گروه بازرگانی: با توجه به شرایط جدیدی که پس از دستیابی به توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 به‌وجود آمده، پیش‌بینی می‌شود ایران خیز بزرگی برای تسخیر بازارهای دنیا و به‌خصوص اروپا بردارد به‌طوری‌که متولیان حوزه تجارت از آغاز ارتباط تجاری ایران با شرکای قدیمی و خریداران سنتی کالاهای خود در بازارهای اروپایی، پس از انعقاد توافق خبر می‌دهند. این در حالی است که آمارهای گمرک از تجارت خارجی ایران در چهار ماه نخست سال جاری نیز نشان‌دهنده آن است که از 48 مقصد عمده صادراتی ایران، تنها هشت کشور از اروپا بوده، 32 کشور از آسیا و بقیه از آفریقا و استرالیا بوده‌اند همچنین هیچ کشور آمریکایی در این لیست وجود ندارد. با این حال، به نظر می‌رسد با برنامه‌ریزی مناسب در این زمان، می‌توان امید بیشتری به توسعه روابط تجاری ایران با اروپا داشت.

در این راستا، ولی‌الله افخمی‌راد، رئیس سازمان توسعه تجارت نیز با بیان اینکه اروپایی‌ها دوباره برای مراودات تجاری با طرف‌های ایرانی خود فعال شده‌اند، گفت: کشورهای اروپایی در حال بازگشت به صدر شرکای تجاری ایران هستند و بر این اساس مراودات تجاری با اروپایی‌ها رنگ جدی‌تری به خود گرفته است. از این رو، ایران هم شرکای قدیمی و خریداران سنتی کالاهای خود در بازارهای اروپایی را پیدا کرده است و پیش‌بینی می‌شود که ارزش تجارت خارجی با کشورهای اروپایی، طی ماه‌های آتی، از روندی رو به رشد برخوردار باشد. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: آمارهای رسمی کشور نیز به خوبی این را نشان می‌دهد که کشورهای اروپایی، در حال افزایش مراودات تجاری خود با تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی هستند و همین امر، سبب شده تا در ماه‌های گذشته، ردپای افزایش صادرات کالاهای ایرانی در بازار اروپا مشهودتر از قبل باشد.


وی تصریح کرد: آمارهای گمرک حکایت از این دارد که اروپایی‌ها مجدد برای خرید کالاهای ایرانی گام‌های جدیدی برمی‌دارند و در این میان، سهم ایتالیا نسبت به سایر کشورهای اروپایی پررنگ‌تر است؛ البته آلمان هم در گذشته مراودات تجاری مناسبی را با ایران داشته است و بسیاری از کالاهای ایرانی خریداران خوبی در این کشور داشته‌اند.


به گفته افخمی‌راد، تلاش ما این است که موازنه تجاری را با کشورهای دنیا برقرار کنیم و صادرکنندگان ایرانی هم باید تلاش کنند تا تراز تجاری مثبتی برای کشور رقم بخورد، این در حالی است که تجارت یک جاده دوطرفه است و به همان نسبتی که علاقه‌مندیم کالاهای ایرانی در بازارهای هدف صادراتی حضور یابد، اروپایی‌ها هم علاقه‌مند به صادرات کالاهای خود به بازار ایران هستند اما باید از واردات کالاهای مصرفی، به سمت کالاهای با تکنولوژی بالا و منطبق بر فناوری روز حرکت کرد.


تراز تجاری ایران با 48 کشور

آمارهای گمرک از تجارت خارجی ایران در چهار ماه نخست سال جاری میلادی نشان می‌دهد که طی این مدت از ۴۸ کشوری که ایران بیشترین صادرات را به آنها داشته، تنها هشت کشور از قاره اروپا بوده؛ در حالی که ۳۲ کشور از قاره آسیا است، بقیه کشورها از قاره اقیانوسیه و آفریقاست و از قاره آمریکا نیز کشوری در این لیست دیده نمی‌شود. هشت کشور اروپایی که بیشترین سهم از صادرات ایران را به خود نسبت داده‌اند، شامل ایتالیا، اسپانیا، فدراسیون روسیه، هلند، بلژیک، انگلستان و اوکراین بوده و در این بین ایتالیا بیشترین سهم را به خود نسبت داده است. تراز تجاری ایران و ایتالیا، حدود ۱۰۰ میلیون دلار به نفع ایتالیا رقم خورده است. اسپانیا نیز در حالی بالغ بر ۸۹ میلیون دلار از صادرات ایران را از آن خود کرده که طی مبادلات تجاری با ایران حدود ۲۷ میلیون دلار سود را برای ایران رقم زده است. همچنین تراز تجاری ایران با آلمان طی چهار ماه نخست سال جاری، منفی ۴۸۰ میلیون دلار ثبت شده و از بین این ۴۸ کشور، بیشترین سود را از تجارت با ایران به‌دست آورده است.


از طرفی فدراسیون روسیه نیز طی دوره مورد بررسی حدود 61 میلیون دلار از صادرات ایران را به خود نسبت داده و در مبادلات تجاری با ایران حدود 129 میلیون دلار سود کسب کرده است. تراز تجاری ایران با هلند نیز طی این دوره منفی 192 میلیون دلار رقم خورده که میزان صادرات ایران به این کشور 6/ 14 میلیون دلار ثبت شده است. بلژیک نیز در حالی 13 میلیون دلار از صادرات ایران را به خود اختصاص داده که طی این دوره تراز تجاری 94 میلیون دلاری را به سود خود رقم زده است. همچنین تراز تجاری ایران با انگلستان منفی 141 میلیون دلار و تراز تجاری ایران با اوکراین نیز 42 میلیون دلار ثبت شده است.


از سوی دیگر، آمارهای گمرک از تجارت خارجی ایران در چهار ماه منتهی به تیر ماه سال جاری نشان می‌دهد که طی این دوره از ۴۸ کشور مذکور، ۳۲ کشور از آسیا بودند که بر این اساس، چین عمده‌ترین مقصد صادراتی ایران از آسیا بوده است؛ به‌طوری‌که با میزان صادرات ۲ میلیارد و ۵۶۲ میلیون دلاری ایران به چین، تراز تجاری این دو کشور حدود ۹۵۶ میلیون دلار به نفع چین رقم خورده است. پس از آن عراق بیشترین صادرات ایران را به خود اختصاص داده و تراز تجاری ایران با این کشور یک میلیارد و ۹۷۴ میلیون دلار ثبت شده است. سومین مقصد عمده صادراتی کشور نیز امارات متحده عربی بوده که طی مبادلات خود با ایران سود یک میلیارد و ۳۵۵ میلیون دلاری را از آن خود کرده است. این در حالی است که ایران طی مبادلات خود با هند، ۶۹ میلیون دلار سود کسب کرده است. افغانستان نیز به‌عنوان یکی از عمده مقصد‌های صادراتی ایران محسوب می‌شود که طی دوره مورد بررسی، ایران از تجارت با این کشور ۸۰۶ میلیون دلار نفع برده است. ترکیه نیز با اینکه ششمین کشوری است که بیشترین سهم از صادرات ایران را به خود نسبت داده، اما طی این دوره تراز تجاری ایران با این کشور منفی ۵۴۴ میلیون دلار و به نفع ترکیه بوده است.


همچنین طی دوره مورد بررسی تراز تجاری ایران با ترکمنستان، 245 میلیون دلار، تراز تجاری ایران با پاکستان، 124 میلیون دلار، ایران با عمان حدود 82 میلیون دلار، ایران با جمهوری آذربایجان 82 میلیون دلار، ایران با کویت حدود 60 میلیون دلار، ایران با تایلند حدود 19 میلیون دلار، ایران با اردن حدود 64 میلیون دلار، ایران با عربستان سعودی 5/ 39 میلیون دلار، ایران با قزاقستان 5/ 20 میلیون دلار، ایران و قطر حدود 50 میلیون دلار، ایران و ارمنستان 39 میلیون دلار، ایران و بنگلادش 31 میلیون دلار، ایران و ویتنام 5/ 32 میلیون دلار، ایران با سریلانکا حدود 14 میلیون دلار، ایران با تاجیکستان حدود 30 میلیون دلار، ایران با تایوان منفی 131 میلیون دلار، ایران با گرجستان 26 میلیون دلار، ایران با جمهوری کره منفی یک میلیارد و 240 میلیون دلار، ایران با اندونزی منفی 9 میلیون دلار، ایران با لبنان حدود 12 میلیون دلار، ایران با جمهوری عربی سوریه 15میلیون دلار، ایران با مالزی منفی 58 میلیون دلار، ایران با ژاپن منفی 71 میلیون دلار و تراز تجاری ایران با فیلیپین نیز حدود منفی 22 میلیون دلار رقم خورده است.


در بین کشورهای آفریقایی نیز مصر بیشترین سهم از صادرات ایران را داشته، به‌طوری‌که طی دوره مورد بررسی دهمین مقصد عمده صادراتی ایران بوده و طی تجارت با ایران، ۱۴۹ میلیون دلار سود را برای ایران به همراه داشته است. سودان نیز دیگر کشور آفریقایی است که ایران طی مبادلات با آن تراز حدود ۲۷ میلیون دلاری را به نفع خود رقم زده است. همچنین طی این دوره تراز تجاری ایران با کنیا ۱۶ میلیون دلار، تراز تجاری ایران با جمهوری متحده تانزانیا ۵/ ۱۲ میلیون دلار، با آفریقای جنوبی ۴ میلیون دلار، با سومالی، ۵/ ۷میلیون دلار و با جیبوتی نیز حدود ۶/ ۶میلیون دلار رقم خورده است. بیشترین صادرات ایران به قاره اقیانوسیه نیز با استرالیا بوده به‌طوری‌که ایران طی مبادلات تجاری با این کشور، ۴/ ۲ میلیون دلار سود کسب کرده است.