تصویر تجارت ایران در سال ۹۳ بررسی شد
شیوع ویروس نفت به صادرات اسفند
گروه بازرگانی- فروغ کریمی: بررسی آخرین آمار گمرک از تجارت خارجی سال گذشته نشان از تداوم اثر کاهش قیمت جهانی نفت بر ارزش صادرات در اسفند ماه سال ۹۳ دارد، اثری که تراز تجاری ماهانه کشور را پس از مثبت شدن آن در دی ماه بار دیگر منفی کرد. با این وجود آمارها گویای کمرنگ‌تر شدن اثر کاهش قیمت جهانی نفت با وجود تداوم آن در تجارت خارجی اسفندماه است. براساس آمارهای گمرک میزان صادرات کشور که در بهمن ماه سال ۹۳ با افت شدید حدود ۵۰ درصدی نسبت به دی ماه همراه بود، در اسفند ماه نیز با افت همراه بوده است، گرچه این افت ناچیز و به میزان ۶/۷ درصد است.
گروه بازرگانی- فروغ کریمی: بررسی آخرین آمار گمرک از تجارت خارجی سال گذشته نشان از تداوم اثر کاهش قیمت جهانی نفت بر ارزش صادرات در اسفند ماه سال ۹۳ دارد، اثری که تراز تجاری ماهانه کشور را پس از مثبت شدن آن در دی ماه بار دیگر منفی کرد. با این وجود آمارها گویای کمرنگ‌تر شدن اثر کاهش قیمت جهانی نفت با وجود تداوم آن در تجارت خارجی اسفندماه است. براساس آمارهای گمرک میزان صادرات کشور که در بهمن ماه سال ۹۳ با افت شدید حدود ۵۰ درصدی نسبت به دی ماه همراه بود، در اسفند ماه نیز با افت همراه بوده است، گرچه این افت ناچیز و به میزان ۶/۷ درصد است. میزان واردات کشور نیز در اسفند ماه ۹۳ با افت حدود ۸ درصدی نسبت به بهمن ماه همراه بود. براساس آمارهای منتشر شده از سوی گمرک از تجارت خارجی ۱۲ ماه منتهی به اسفند سال ۹۳، میزان حجم تجارت خارجی ایران در این دوره به میزان ۱۰۲ میلیارد و ۲۲۱ میلیون دلار بوده است. در ۱۲ ماه منتهی به اسفند سال ۹۳، میزان صادرات کشور برابر ۴۹ میلیارد و ۷۴۴ میلیون دلار و میزان واردات کشور نیز ۵۲ میلیارد و ۴۷۷ میلیون دلار بوده است. از این رو تراز تجاری ۱۲ ماه منتهی به اسفند ۹۳ علاوه بر اینکه همچنان منفی مانده، نسبت به تراز تجاری ۱۱ ماه منتهی به بهمن منفی‌تر نیز شده است. براساس آمارها تراز تجاری کشور در ۱۲ ماه منتهی به اسفند ۹۳، منفی ۲ میلیارد و ۷۳۳ میلیون دلار بوده است، این در حالی است که این تراز در ۱۱ ماه منتهی به بهمن برابر منفی یک میلیارد و ۹۵۲ میلیون دلار بود. این در حالی است که میزان صادرات کشور در ۱۲ ماه منتهی به اسفند ۹۳ نیز نسبت به دوره مشابه سال ۹۲ از نظر ارزشی با رشد حدود ۱۹ درصدی و از نظر وزنی نیز با رشد ۸۳/۳ درصدی همراه بوده است. همچنین میزان کل واردات کشور در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ با رشد ارزشی ۶/۵ درصدی و با رشد وزنی ۲۲ درصدی همراه بود. اما با بررسی آمارها از صادرات و واردات کل کشور در سال ۹۳ به تفکیک ماه، میزان صادرات کشور در اسفند ماه سال ۹۳ با رشد حدود ۸ درصدی نسبت به ماه گذشته به ۳ میلیارد و ۴۳۸ میلیون دلار رسید، همچنین میزان واردات کشور در اسفندماه ۹۳ نیز با رشد ۶/۷ درصدی به ۴ میلیارد و ۲۱۹ میلیون دلار رسید.
با نگاهی به آمارهای صادرات و واردات در سالی که گذشت و سال قبل از آن، مشاهده می‌شود که تجارت خارجی ایران در سال ۹۳، به‌خصوص در صادرات با نوسان‌های بیشتری نسبت به سال ۹۲ همراه بوده است. صادرات کشور که در ۱۲ ماه سال ۹۲ روند تقریبا ثابتی را طی کرد، در دی ماه بیشترین میزان و برابر ۴ میلیارد و ۴۳۱ میلیون دلار را از آن خود کرد. این در حالی است که در ۱۲ ماه سال ۹۳ نیز، بیشترین میزان صادرات مربوط به دی ماه بوده اما میزان آن بسیار بالا و برابر ۷ میلیارد و ۴۳۹ میلیون دلار بوده است.
میزان واردات کشور نیز در ۱۲ ماه سال ۹۲ نشان از روند رو به بهبود و تداوم واردات کشور از فروردین ماه تا اسفند ماه سال ۹۲ داشته است. میزان واردات کشور در فروردین ماه ۹۲ برابر ۲ میلیارد و ۶۹ میلیون دلار بود و در اسفندماه به بالاترین میزان و برابر ۶ میلیارد و ۴۵۱ میلیون دلار رسید. این در حالی است واردات کشور در سال ۹۳ با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه بوده است. با این وجود در ۱۲ماه سال ۹۳، بیشترین میزان واردات کشور در سال ۹۳ مربوط به تیر ماه و برابر ۵ میلیارد و ۲۶۹ میلیون دلار بود.
به‌طور کل آمارهای گمرک از تجارت خارجی کشور در سال ۹۲ و ۹۳، نشان از بدتر شدن وضعیت تجارت خارجی کشور در ماه‌های آخر سال ۹۳ نسبت به ماه‌های مشابه در سال ۹۲ دارد که دلیل آن را می‌توان در کاهش قیمت نفت در سال ۹۳ دانست. طبق آمارها میزان واردات کشور در اسفندماه ۹۲ نسبت به بهمن ماه ۹۳ با رشد ۲۶ درصدی همراه و برابر ۶ میلیارد و ۴۵۱ میلیون دلار بود، همچنین صادرات کشور نیز در اسفندماه ۹۲ برابر ۳ میلیارد و ۶۸۷ میلیون دلار بود.
ترکیب کالاهای صادراتی
آمارهای گمرک از صادرات کشور به تفکیک میعانات گازی، محصولات پتروشیمی و سایر کالاها نشان از رشد ارزشی صادرات این کالاها در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ دارد. میزان صادرات میعانات گازی در سال ۹۳ که سهم ارزشی ۲۸ درصدی از کل صادرات کشور را در سال ۹۳ دارد، با رشد ارزشی ۳۶ درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته همراه بوده و به ۱۴میلیارد و ۵ میلیون دلار رسید، همچنین رشد وزنی صادرات این کالا نیز در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ رشد حدود ۵۰ درصدی داشت و به میزان ۱۹ میلیون و ۱۲۴ هزار تن رسید. صادرات محصولات پتروشیمی نیز با سهم وزنی ۱۹ درصدی از کل صادرات، در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ با رشد وزنی ۲۸ درصدی به ۱۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تن و با رشد ارزشی ۳۲ درصدی به ۱۴ میلیارد و ۲۴۱ میلیون دلار در سال ۹۳ رسید. همچنین صادرات سایر کالاها که حدود ۲۲/۴۳ درصد از کل ارزش صادرات کشور در سال ۹۳ را به خود تخصیص داده است، در ۱۲ ماه سال ۹۳ نسبت به دوره مشابه سال ۹۲، در حالی با رشد ارزشی حدود ۴ درصدی همراه بود و به ۲۱ میلیارد و ۴۹۷ میلیون دلار رسید که از نظر وزنی با افت حدود ۹ درصدی همراه بود.
اقلام عمده صادراتی
براساس آمارهای گمرک از پنج قلم عمده صادراتی کشور در سال ۹۳، مشاهده می‌شود که «پروپان مایع شده» با سهم ارزشی ۳۸/۶ درصدی و ارزش ۲ میلیارد و ۲۷۹ میلیون دلار در صدر فهرست اقلام صادراتی کشور قرار دارد. صادرات «پروپان مایع شده» در سال ۹۳ نسبت به سال گذشته از نظر وزنی با رشد ۹۱ درصدی و از نظر ارزشی با رشد ۸۴ درصدی همراه بوده است. «متانول» نیز با سهم ارزشی ۱۳/۴ درصدی پس از «پروپان مایع شده» در جایگاه دوم اقلام عمده صادراتی قرار دارد. صادرات «متانول» در سال ۹۳ با رشد ارزشی ۵/۳۷ درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته همراه بوده و به یک میلیارد و ۴۷۷ میلیون دلار رسید.
رشد وزنی صادرات این کالا در سال ۹۳ نیز نسبت به سال ۹۲ به میزان ۳۳ درصد بود. «بوتان مایع شده» نیز با ارزش یک میلیارد و ۴۶۸ میلیون دلار و سهم ارزشی ۱۱/۴درصدی رتبه سوم اقلام عمده صادراتی رابه خود اختصاص داده است. صادرات «بوتان مایع شده» در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ با رشد وزنی ۳۹ درصدی و با رشد ارزشی ۴۳ درصدی همراه بوده است. پس از آن «پلی اتیلن گرید فیلم با چگالی کمتر از ۹۴درصد به‌جز نوع پودری» چهارمین کالای عمده صادراتی بوده است. این کالا که سهم ۹۷/۳ درصدی از ارزش کل صادرات را به خود اختصاص می‌دهد، در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ با رشد ارزشی ۴۹درصدی و رشد وزنی ۳۴ درصدی همراه بود و به یک میلیارد و ۴۱۸ میلیون دلار در سال ۹۳ رسید.
صادرات «قیر نفت» نیز در رتبه پنجم اقلام عمده صادراتی در سال ۹۳ قرار گرفت. صادرات قیر نفت با ارزش یک میلیارد و ۳۲۴ میلیون دلار سهم ۷۱/۳ درصدی از کل صادرات ۹۳را به خود اختصاص داده است. صادرات این کالا همچنین در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ با رشد ارزشی ۵ درصدی و رشد وزنی حدود ۱۴درصدی همراه بوده است.
کشورهای عمده مقصد
با توجه به آمارهای گمرک از میزان صادرات به تفکیک پنج کشور عمده مقصد در سال ۹۳، صادرات به «چین» با سهم ارزشی ۶۳/۲۵ درصدی و میزان صادرات ۹ میلیارد و ۱۵۹میلیون دلار رتبه نخست را در کشورهای عمده مقصد سال ۹۳ دارد. میزان صادرات ایران به این کشور در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ با رشد ارزشی ۲۳ درصدی همراه بوده است. پس از آن «عراق» نیز با سهم ارزشی ۳/۱۷ درصدی و با ارزش ۶ میلیارد و ۱۸۳ میلیون دلار، رتبه دوم کشورهای عمده مقصد در سال ۹۳ را به خود اختصاص داده است.
«امارات متحده عربی» نیز سومین کشور عمده مقصد در سال ۹۳ است. صادرات ایران به این کشور که سهم ارزشی ۱۱ درصدی از کل صادرات را دارد، در سال ۹۳ به ۳ میلیارد و ۹۳۲میلیون دلار رسید. صادرات کشور به «هند» نیز با سهم ارزشی ۸۳/۶ درصدی و ارزش ۲ میلیارد و ۴۴۱ میلیون دلار رتبه چهارم کشورهای عمده مقصد را به خود اختصاص داده است. پس از آن صادرات کشور «افغانستان» با ارزش ۲ میلیارد و ۳۸۸ میلیون دلار و سهم ارزشی ۶۸/۶ درصد پنجمین کشور عمده مقصد در سال ۹۳ بوده است.
4 تغییر در تبادلات تجاری در سال 94
قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت با تشریح دورنمای تجارت خارجی ایران در سال ۹۴ چهار تغییر تبادلات تجاری ایران را برشمرد و گفت: تراز تجاری ایران مثبت می‌شود.
به گفته مجتبی خسروتاج، با لغو تحریم‌ها، ۴ تغییر پیش روی تجارت خارجی ایران قرار خواهد داشت؛ اول آنکه فضای جهانی برای تجارت با ایران مهیاتر می‌شود بنابراین ما در خرید کالا، دسترسی به منابع مختلف و بیشتری خواهیم داشت و می‌توانیم در شرایط رقابتی، کالای ارزانتر و با کیفیت‌تری بخریم، چراکه هم اکنون مجبور به خرید از کشورهای خاص هستیم؛ ولی اگر تحریم برداشته شود، می‌توانیم کالا را از منابع مختلف بخریم و در فضای رقابتی، کالای ارزانتر تولید کنیم.
وی خاطرنشان کرد: تغییر دوم این است که فضای مثبت برای تجارت ایران فراهم خواهد شد و ظرفیت‌های بسیاری برای صادرات فراهم می‌شود، این در حالی است که هم اکنون ایران برای صادرات کالا به اروپا مشکل دارد و اروپایی‌‌ها هم حوصله ندارند که به دلیل تحریم و عدم نقل‌وانتقالات پولی، ریسک را بپذیرند؛ بنابراین صادرات ایران به اروپا رونق می‌گیرد و فضا برای توسعه صادرات باز می‌شود. خسروتاج گفت: بعد از تحریم، یکی از مشکلات اصلی ایران که هزینه مبادله است، کاهش می‌یابد بنابراین هزینه واردات و صادرات نیز کاهش خواهد یافت، این در حالی است که یکی از مشکلات امروز، تحریم و هزینه مبادله است که در شرایط تحریم مجبور هستیم پول را به یک کشور جابه جا کنیم و از آن کشور به کشور مبدا پول جابه‌جا شود و این امر، گرفتاری‌های زیادی ایجاد می‌کند.
وی در توضیح این مطلب خاطرنشان کرد: هر یک از این پرداخت‌های بین کشورها، یک تا ۳ درصد هزینه تبادل تجاری را افزایش می‌دهد بنابراین تجارت خارجی ایران هزینه بالایی دارد و برداشتن تحریم باعث می‌شود هزینه تجارت خارجی و جابه‌جایی پول کاهش یابد. خسروتاج پیش‌بینی کرد علاوه بر افزایش صادرات غیرنفتی پس از برداشته شدن تحریم‌ها، صادرات نفت افزایش چشمگیر خواهد یافت و دولت هم سیاست‌هایی را اتخاذ خواهد کرد که واردات بی‌رویه صورت نگیرد و منابع حاصل از درآمدهای نفتی، صرف سرمایه‌گذاری‌ها و پروژه‌های عمرانی شود؛ بنابراین صادرات باید ارز واردات را نیز تامین کند. قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: امیدواریم تراز تجاری در سال ۹۴، با حفظ شرایط موجود بدون نفت برابر شود و صادرات و واردات برابر شود اما با برداشتن تحریم‌ها، به‌طور قطع صادرات رونق زیادی خواهد گرفت.
ارسال نظر