جواد خوانساری

نایب رئیس سندیکای شرکت‌های ساختمانی

درخصوص ضرورت تعامل مشترک با سایر کشورها در دوران پسا تحریم به منظور تامین منابع مالی و استفاده از دانش فنی در حجم عظیم پروژه‌های ساختمانی و عمرانی کشور به همکاری‌های فنی و جذب سرمایه‌های خارجی نیازمندیم، این امر زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم هم اکنون بیش از ۷ هزار پروژه نیمه کاره در کشور وجود دارد که برای تکمیل تمام آنها با هزینه‌های روز به ۴۰۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی نیاز داریم.اگر امروز نیاز به سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه‌های خارجی در کشور به شدت احساس می‌شود، به این خاطر است که تامین این حجم عظیم از منابع مالی برای تکمیل پروژه‌ها در حال حاضر برای دولت مقدور نیست. این در حالی است که تمام پروژه‌هایی که هم اکنون به دلیل کمبود منابع مالی نیمه کاره و متوقف باقی مانده است، پروژه‌هایی هستند که به دنبال نیازهای مردم در مناطق گوناگون کلنگ زنی و آغاز شده‌اند و نیمه کاره ماندن آنها به معنای برآورده نشدن این نیازها و محرومیت مردم از این پروژه ها است.

جذب سرمایه‌گذاری در واقع در اولین قدم می‌تواند تکلیف بسیاری از پروژه‌های نیمه تمام و بلاتکلیف را روشن کند به خصوص پروژه‌هایی که در برنامه ششم توسعه هم از طرف دولت مورد تاکید قرار گرفته‌اند. از سوی دیگر حضور شرکت‌های خارجی در عرصه‌های مختلف اقتصادی و سازندگی کشور به معنای نوعی تفاهم، تبادل فکری، فنی و صنعتی خواهد بود و این تعاملات می‌تواند در بهبود فعالیت‌های عمرانی و زیربنایی اثر مطلوب داشته باشد. در واقع برقراری تبادل فکری و صنعتی، راهگشا برای بهبود سرمایه‌گذاری در زیربنایی در کشور خواهد بود. امروزه اگر می‌بینم امکانات زیربنایی فوق پیشرفته همچون خطوط ریلی با سرعت بیش از ۳۰۰ کیلومتر در ساعت در کشور ما وجود ندارد به دلیل نبود سرمایه کافی و نیز نبود تکنیک‌ها و دانش مورد نیاز در این زمینه است. این امکان همان طور که در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا وجود دارد می‌تواند با کاهش سفرهای هوایی بسیاری از هزینه‌های مازاد در کشور را مدیریت کند. به همین علت هم اکنون در فضای پساتحریم و در شرایطی که زمینه‌های همکاری مشترک با کشورهای پیشرفته دنیا بار دیگر فراهم شده است به دنبال جذب سرمایه‌ها و دانش کشورهای بزرگ دنیا هستیم و در این مسیر دولت و بخش خصوصی با رسیدن به تفاهمی مشترک به همصدایی هم رسیده‌اند.این در حالی است که همکاری مشترک و جذب سرمایه‌های کشورهای پیشرفته و مهم دنیا منجر به افزایش همکاری‌ها و صدور خدمات فنی و مهندسی از ایران به کشورهای آسیایی و همسایه و سایر کشورهای دیگر هم خواهد شد.

هم اکنون ایران پل ارتباطی مناسبی برای صدور خدمات فنی و مهندسی و سرمایه‌گذاری در کشورهای همسایه و منطقه برای دنیا محسوب می‌شود و این ارتباط علاوه بر اینکه امکان جذب سرمایه و دانش فنی خارجی را برای کشور فراهم می‌کند و می‌تواند زمینه ساز حضور مهندسان ایرانی در کشورهای مختلف باشد. در واقع همکاری مشترک ایران و کشورهای پیشرفته در زمینه صدور خدمات فنی و مهندسی به معنای ارتقای مقام و رتبه مهندسان و شرکت‌های ایرانی در این عرصه است که می‌تواند با افزایش صادرات مصالح و خدمات مهندسی، زمینه مناسبی برای افزایش صادرات و کسب بازارهای اقتصادی منطقه‌ای در این عرصه هم باشد.در این زمینه یکی از بخش‌های مهمی که هم اکنون به‌عنوان نیاز جدی مورد تاکید دولت و بخش خصوصی است، جذب سرمایه و دانش فنی خارجی در حوزه حمل و نقل ریلی میان شهرهای مادر و اقماری است. وزیر راه‌وشهرسازی به درستی موضوع ارتباط راه‌های کشور با خطوط ریلی از جمله راه آهن برقی به خصوص مسیر شهرهای جدید به کلان‌شهرها و شهرهای اصلی را مورد تاکید قرار داده است و در این زمینه با هیات‌های خارجی هم دیدار و گفت‌وگو کرده است. این در حالی است که از دیگر نیازهای ما در شهرها موضوع نوسازی بافت‌های فرسوده، قدیمی و تاریخی است که این موضوع هم به سرمایه‌گذاری‌های خارجی نیازمند است.در ساخت وسازها و معماری شهری ظرفیت‌های زیادی برای جذب سرمایه وجود دارد و مدت‌ها است که می‌بینیم دولت و وزارت راه‌وشهرسازی به دنبال بازسازی، نوسازی و تجمیع محدوده‌های فرسوده و بافت‌های تاریخی است. هم اکنون می‌بینیم که در نقاط مختلف شهری به خصوص کلان‌شهرها فعالیت‌هایی درخصوص تجمیع محدوده‌های فرسوده و تبدیل آنها به مراکز خرید وتجاری صورت گرفته است که در این زمینه هم جذب سرمایه می‌تواند کمک بسیار مناسبی برای توسعه اقتصادی بافت‌های فرسوده و کمک به جریان نوسازی در این محلات باشد. اما در این زمینه و در مسیر ورود سرمایه‌های خارجی به رغم لغو تحریم‌ها باید بتوانیم مشکلات فراوانی که هم اکنون در مسیر ورود و خروج سرمایه وجود دارد را حل کنیم. باید قوانین به نحوی تدوین شود که اگر سرمایه‌گذاران خارجی اعتماد کرده و سرمایه‌های خود را به ایران می‌آورند با اطمینان و آسودگی خاطر به کار و فعالیت در کشور بپردازند. متاسفانه هنوز هم مشکلات زیادی در این زمینه وجود دارد که مهم‌ترین آنها نااطمینانی و ابهام در ایمنی سرمایه‌های خارجی در ایران و همچنین مسائل مربوط به ورود و خروج سرمایه از ایران است. لازم است تدابیر قانونی و اجرایی برای حل و فصل این مشکلات به عمل آید.