بن موریس

خبرنگار بی بی سی

بسیاری از شرکت‌های چندملیتی خواستار بازگشت به ایران هستند. بازار ایران پتانسیل بسیاری دارد چرا که این کشور جمعیتی تحصیلکرده، منابع فراوان و مناظر طبیعی بسیار زیبایی دارد. شرکت‌های اروپایی و آسیایی می‌توانند زودتر به این بازار پا بگذارند اما تجارت شرکت‌های آمریکایی با ایران به شدت سخت خواهد بود. هرچند تجارت در ایران مشکلات خود را دارد از جمله شفاف نبودن روند‌های اداری، قدیمی بودن قوانین تجارت و کار، با این وجود این بازار پتانسیل رشد بسیار دارد که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. در ادامه به فرصت‌های این بازار اشاره خواهد شد.

اتومبیل، اتوبوس و وانت

شرکت دایملر فرصت را هدر نداده است. شرکت آلمانی دایملر نیز از امضای تفاهم‌نامه‌ای با شریکان ایرانی‌اش خبر داده است تا به بازار تولید کامیون در ایران بازگردد. این شرکت با مشارکت شرکت ایران‌خودرو، موتور و سایر قطعات را تولید می‌کند. دایملر که در سال ۲۰۱۰ این کشور را ترک کرده است، می‌گوید: « تقاضای بسیاری برای کامیون در ایران وجود دارد.»

ایران دومین بازار پژو سیتروئن قبل از ترک این شرکت در سال ۲۰۱۲ بود. بالاترین میزان فروش این شرکت ۴۵۰ هزار ماشین در سال بود، بنابرین این شرکت مترصد بازگشت به بازار ایران است. این شرکت فرانسوی و ایران خودرو، شرکتی با سهام ۵۰-۵۰ امضا کرده‌اند. شرکت جدید در ایران کار تولید انجام خواهد داد و قرار است تا ۵ سال آینده، ۴۰۰ میلیون یورو در بخش‌های تولید، پژوهش و توسعه سرمایه‌گذاری کند. اما پژو رقبایی هم دارد. یک تحلیلگر خودرو می‌گوید فولکس واگن به دنبال ورود به بازار ایران است. از سوی دیگر، سازندگان قطعات خودرو نیز گوشه چشمی به بازار ایران دارند. شرکت تایرسازی«کنتیننتال» به دنبال فرصت است تا با این کشور داد و ستد کند. تحلیلگران می‌گویند: «تهران مشتاق این است که شرکت‌های خارجی تکنولوژی به ایران بیاورند.»


صنعت هوایی

ایران سفارش خرید 118 فروند هواپیمای ایرباس از جمله هواپیماهای A380 را به ارزش 5/ 10 میلیارد یورو امضا کرده است. شرکت ایرباس اعلام کرده تحویل ایرباس‌ها پس از دریافت مجوز از آمریکا انجام خواهد شد؛ زیرا بیش از 10 درصد از قطعات ایرباس توسط ایالات‌متحده تولید می‌شود. رقیب ایرباس، شرکت بوئینگ آمریکایی است که از معدود شرکت‌های آمریکایی است که می‌تواند با ایران تجارت کند.شرکت بوئینگ احتمال دارد بوئینگ 737 و 777به ایران بفروشد. مقامات شرکت بوئینگ در این رابطه می‌گویند: «برای فروش هواپیما اقدامات بسیاری وجود دارد و هم‌اکنون، به تحلیل وضعیت بازار ایران ادامه می‌دهیم.»


نفت

شرکت توتال فرانسه که در ایران سابقه حضور داشته است، اعلام کرد که مشتاق است دوباره در بازار ایران کار کند. شرکت ایتالیایی «انی» یکی از بزرگ‌ترین خریداران نفت ایران قبل از تشدید تحریم‌ها بود. مدیر عامل این شرکت گفت که قصد دارد تولیدکننده عمده نفت ایران باشد. ایران برای سرمایه‌گذاری در بخش نفت خود به ۱۵۰ میلیارد دلار نیاز دارد که این فرآیند چهار تا پنج سال طول می‌کشد. شرکت نروژی «استات اویل» گزارش داد که مترصد فرصت‌های جدید در این بازار است. شرکت غول نفتی شل در این خصوص می‌گوید: «شل می‌تواند بخش انرژی ایران را توسعه دهد.» ایران نه تنها نفت بسیار دارد بلکه استخراج نفت این کشور ارزان است و این مساله مهمی است چرا که بهای نفت از سال ۲۰۱۴ کاهش یافته است. هرچند به خاطر کمبود سرمایه‌گذاری تولید نفت بسیار کاهش یافته است.


گاز

پارس جنوبی بزرگ‌ترین میدان گازی در جهان است و قسمت اعظم آن در آب‌های ایران واقع شده است. مانند صنعت نفت، صنعت گاز نیز به سرمایه‌گذاری نیاز دارد. صنعت نفت و گاز تفاوت‌هایی دارد از جمله آنکه صادر کردن گاز مشکل است. ایران با شرکت‌های شل، رپسول و توتال در خصوص ساخت سه پروژه LNG قراداد داشته‌اند اما پروژه‌ها متوقف شده‌اند و هنوز معلوم نیست آیا این برنامه‌ها از سر گرفته خواهد شد یا خیر؟ هرچند شرکت گازی آلمانی «لیند» اشتیاق خود را به از سرگیری روابط خود با ایران اعلام کرده است.


توریسم

در ماه اکتبر سال گذشته معاون رئیس‌جمهوری از وقوع سونامی ورود گردشگران به ایران در دوران پساتحریم خبر داد. درسال ۲۰۱۴، ایران میزبان ۵ میلیون گردشگر بوده است که درآمدی معادل ۵/ ۷ میلیارد دلار داشته است اما رئیس سازمان گردشگری قصد دارد تا سال ۲۰۲۵، ۲۰ میلیون گردشگر را به این کشور جذب کند. «تونی ویلر» موسس آژانس گردشگری «لونلی پلنت» در خصوص این عدد گفت: «۲۰ میلیون گردشگر عدد بسیار بالایی است اما باید به یاد داشته باشیم که پس از گشایش در‌های کشور میانمار، صنعت گردشگری در این کشور خیزش عظیمی داشت و بر این گمان هستم که برای ایران نیز چنین اتفاقی بیفتد.»