عامل دو رکورد متفاوت در تجارت خارجی ایران چیست؟
سوال پیش روی شاخص صادرات
اما با توجه به اینکه جزئیات آمارهای صادرات آذر هنوز منتشر نشده، دلیل اصلی افت ۵۶ درصدی ارزش صادرات در این ماه نامعلوم است، با این حال به گفته برخی کارشناسان به نظر می‌رسد در آبان ماه اقلامی از گروه کالایی صنعتی صادر شده که ممکن است این اقلام در لیست کالاهای صادراتی در آذر ماه وجود نداشته باشد. اقلامی که ممکن است ارزش افزوده و تکنولوژی بالایی داشته باشند. سوالی که در این راستا مطرح می‌شود این است که این اقلام صادراتی چه کالاهایی هستند که با وجود افت وزنی ۶۹ درصدی، رشد ارزشی ۱۲۵ درصدی در صادرات اقلام صنعتی در آبان ماه را رقم زده است؟ و اینکه آیا افت ارزش صادرات در آذر ماه نسبت به آبان به دلیل کاهش قیمت نفت و محصولات وابسته به آن بوده یا اینکه اقلامی در آبان صادر شده‌اند که در لیست اقلام صادراتی آذر ماه وجود نداشتند؟
سازمان توسعه تجارت در گزارش اخیر خود از کارنامه تجارت خارجی کشور، به بررسی تجارت ایران در هشت ماه منتهی به آبان سال جاری پرداخت. بر اساس این گزارش در هشت ماه منتهی به آبان سال جاری، صادرات غیرنفتی کشور (بدون احتساب میعانات گازی و خدمات) معادل ۲۴ میلیارد و ۴۹۳ میلیون دلار رقم خورده که این رقم معادل ۴۴ درصد از رقم هدف‌گذاری شده ۵۵ میلیارد دلاری در سال ۹۴ است. طی این دوره بیشترین سهم از ارزش صادرات غیرنفتی کشور (با احتساب میعانات گازی) معادل ۳۷ درصد به اقلام صنعتی اختصاص داشته است. طی این دوره صادرات میعانات گازی معادل پنج میلیارد و ۱۳۹ میلیون دلار بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۴۶ درصد افت داشته است. صادرات اقلام صنعتی نیز در هشت ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته به لحاظ ارزشی ۱۲ درصد رشد و به لحاظ وزنی ۱۷ درصد افت داشته و به ۱۰ میلیارد و ۹۸۳ میلیون دلار رسید.
صادرات محصولات پتروشیمی نیز طی هشت ماهه امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته، رشد وزنی ۵۵ درصدی و رشد ارزشی ۹ درصدی را ثبت کرده و به ۱۰ میلیارد و ۳۳۰ میلیون دلار رسید. همچنین صادرات فرش و صنایع دستی با افت ارزشی ۱۹ درصدی به ۱۹۳ میلیون دلار، صادرات محصولات کشاورزی با افت ارزشی ۱۷ درصدی به دو میلیارد و ۴۱۴ میلیون دلار و صادرات محصولات معدنی نیز با افت ارزشی ۴۵ درصدی به ۵۷۳ میلیون دلار رسید. با بررسی آمارهای صادرات به تفکیک ماه نیز مشاهده می‌شود که در آبان ماه سال جاری، تنها صادرات اقلام صنعتی و پتروشیمی رشد ارزشی را نسبت به مهرماه تجربه کرده‌اند و مابقی کالاها با افت ارزشی همراه بودند. بر این اساس، در آبان ماه سال جاری نسبت به مهرماه، صادرات اقلام صنعتی رشد ۱۲۵ درصدی، صادرات محصولات پتروشیمی رشد ۹۷ درصدی، صادرات میعانات گازی افت ۶۹ درصدی، صادرات فرش و صنایع دستی افت حدود ۲۱ درصدی، صادرات محصولات معدنی افت ۱۳ درصدی و صادرات محصولات کشاورزی نیز افت ۱۱ درصدی را تجربه کرده‌اند.
از سوی دیگر، در هشت ماه منتهی به آبان سال جاری، ۱۰ قلمی که بیشترین سهم از ارزش صادرات کشور را به خود اختصاص داده‌اند، «گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع شده»، «پروپان مایع شده»، «قیر نفت»، «پلی اتیلن گرید فیلم باچگالی کمتر از ۹۴ درصد به جز نوع پودری»، «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت فقط گرم نوردشده به‌طور طومار»، «بوتان مایع شده»، «متانول»، «اوره حتی به‌صورت محلول در آب»، «روغن‌های سبک و فرآورده‌ها به‌جز بنزین» و «پلی اتیلن گرید فیلم به‌صورت غیرپودر با وزن مخصوص ۹۴ درصد یا بیشتر» هستند. در بین ۱۰ قلم عمده صادراتی به استثنای محصولات از آهن یا فولاد و اوره، سایر اقلام عمده صادراتی شاهد کاهش قیمت پایه نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده‌اند. در هشت ماه منتهی به آبان سال جاری، متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی معادل ۴۷۰ دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳/ ۸ درصد رشد داشته است. همچنین بر اساس گزارش سازمان توسعه تجارت در دوره مذکور، بیشترین سهم از صادرات کشور مربوط به گروه اقتصادی همکاری اسلامی (OIC) بوده است. پس از آن به ترتیب شورای همکاری خلیج فارس (PGCC)، سازمان همکاری اقتصادی (ECO)، کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS)، اتحادیه اروپا (EU) و کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا (ASEAN) سهم‌های بعدی از صادرات کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
توزیع واردات به تفکیک مصرف
در هشت ماه منتهی به آبان سال جاری، میزان واردات کشور معادل 27 میلیارد و 307 میلیون دلار بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته افت ارزشی 21 درصدی را تجربه کرده است. با بررسی آمار واردات به تفکیک گروه‌های واسطه‌ای، سرمایه‌ای و مصرفی مشاهده می‌شود که در هشت ماه منتهی به آبان سال جاری، واردات اقلام واسطه‌ای 17 میلیارد و 967 میلیون دلار، واردات اقلام سرمایه‌ای چهار میلیارد و 897 میلیون دلار و واردات اقلام مصرفی نیز معادل سه میلیارد و 454 میلیون دلار رقم خورده است. بر این اساس، بیشترین سهم از ارزش واردات به اقلام واسطه‌ای با سهم 3/ 68 درصدی اختصاص داشته و پس از آن اقلام سرمایه‌ای سهم 6/ 18 درصدی و اقلام مصرفی سهم 1/ 13 درصدی از ارزش واردات کشور را از آن خود کرده‌اند.
با مقایسه این ارقام نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیشترین افت ارزشی را واردات اقلام واسطه‌ای داشتند. اقلام واسطه‌ای در هشت ماه منتهی به آبان سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت ارزشی 11/ 20 درصدی داشته و واردات اقلام مصرفی و سرمایه‌ای نیز به ترتیب افت ارزشی 4/ 20 درصدی و 14 درصدی را تجربه کرده‌اند. با بررسی آمار واردات در سال جاری به تفکیک ماه نیز مشاهده می‌شود که در آبان ماه سال جاری، واردات کشور با افت ارزشی 8 درصدی مواجه بوده است. در این ماه بیشترین سهم از واردات کشور به اقلام واسطه‌ای اختصاص داشته است. همچنین در آبان ماه نسبت به مهر ماه واردات اقلام واسطه‌ای با افت حدود 4 درصدی و واردات اقلام سرمایه‌ای با افت حدود 12 درصدی همراه بوده است. این در حالی است که در همین ماه واردات اقلام مصرفی رشد ارزشی 14 درصدی را تجربه کرده‌اند. در هشت ماه منتهی به آبان سال جاری، 10 قلم وارداتی که بیشترین سهم از ارزش کل واردات را به خود اختصاص داده‌اند «ذرت دامی»، «دانه گندم به‌جز گندم دامی»، «لوبیای سویا»، «کنجاله سویا»، «ماشین‌آلات و دستگاه‌های به هم فشرده، شکل دادن یا قالب‌گیری سوخت‌های معدنی جامد»، «قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری»، «محصولات از فولادهای ممزوج»، «ماژول نمایشگر متشکل از صفحه LCD یا LED» و «مکمل‌های دارویی» هستند.
در بین اقلام عمده وارداتی به استثنای مکمل‌های دارویی، قطعات منفصله خودرو سواری و ماژول نمایشگر، سایر اقلام عمده وارداتی شاهد کاهش قیمت پایه نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده‌اند. در هشت ماه منتهی به آبان سال جاری متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی معادل یک هزار و 178 دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت ارزشی 3/ 7 درصد از ارزش خود را از دست داده است. بر اساس گزارش سازمان توسعه تجارت، بیشترین سهم از واردات کشور از گروه اقتصادی همکاری اسلامی (OIC) بوده است. پس از آن به ترتیب شورای همکاری خلیج فارس (PGCC)، اتحادیه اروپا (EU)، سازمان همکاری اقتصادی (ECO)، کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا (ASEAN) و کشورهای مستقل مشترک المنافع (CIS) سهم‌های بعدی از ارزش کل واردات را به خود اختصاص داده‌اند.
ارسال نظر