گروه بازرگانی: ورود به بازار همسایگان شمالی کشور را می‌توان به‌عنوان سیاست‌ جدید تجاری ایران دانست. در این راستا، زیر و بم‌های روابط تجاری ایران و روسیه با تحریم‌هایی که به‌واسطه شرایط سیاسی اوکراین به روس‌ها تحمیل شده، رنگ تازه‌ای به خود گرفته است، به گونه‌ای که برای توسعه و تسهیل روابط تجاری این دو کشور اقدامات مهمی صورت گرفته و برنامه‌های زیادی در دستور کار قرار دارد. آخرین اخبار حاکی از راه‌اندازی خطوط منظم کشتیرانی در حوزه دریای خزر است.

بر این اساس، صادرکنندگان می‌توانند کالاهای خود را راحت‌تر به روسیه و بازارهای حوزه دریای خزر برسانند. این در حالی است که تحریم‌های تحمیل شده به ایران، منجر به زیانده شدن خطوط منظم کشتیرانی شده بود. این امر نیز نتیجه‌ای جز کاهش تدریجی صادرات به کشورهای حوزه دریای خزر نداشت. در حال حاضر که فضای بین‌المللی برای ایران با بهبود همراه بوده، درهای جدید به روی تجارت خارجی کشور گشوده شده و در هدف‌گذاری‌های جدید، توسعه تجارت خارجی مورد توجه ویژه قرار گرفته است. در این شرایط ورود به بازارهای جهانی و منطقه‌ای به‌ویژه بازار بزرگی همچون روسیه از جمله سیاست‌های تجاری ایران است. در چندماه اخیر مسوولان و فعالان تجارت خارجی ایران و روسیه بر اهمیت و لزوم افزایش تجارت بین دو کشور تاکید کرده و از برنامه‌ریزی برای تحقق این هدف خبر داده‌اند. براساس آمارها در حال حاضر ارزش مبادلات تجاری ایران و روسیه بیش از دو میلیارد دلار برآورد می‌شود که بر‌اساس برنامه‌ها قرار است امسال افزایش چشمگیری یابد.

در این شرایط سازمان توسعه تجارت در تلاش است تا با راه‌اندازی خطوط منظم کشتیرانی شرایط را برای صادرات کالا به روسیه فراهم کند؛ از این رو به زودی سه خط کشتیرانی از سه بندر شمالی کشور شامل بندر انزلی، بندر نوشهر و بندر امیرآباد راه‌اندازی خواهند شد تا هر ماه براساس زمان‌بندی دقیق ۶ سفر به بندرهای اکتائو در قزاقستان و آستاراخان در روسیه داشته باشند.

کشتی‌های به کارگرفته شده در این خطوط ظرفیت حمل ۲۲۰۰ تا ۶۵۰۰ تن کالا را دارند و با بهره‌گیری از کانتینرهای یخچال‌دار می‌توانند کالاهای حساس از جمله گل‌وگیاه و میوه را نیز جابه‌جا کنند. ولی‌الله افخمی‌راد، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران می‌گوید: انعقاد تفاهمنامه با شرکت کشتیرانی ایران برای راه‌اندازی خطوط منظم کشتی در آب‌های دریای خزر با هدف کمک به صادرکنندگان برای افزایش صادرات به روسیه انجام می‌شود. آن طور که افخمی‌راد می‌گوید: در حال حاضر کشتی‌های خطوط دریای خزر به‌طور منظم فعالیت ندارند و در واقع در هر سفر هم بار چندانی حمل نمی‌کنند. به گفته وی، راه‌اندازی خطوط منظم کشتیرانی، از مهم‌ترین دغدغه‌های صادرکنندگان است؛ در چند سال گذشته به خاطر نامنظمی و هزینه‌های بالای حمل‌ونقل، در واقع صادراتی به کشورهای حاشیه دریای خزر نداشتیم، این در حالی است که این کشورها به‌ویژه روسیه از مهم‌ترین هدف‌های صادراتی ایران به‌شمار می‌آیند. خطوط منظم کشتیرانی از این‌رو در تجارت خارجی ایران اهمیت زیادی دارند که در کشور بیش از ۹۰ درصد واردات و صادرات از طریق دریا، ۶ درصد از طریق جاده، ۲ درصد ریلی و حجم بسیار کمی نیز به‌صورت هوایی انجام می‌شود. به این ترتیب‌ پیش‌بینی می‌شود، با راه‌اندازی خطوط منظم کشتیرانی و سیاست‌هایی که دولت یازدهم برای کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل دریایی در پیش گرفته است، فعالیت صادرکنندگان در کشورهای حوزه دریای خزر نیز افزایش یابد. بر اساس تفاهمنامه‌ای که قرار است امروز بین سازمان توسعه تجارت و شرکت کشتیرانی منعقد شود، بیش از ۳۲ میلیارد تومان از محل سود سهام خطوط کشتیرانی، برای برقراری دوباره تمام خطوط کشتیرانی ایران در نظر گرفته می‌شود. در حال حاضر با توجه به هدف‌گذاری افزایش تجارت با روسیه، گسترش خطوط کشتیرانی دریای خزر در دستور کار قرار دارد و تا پایان امسال، خطوط منظم کشتیرانی از ایران به شرق آفریقا، قطر، عمان و به‌طور کلی دریای خلیج‌فارس راه‌اندازی می‌شود. در تفاهم‌نامه سازمان توسعه تجارت با شرکت کشتیرانی، مبلغ ۲۵هزار دلار به‌عنوان کمک‌هزینه راه‌اندازی خط کشتیرانی ایران ـ اکتائو و مبلغ ۳۵ هزار دلار برای راه‌اندازی خط ایران ـ آستاراخان در نظر گرفته شده‌ است. از آنجایی که روسیه، قزاقستان و بلاروس با یکدیگر اتحادیه گمرکی و تجارت آزاد دارند، راه‌اندازی خط کشتیرانی ایران به قزاقستان به رونق تجارت خارجی ایران و روسیه نیز خواهد انجامید. به گفته افخمی‌راد، نتیجه تمامی این اقدامات کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، رقابت‌پذیری کالاهای صادراتی ایران و افزایش صادرات خواهد بود.