌تر خواهد شد و در مناطقی همچون آفریقا، جنوب‌شرقی آسیا و آمریکای جنوبی به سوی فقیر شدن می‌روند. این امر واقعیت تلخی را تقویت می‌کند که کشورهای فقیرتر که کمترین مشارکت را در مورد این معضل داشته‌اند آسیب‌پذیرترین وضع را نسبت به پیامدهای تغییر وضعیت آب و هوا دارند.

هزینه اجتماعی بالاتر کربن

الگوهای ارزیابی یکپارچه که مدل‌سازی اقتصادی و آب و هوایی را ترکیب می‌کنند بهترین ابزار ما برای برآورد اثرات اقتصادی تغییر وضع آب و هوا هستند. هرچند، این الگوها اساسا فرض می‌کنند که رشد اقتصادی صرف‌نظر از تغییر وضعیت آب و هوایی ادامه خواهد یافت. مطالعه‌ای که توسط اقتصاددانان دانشگاه استنفورد، فرانسس مور و دلاوان دیاز، پیش‌تر در سال ۲۰۱۵ منتشر شده بود، نشان می‌داد که تداوم گرمایش زمین به‌طور معنی‌داری بر کاهش رشد اقتصادی در کشورهای فقیرتر اثر خواهد گذاشت. این مقاله نشان می‌داد که هزینه اجتماعی کربن (میزان دلاری که هزینه‌های آلودگی کربن از طریق آسیب‌های اقتصادی بر ما وارد می‌کند) چیزی بین ۷۰ تا ۴۰۰ دلار بوده و بهترین برآورد آن بیش از ۲۰۰ دلار به ازای هر تن است. این موضوع، هزینه بالاتری را نسبت به مدل‌های الگوهای ارزیابی یکپارچه فراهم می‌کند که بهترین پیش‌بینی آن به ازای هر تن عموما در حدود ۱۰۰ دلار یا کمتر است. پروفسور مارشال برک نویسنده اصلی این تحقیق جدید، می‌گوید که این تیم تحقیقاتی هنوز بر روی اینکه چگونه این نتایج بر برآورد تاثیر هزینه اجتماعی کربن اثر می‌گذارد، کار می‌کند. به هر حال از آنجا که طبق تحقیقات آنان تداوم گرمایش زمین در هر دو دسته کشورهای ثروتمند و فقیر به رشد اقتصادی آسیب می‌زند، برک معتقد است که نتیجه این کار حتی منجر به برآورد هزینه اجتماعی کربن بالاتری نسبت به مطالعه مور و دیاز خواهد بود.همان‌طور که در مقاله آنان اشاره شده، آنان احتمالا هزینه‌های اجتماعی تغییر وضعیت آب و هوا را با تمرکز بر تاثیرات آب و هوایی و مستثنی کردن سایر عوامل نظیر افزایش سطح آب دریاها کمتر برآورد می‌کنند.پروفسور برک می‌گوید: «اقتصاددانان به‌طور معنی‌داری پتانسیل اثرات بسیار منفی را بر اقتصاد جهانی دست‌کم گرفته‌اند. واقعا سخت است که ببینیم چقدر آسیب‌های محاسبه شده در مدل با تجربه تاریخی ما سازگارند.»

نیاز به قیمت‌گذاری کربن

مبنای اقتصاد بیانگر این است که بازارها باید شامل قیمتی برای آلودگی کربن باشند که بهترین برآوردها را برای هزینه اجتماعی کربن نشان می‌دهد. آلودگی کربن هزینه‌هایی خلق می‌کند که جوامع آن را از طریق آسیب‌های تغییر وضع آب و هوا و کاهش بهره‌وری اقتصادی می‌پردازند، اما اگر بازار به آن قیمت‌ها واکنش نشان ندهد، مصرف‌کنندگان از تصمیمات خرید آگاه نمی‌شوند. اقتصاددانان این امر را یک «اثر خارجی» و «شکست بازار» می‌دانند و باید با قیمت‌گذاری روی آلودگی کربن مساله اصلاح شود. این مساله‌ای است که حتی اقتصاددانان مخالف گرمایش زمین نیز با آن موافقند. همان طور که مطالعه اخیر نشان می‌دهد، اثرات اقتصادی گرمایش زمین احتمالا حتی بزرگتر از آن چیزی است که پیش‌تر انتظار می‌رفت محقق شود و نیاز به قیمت‌گذاری آلودگی کربن، هر چه بیشتر احساس می‌شود.