گروه بازرگانی: مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها یا CSR که در زمره مفاهیم اخلاق کسب‌وکار مطرح می‌شود، موضوع حساسیت‌برانگیز سال‌های اخیر بوده است. این در حالی است که فعالان اجتماعی به لزوم و اهمیت ترویج فرهنگ مسوولیت اجتماعی فردی یا ISR پیش از هرگونه انتظاری از شرکت‌ها نسبت به عمل به مسوولیت اجتماعی خود اشاره می‌کنند. صاحبنظران نیز پژوهش را یک موضوع دارای اولویت در مسوولیت اجتماعی دانسته و از اهمیت تخصیص منابع مالی امور خیریه در ایران به فعالیت‌های پژوهشی سخن می‌گویند. سومین همایش بین‌المللی مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها دوشنبه گذشته به مناسبت روز جهانی سرطان کودک توسط موسسه خیریه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان(محک) و با حمایت‌ مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران برگزار شد. این همایش با محوریت توسعه پایدار و با حضور رئیس و مدیر داخلی برنامه جهانی گلوبال کامپکت سازمان ملل، رئیس دفتر رئیس‌جمهور، نماینده مقیم سازمان ملل متحد در ایران، دبیرکل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی، رئیس اتاق بازرگانی ایران، اساتید و صاحب‌نظران و اعضای هیات امنا و هیات‌مدیره محک برگزار شد. در این همایش بنیانگذار موسسه خیریه محک پایداری را یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت یک پروژه مسوولیت اجتماعی (CSR) دانست و گفت: گاهی کمک‌های بسیاری صورت می‌گیرد، اما با توجه به اینکه عوامل پایداری برای این هدف در نظر گرفته نمی‌شود، این عمل با هدررفتن منابع همراه خواهد بود. سعیده قدس با اشاره به دو دیدگاه موجود در رابطه با مفهوم مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها گفت: یک دیدگاه پروژه CSR را بسیار پرفایده و آن را تضمینی برای یک تجارت سالم می‌داند. این دیدگاه می‌گوید پروژه‌ای که با مفهوم مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها همراه باشد، مردم محلی و جوانان بیشتری را جهت همکاری جذب خواهد کرد. همچنین مفهوم مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها در رشد تحقیقات و توسعه (R & D) می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد. وی با اشاره به دیدگاه دیگر موجود در این موضوع، گفت: دیدگاهی در مخالفت با این دیدگاه وجود دارد و می‌گوید یک واحد اقتصادی تنها مسوولیت تولید سود را دارد و اگر این سودآوری را به‌طور سالم انجام دهد، به دلیل کارآفرینی و تحویل سرویس‌ها و تولید محصولات سالم، مسوولیت اجتماعی خود را به خودی خود انجام می‌دهد. اما وارد شدن یک شرکت به پروژه CSR، به عبارتی حیطه‌ای که به آن مربوط نیست یک بار اضافی را بر دوش آن شرکت می‌گذرد. همچنین چنانچه آن شرکت نتواند مسوولیتش را در قبال آن پروژه انجام دهد بدنامی‌اش را به همراه خواهد داشت. وی با توضیح اینکه موسسه خیریه محک چه نقشی می‌تواند در ترویج مفهوم مسوولیت اجتماعی داشته باشد، گفت: موسسات خیریه باید به دنبال ارزش‌های مشترک باشند. ما به‌طور عموم باید عوامل تشویق‌کننده‌ای را برای بخش خصوصی طراحی و سپس به سراغ شرکت‌ها رفته و این مزایا را برایشان بازگو کنیم که البته مشارکت در نوع تفکر از جمله این مزایا است. وی با تفکیک عمل خیر از مسوولیت اجتماعی، گفت: مسوولیت اجتماعی نسبت به یک عمل خیرخواهانه حرکت عمیق‌تری را به سوی پایداری خواهد داشت. همچنین یک واحد تجاری با انجام عمل خیرخواهانه به تدریج ارتقا پیدا می‌کند و به سطح دیگری از شهرت و اهمیت می‌رسد. قدس در ادامه با بیان اینکه پیش از پروژه مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها، جامعه نیازمند ترویج مفهوم مسوولیت اجتماعی فردی است، گفت: وقتی در ایران هنوز فرهنگ مسوولیت اجتماعی شخصی فراگیر نشده و همچنان رفتارهای طلبکارانه داریم، نمی‌توانیم انتظار رسیدن به جامعه‌ای را داشته باشیم که شرکت‌ها و بنگاه‌ها درآن مسوولیت اجتماعی خود را انجام دهند، از این‌رو جامعه، نیازمند آن است که ابتدا فرهنگ عمومی مسوولیت‌های اجتماعی شخصی در آن آموزش داده شود. قدس با بیان اینکه یکی از اهداف دیگر این موسسه جلوگیری از ضرر و موانع است، گفت: بسیاری از واحدهای تجاری و تولیدی محصولاتی دارند که درصورت استفاده نادرست و ناآگاهانه می‌توانند مضر باشند. وی بالا بردن سطح آگاهی مصرف‌کننده‌ها را یکی دیگر از اهداف موسسات خیریه دانست، زیرا از نظر او چنین اطلاعاتی اگر از زبان یک موسسه مردم‌نهاد مطرح شود، تاثیرگذاری بالاتری خواهد داشت. در ادامه این نشست، شهیندخت خوارزمی، استاد دانشگاه با بیان اینکه پژوهش یک موضوع دارای اولویت در مسوولیت اجتماعی است، گفت: در حال حاضر در نقطه‌ای قرار داریم که نیاز شدیدی به همگرایی دو جریان فرهنگ نیکوکاری و مسوولیت اجتماعی وجود دارد و البته پژوهش موضوع راهبردی مشترک این دو جریان است. خوارزمی با اشاره به اینکه مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها جایی شکل می‌گیرد که قانون در آنجا پایان یابد، گفت: قانون کسب‌وکار نباید هیچ نقشی راجع‌به مسوولیت اجتماعی داشته باشد. وی همچنین تصریح کرد: موضوع مسوولیت اجتماعی نباید به مدیران تحمیل شود بلکه باید به‌صورت داوطلبانه از سوی یک مدیر انجام شود و تنها آن زمان است که موضوع مسوولیت اجتماعی اثربخشی خود را خواهد داشت.