گروه بازرگانی: شامگاه ۱۸ اسفندماه سال ۱۳۹۳ از شش صندوق رای برای انتخابات پارلمان بخش خصوصی،‌ ۳ هزار و ۳۵۵ رای در آمد و ۴۰ نفر از میان کاندیداها با اعلام اولیه انجمن نظارت، توانستند کرسی‌های اتاق بازرگانی را کسب کنند. با اعلام اسامی برگزیدگان،‌ آنچه واضح به نظر می‌رسید،‌ حضور حداکثری اعضای یک ائتلاف در بین منتخبان بود. در بین گروه‌های فعال انتخاباتی، «ائتلاف برای فردا» با کسب ۳۵ کرسی اتاق بازرگانی توانست برنده این دوره از انتخابات شود. با قرار گرفتن اسامی یحیی آل اسحاق و خلیلی عراقی در چندین گروه از جمله «ائتلاف برای فردا»، «ائتلاف بزرگ» و «ائتلاف ایرانی آباد» می‌توان گفت این سه ائتلاف در دو کرسی با یکدیگر مشترک هستند؛ اما بدون در نظر گرفتن این دو چهره، «ائتلاف بزرگ» یک کرسی، «خواستاران تحول» دو کرسی، «کانون کارآفرینان توسعه‌گرا» یک کرسی و «پیشگامان وفاق» نیز یک کرسی را برای اتاق آینده در اختیار گرفتند. در میان این اسامی چهره‌های شاخص بازار سرمایه نیز به چشم می‌خورد. اتابک، سنگینیان، خلیلی عراقی، آرگون، ‌جهانگیری و لطفی را می‌توان از فعالان بازار سرمایه و حاضر در اتاق هشتم دانست. حضور بانکی‌ها در دو کرسی اتاق بازرگانی هم یکی از نکاتی است که با وجود انتقادهای برخی از کاندیداها، در این انتخابات شاهد بودیم. براساس این گزارش، میزان تحصیلات افراد وارد شده به اتاق در مقطع دکترا ۸ نفر، در مقطع کارشناسی ارشد ۲۱ نفر و در مقطع کارشناسی نیز ۱۰ نفر است. به عبارتی ۹۸ درصد افراد، تحصیلات دانشگاهی دارند. همچنین در مجموع افراد باسابقه فعالیت خصوصی‌ ۲۶ کرسی و باسابقه فعالیت خصوصی و دولتی‌ها نیز ۱۴ کرسی در اتاق هشتم را از آن خود کردند. در واقع بخش خصوصی توانست ۶۵ درصد ظرفیت اتاق را در اختیار داشته باشد.

به گفته بسیاری از کاندیداها، نتیجه این دوره از انتخابات اتاق بازرگانی برای کمتر کسی قابل پیش‌بینی بود؛ چراکه تعدد گروه‌ها و ائتلاف‌های تشکیل شده و حضور چهره‌های جدید در انتخابات، موجب تقسیم آرا در این دوره می‌شد. هرچند مشارکت بیشتر بخش خصوصی را نیز به دنبال داشت. حال با حضور پررنگ یک گروه خاص در اتاق هشتم این سوال مطرح می‌شود که رمز موفقیت آنها چیست؟

راز موفقیت برندگان

آنچه از نتیجه این انتخابات برآمد، برخلاف گمانه‌زنی‌هایی بود که پیش از برگزاری انتخابات به گوش می‌رسید. به‌زعم برخی از فعالان اقتصادی،‌ پیش‌بینی می‌شد در این دوره از انتخابات، بیش از گروه‌ها،‌ این چهره‌های سرشناس باشند که انتخاب می‌شوند. اما اعلام نتیجه این دوره از انتخابات نشان داد که این بار بخش خصوصی قصد اعتماد به افرادی را دارد که باوجود جدید بودن نامشان، فعالیت‌های بزرگی را که تا‌کنون در اتاق بازرگانی نامی از آنها برده نمی‌شد، نمایندگی می‌کنند.

در این میان گروه«ائتلاف برای فردا» به گفته برخی از فعالان اقتصادی و کارشناسان، با تبلیغات نظام‌مند و برنامه‌ریزی شده توانست ثابت کند که این بار گروه‌ها برنده میدان بوده‌اند. البته نمی‌توان خط و مشی این گروه را نیز در نتیجه انتخابات بی‌تاثیر دانست. «اعتدال به دور از جنجال» و پیگیری مطالبات بخش خصوصی، شاید یکی از خواسته‌های این بخش بوده و این بار چنین خواسته‌ای را در اتاقی آرام و به دور از حاشیه یافته است. آنچه در اهداف گروه «ائتلاف برای فردا» بر می‌آمد، ارتقای جایگاه بخش خصوصی از مهم‌ترین‌ اهداف آنها بود. البته تاکید بر حضور تشکل‌ها در اتاق بازرگانی نیز به نوبه خود توانست به گرایش افراد بیشتری به این گروه کمک کند. آخرین آماری که از حامیان تشکلی این گروه منتشر شده، حاکی از حمایت ۴۶ تشکل از «ائتلاف برای فردا» بوده است. پیش از این اتحادیه سراسری تولیدکنندگان و صادرکنندگان نان ایران، انجمن نان‌های حجیم و نیمه‌حجیم و مسطح انبوه صنعتی استان تهران، انجمن آردسازان ایران، انحمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان چیپس و فرآورده‌های حجیم شده ایران، انجمن صنفی کارفرمایان کارخانه‌های ماکارونی ایران، انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماکارونی، انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان، سندیکای صنایع آسانسور و پله برقی ایران و خدمات وابسته، سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته‌بندی دارویی، اتحادیه واردکنندگان دارو، انجمن شرکت‌های صنعت پخش ایران، اتحادیه واردکنندگان مکمل‌های غذایی، رژیمی، ویتامینی و گیاهی ایران، اتحادیه بازرگانان تجهیزات پزشکی ایران، انجمن آب‌های معدنی و آشامیدنی ایران، انجمن تولیدکنندگان ظروف یکبار مصرف، اتحادیه صادرکنندگان روده ایران، جامعه تورگردانان ایران، اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان سالامبور و چرم ایران، انجمن ملی صنایع پلاستیک و پلیمر ایران، اتحادیه سراسری شرکت‌های فنی مهندسی حفاظت الکترونیک و شبکه‌های ایمنی، مجتمع سراسری هیات‌های امنای شهرک‌های صنعتی استان‌ها، انجمن صنفی تولیدکنندگان در و پنجره یو‌پی‌وی‌سی ایران، اتاق بازرگانی ایران- سوئیس، شورای مشترک بازرگانی ایران و لیتوانی، انجمن سرمایه‌گذاری‌های مشترک ایرانی و خارجی، انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته، اتحادیه تولیدکنندگان و واردکنندگان ماشین‌آلات سنگین معدنی، ساختمانی و راهسازی، انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی ایران، کانون سراسری انجمن‌های صنفی پرورش‌دهندگان مرغ تخم‌گذار ایران، انجمن ملی طیور ایران، انجمن صنفی تولیدکنندگان تخم‌مرغ شناسنامه‌دار ایران، انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت، اتحادیه تولیدکنندگان بازرگان و صنایع بسته‌بندی چای کشور، انجمن صنفی صنعت روکش تایر، انجمن صنفی کارخانه‌های صنعت ریخته‌گری ایران، سندیکای تولیدکنندگان خمیرمایه ایران، هیات امنای شهرک صنعتی پرند، انجمن واردکنندگان برنج ایران، اتحادیه صنف تولیدکنندگان و تعمیرکاران وسایل الکترومکانیکی تهران، کانون انجمن‌های صنفی صنایع آرد ایران، انجمن شرکت‌های تامین‌کننده تجهیزات آزمایشگاهی، انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی‌اتیلن، انجمن صنفی تولیدکنندگان بتن آماده و قطعات بتنی ایران، انجمن صنفی کارفرمایان صنایع نوشابه‌سازی و انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی ایران حمایت خود را از این گروه اعلام کرده بودند.

براساس ارزیابی‌های تعدادی از کارشناسان، آنچه از لیست اعضای این گروه و حامیان تشکلی آن برمی‌آید، مهره چینی مناسب و برنامه‌ریزی شده برای کسب آرای مورد نیاز است. قرار دادن افرادی که هریک از آنها سردمدار گروهی خاص هستند، بالطبع نشان از ساماندهی درست اعضای طیف مورد نظر است.

همچنین به اعتقاد آنها، از دیگر نکاتی که می‌توان دلیل موفقیت این گروه دانست، یکپارچگی نظرات افراد حاضر در گروه مذکور بود. از نخستین ساعاتی که فعالیت‌های طیف‌های مختلف برای انتخابات اتاق بازرگانی آغاز شد، بسیاری از آنها با دو یا چند دستگی مواجه شدند و همین امر موجب ورود و خروج گاه و بی‌گاه برخی افراد از این گروه‌ها بود، اما در این ائتلاف، کمتر شاهد تغییر مهره‌ها بودیم و اتفاق‌نظر را در این گروه می‌شد از این حیث دید. این در حالی است که برخی از افراد، اگرچه نامشان در یک لیست به چشم می‌خورد، اما فعالیت‌های انتخاباتی‌شان به صورت مستقل صورت گرفت. همچنین هر از گاهی در محافل برخی ائتلاف‌ها خبر از گسستن برخی افراد از ائتلاف به گوش می‌رسید که نشان از اختلافات درون گروهی داشت. به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران اقتصادی رقابت اصولی در انتخابات هم یکی از ویژگی‌های این گروه بود که کسب حداکثری آراء را به دنبال داشت. اظهارات اعضای ائتلاف برای فردا، همگی حاکی از نگاه به آینده اتاق بود و آنچه که رسانه‌ها از آن به‌عنوان انضباط رقابت انتخاباتی یاد می‌کنند در این طیف به چشم می‌خورد.

برخی تحلیلگران، اهداف منتشر شده از سوی ائتلاف برای فردا را یکی از نقاط قوت این گروه می‌دانند. چراکه بیشتر مطالبات بخش خصوصی را می‌شد در آن یافت. گزیده اهداف و رویکردهای ائتلاف برای فردا شامل حذف پرداخت یک در هزار فروش توسط دارندگان کارت بازرگانی، حذف تدریجی کارت بازرگانی از فرآیند تجارت خارجی کشور، حذف تدریجی پرداخت سه در هزار سود مشمول مالیات توسط دارندگان کارت بازرگانی،تغییر قانون اتاق بازرگانی و فراگیر کردن عضویت بنگاه‌های بخش خصوصی در اتاق، به‌نحوی‌که اتاق از طریق حق عضویت پرداختی اعضا منابع لازم برای بودجه خود را به دست آورد، پیگیری اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده با نگاه رفع مشکلات موجود و برداشتن فشار آن از دوش تولیدکنندگان، صادرکنندگان و پیمانکاران، پیگیری اصلاح قانون بیمه تامین اجتماعی و مقررات مربوطه برای افزایش نقش کارفرما در این سازمان و کاهش فشارهای این سازمان بر کارفرمایان، پیگیری اصلاح قانون امور گمرکی و آیین‌نامه آن برای کاهش موانع موجود، سرعت بخشیدن به فرآیند امور گمرکی و کاهش هزینه‌های مترتب به صاحب کالا به واسطه قانون و آیین‌نامه موجود، ایجاد واحد مشاوره حقوقی در اتاق تهران برای ارائه خدمات مشاوره به بنگاه‌های کوچک و متوسط و اشخاص حقیقی عضو اتاق و راه‌اندازی سامانه ارتباط مستمر با اعضای اتاق، به نحوی‌که اطلاع‌رسانی فراگیر به همه اعضای اتاق درخصوص فرصت‌های تجاری، هیات‌های ورودی و اعزامی و سایر اطلاعات ارزشمند به لحظه انجام پذیرد، است. علاوه بر این راه‌اندازی خدمات مشاوره و توانمندسازی اعضای جوان و جدید اتاق،کم کردن هزینه اعضای اتاق از طریق عقد قراردادهای جمعی با تخفیف ویژه برای اعضا، به نحوی‌که ارزش افزوده ارائه خدمات مستقیم اتاق به اعضا، از مبالغ پرداختی ایشان به اتاق بیشتر شود، استفاده از افراد خبره و توانمند در هیات‌های حل اختلاف مالیاتی و بیمه تامین اجتماعی برای افزایش ضریب حمایت از اعضای اتاق در این هیات‌ها، تلاش برای سهیم شدن اتاق در نمایشگاه بین‌المللی تهران برای ارائه خدمات بهتر و ارزان‌تر به اعضای خود، رسیدگی به مشکلات واحدهای تولیدی مستقر در شهرک‌های صنعتی استان تهران، راه‌اندازی باشگاه اعضای اتاق در جهت پیوند زدن توانمندی‌های اعضا و تقویت همکاری درون‌ بخش خصوصی، راه‌اندازی واحد پایش بخشنامه‌ها و مقررات برای اطلاع‌رسانی سریع آنها به اعضا و همچنین پیگیری اصلاح موارد مخل کسب‌و‌کار، مقابله با فساد اداری از طریق شناسایی مقررات و رویه‌های فسادزا و تلاش برای اصلاح آنها، بالا بردن سطح آگاهی اعضا درخصوص نحوه مواجهه با فساد و پیگیری موارد شایع، همکاری با سازمان‌های ذی‌ربط شهر تهران برای کاهش آسیب‌ها و اختلالات مهم شهر تهران، مانند آلودگی هوا، ترافیک، آسیب‌های اجتماعی و امثالهم نیز از دیگر برنامه‌های گروه مذکور بوده است.

همچنین پیگیری اصلاح نظام تامین مالی کشور در جهت کاهش شکاف تامین مالی برای بنگاه‌های کوچک و متوسط، تلاش برای بهبود رتبه ایران در گزارش جهانی انجام کسب‌و‌کار (Doing Bussiness) با هدف افزایش سهولت کسب‌و‌کار برای فعالان اقتصادی کشور و افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری خارجی در کشور، تلاش برای اصلاح مسیر خصوصی‌سازی و افزایش سهم و نقش بخش خصوصی در اقتصاد کشور، استفاده از ظرفیت شورای گفت‌و‌گو برای حل مشکلات و مسائل مهم فعالان اقتصادی و خارج ساختن آن از فرآیند محوری و مطالبه جدی اجرای قانون بهبود مستمر محیط کسب‌و‌کار و پایش و گزارشگری موارد عدم‌توجه و تمکین به این قانون نیز از رویکردهای این طیف محسوب می‌شود. حال باید دید که عملکرد این گروه در اتاق هشتم با توجه به کسب حداکثری کرسی‌های اتاق، تا چه اندازه با اهداف آنها همخوانی دارد.

بیشترین مشارکت در بخش بازرگانی

پس از اعلام نتایج اولیه انتخابات اتاق بازرگانی که ساعاتی پس از پایان مهلت رأی‌گیری از سوی هیات نظارت بر انتخابات تهران اعلام شد، طبق جدول زمان‌بندی انجمن نظارت بر انتخابات اتاق‌های ایران فرصت یک هفته‌ای برای تسلیم اعتراض‌ها باز است و نامزدهایی که نسبت به نتیجه انتخابات معترض هستند ‌باید تا روز دوشنبه هفته آتی- ۲۵ اسفندماه- درخواست اعتراض خود را به این انجمن تحویل دهند. همچنین براساس مصوبات انجمن نظارت بر انتخابات اتاق‌های ایران، نتیجه اعتراض‌ها روز چهارشنبه ۲۷ اسفندماه از سوی این انجمن اعلام و فردای همان روز- پنج‌شنبه ۲۸ اسفندماه- نتایج نهایی انتخابات تمامی اتاق‌های سراسر کشور اعلام و اعتبارنامه منتخبان صادر خواهد شد. براساس آمار اعلام شده، در انتخابات اخیر پارلمان بخش خصوصی بیشترین مشارکت به اتاق بیرجند با ۳‌/ ‌۹۴ درصد و کمترین میزان مشارکت هم به اتاق سمنان با ۴‌/ ۳۰ درصد مربوط می‌شود. محمدرضا رمضانی، عضو انجمن نظارت بر انتخابات اتاق، به حضور اعضای اتاق تهران در انتخابات اشاره و تصریح کرد: در این استان ۱۰ هزار و ۵۰۶ نفر واجدشرایط رای‌دهی وجود داشت که ۳ هزار و ۳۵۵ نفر از آنها رای خود را در صندوق انداختند که به این ترتیب شاهد مشارکت ۹‌/ ۳۱ درصدی استان تهران در انتخابات دوره هشتم هستیم. در کل اتاق‌های کشور، بخش بازرگانی با ۳۹ درصد بیشترین مشارکت را داشته و به ترتیب بخش صنعت با ۳۳ درصد، بخش کشاورزی با ۱۶ درصد و معدن با ۱۲ درصد در تازه‌ترین انتخابات اتاق‌های سراسر کشور حضور یافتند.

واکاوی «تغییر» در اتاق بازرگانی