گزارشی از آخرین وضعیت تولید و واردات برنج و گندم
فراز و فرودهای تامین قوت غالب مردم
گروه بازرگانی- همیشه قیمت و کیفیت نان به عنوان قوت‌غالب مردم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. به همین دلیل تعیین قیمت خرید تضمینی گندم و اعلام آن پیش از زمان کاشت، موضوعی است که به عنوان یکی از خواسته‌های کشاورزان، مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین تعیین بودجه خرید تضمینی از سوی کمیسیون تلفیق در زمان بررسی لایحه بودجه کمک قابل‌توجهی به کشاورزان برای تصمیم‌گیری جهت کاشت سال بعد می‌کند. در کنار موضوع گندم و نان، تهیه برنج موردنیاز مردم، به‌عنوان یکی از کالاهای اساسی پرمصرف، نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به همین دلیل طرح بررسی جلوگیری از ورود برنج‌های آلوده به کشور و شناسنامه‌دار شدن برنج‌های داخلی، موضوعی است که این‌روزها خبرساز شده است.
روزهای خوش گندم‌کاران
سال‌ها بود که خواسته کشاورزان مبنی بر اعلام قیمت خرید تضمینی گندم نادیده گرفته می‌شد تا اینکه بالاخره در دولت یازدهم این خواسته محقق شد و دولت پیش از زمان کاشت، قیمت خرید تضمینی هر کیلوگرم گندم معمولی را ۱۰۵۰ تومان اعلام کرد. در همین حال قیمت خرید تضمینی گندم دوروم نیز ۱۰۸۰ تومان اعلام شد تا کشاورزان فرصت تصمیم‌گیری برای کاشت سال بعد را داشته باشند.
این در حالی است که روز گذشته تسهیلات ۷ هزار میلیارد تومانی خرید تضمینی نیز در کمیسیون تلفیق ۱۱هزار میلیارد تومان اعلام شد و به این ترتیب خبر خوش کشاورزان پس از اعلام خرید تضمینی تکمیل شد. پیش از این دولت در لایحه پیشنهادی خود به مجلس رقم این تسهیلات را تا سقف ۷هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرده بود که کمیسیون تلفیق با مصوبه روز گذشته خود، این رقم را تا ۱۱هزار میلیارد تومان افزایش داد. به این ترتیب و به موجب بند «ب» تبصره ۱۱ ماده واحده لایحه بودجه، در اجرای قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی، بانک مرکزی از طریق بانک‌های عامل مکلف است با معرفی دستگاه اجرایی ذی‌ربط، تسهیلات لازم را برای خرید گندم تولید داخل تا سقف ۱۱هزار میلیارد تومان از محل منابع داخلی بانک‌ها قبل از شروع فصل برداشت در اختیار شرکت بازرگانی دولتی ایران و کارخانه‌های آرد و سیلوداران بخش خصوصی و شرکت تعاونی روستایی قرار دهد. به موجب این مصوبه، کارخانه‌ها و شرکت‌های مذکور موظفند تسهیلات دریافتی را برای خرید گندم به مصرف رسانده و در موعد مقرر بازپرداخت کنند.
محمدتقی توکلی عضو کمیسیون تلفیق در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم همچنین اعلام کرد: در لایحه دولت ۷هزار میلیارد تومان برای خرید تضمینی در نظر گرفته شده که بانک‌ها این رقم را در اختیار سیلوداران قرار دهند تا اقدام به خرید کنند، اما در جریان بررسی، کمیسیون کشاورزی پیشنهاد داد تا این رقم به ۱۱هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کند.
وی با بیان اینکه مبلغ ۷هزار میلیارد تومان اندک بوده، زیرا تنها خرید تضمینی گندم نیست و محصولاتی از جمله ذرت، جو و دانه‌های روغنی را نیز شامل می‌شود، گفت: با توجه به اجرای قانون انتزاع و ماده ۳۳ قانون بهره‌وری کشاورزی، وقتی وظایف از وزارت صنعت به کشاورزی محول می‌شود، کمیسیون کشاورزی پیشنهاد داده که خرید تضمینی که پیش از این به عهده بازرگانی دولتی بود به سازمان تعاونی روستایی محول شود.
تولید گندم در داخل کشور جوابگوی مصرف نیست و بر اساس گفته‌های معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیاز به واردات ۲/۷ میلیون تن گندم به کشور وجود دارد. عباس قبادی پیش از این اعلام کرده بود ۶/۳ میلیون تن گندم مورد نیاز کشور تا پایان آبان ماه وارد شده و مابقی واردات نیز در ۴ ماه باقیمانده سال باید انجام شود. بر این اساس واردات مابقی گندم مورد نیاز مردم در حال انجام است و به‌تازگی یک محموله گندم از آلمان و یک محموله نیز از قزاقستان وارد کشور شده و بخشی از گندم مورد نیاز نیز قرار است از آمریکا وارد کشور شود.
هیاهوی برنج‌های آلوده در میان برنج‌کاران
رسیدگی به آخرین وضعیت برنج مصرفی مردم که این روزها با شایعه آلودگی همراه بوده، در کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران نیز مورد توجه قرار گرفته است. این کمیسیون در جلسه اخیر خود میزبان برنج‌کاران بود تا از مهم‌ترین اتفاقات و وضعیت کنونی این صنعت خبردار شود.
به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، در این نشست شاهرخ ظهیری به منسوخ شدن برخی قوانین مرتبط با حوزه سلامت اشاره و بر ضرورت تجدیدنظر و بازنگری آنها از جمله قانون نظارت بر غذا و دارو و قانون استاندارد غذا تاکید کرد. رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران همچنین به اهمیت موضوع برنج و سلامت آن در تغذیه مردم اشاره و از پیگیری کمیسیون کشاورزی برای تدوین و جمع‌بندی مهم‌ترین مشکلات این حوزه برای ارائه به دولت خبر داد. مدیرکل نظارت و ارزیابی فرآورده‌های خوراکی وزارت بهداشت نیز در این نشست، از تشدید نظارت‌ها بر محصول برنج در حوزه تهران و نیز کنترل و نظارت واردات این محصول از طریق مبادی ورود، گمرکات و همچنین کدگذاری و رهگیری برنج‌های وارداتی در مبدأ تولید خبر داد.
به گفته هدایت حسینی، وزارت بهداشت در تلاش است مجوز واردات تنها به محموله‌هایی از برنج‌های خارجی داده شود که در کشور مبدا نظارت و کنترل کاملی بر فرآیند تولید و بسته‌بندی آن صورت گیرد.
برنج‌های وارداتی روی نوار مجاز
حسینی همچنین تصریح کرد: نظارت و کنترل‌های دقیقی بر برنج‌های خارجی صورت می‌گیرد، به طوری که متوسط میزان سرب و کادمیوم برنج‌های وارداتی نسبت به حدود مجاز استاندارد داخلی در وضعیت مطلوبی است و از این رو نگرانی نسبت به آلودگی برنج‌های وارداتی وجود ندارد.
وی در ادامه از اجرای برنامه یکساله وزارت بهداشت به‌منظور شناسنامه‌دار کردن برنج‌های تولید داخل خبر داد و گفت: وجود برخی آلاینده‌ها در برنج‌های ایرانی ناشی از خاک، آب و نوع بسته‌بندی آنها با الیاف و همچنین رنگ‌های بسته‌بندی آلوده و غیرخوراکی و نیز آلودگی محل بسته‌بندی است.
مدیرکل نظارت و ارزیابی فرآورده‌های خوراکی و آشامیدنی وزارت بهداشت با ابراز نگرانی از حجم بالای قاچاق مواد غذایی و لوازم آرایشی و بهداشتی به کشور، از طرح پیشنهادی آزمایش رایگان آلاینده‌سنجی در مبادی ورودی کشور خبر داد و تصریح کرد: اجرای این طرح در تعاونی مرزنشینان استان سیستان و بلوچستان توسط دانشگاه زاهدان در حال انجام است.
به گفته این مقام مسوول دولتی، چاپ نقشه آلودگی زمین‌های مناطق مختلف کشور در دستور کار قرار گرفته تا از طریق بهره‌برداری این طرح تولید محصولات جایگزین و مطلوب در هر منطقه پیگیری شود.
حمایت از واردات برنج قهوه‌ای
در ادامه این نشست، فعالان حوزه تولید برنج به بیان دیدگاه‌ها و نظرات خود پرداختند. عمده اظهارنظرهایی که از سوی فعالان عرصه برنج کشور شنیده شد، بر لزوم کنترل مبادی ورودی غیرقانونی از جمله در مناطق مرزی و ملوانی تاکید داشت.
در عین حال، تولیدکنندگان برنج تاکید جدی بر سختگیری دستگاه‌های مسوول نسبت به واردات و عدم خرید محصولات آلوده و مشکوک از کشور مبدا داشتند و اصلاح نرخ ارز را برای ایجاد بستر و قدرت رقابت برنج‌های داخلی با محصولات وارداتی را خواستار شدند.
از جمله موضوعات مطرح شده در نشست کمیسیون کشاورزی از سوی فعالان برنج کشور، پیشنهاد واردات برنج قهوه‌ای بود. به گفته برخی از فعالان این عرصه، واردات برنج قهوه‌ای باید به‌طور جدی در دستور کار قرار گیرد و در کنار آن با مدرنیزه کردن صنعت شالی‌کوبی در کشور، به گفته آنها می‌توان صنعت برنج را رونق داد.
برنج قهوه‌ای همان شلتوک برنج است که برخی شرکت‌های ایرانی تمایل بالایی به واردات آن دارند. به گفته مدافعان واردات این نوع از برنج، یکی از راه‌های اصلاح واردات و صنعت برنج در ایران این است که جلوی عرضه و فله‌فروشی این محصول در داخل گرفته شود. به گفته آنها، تولید سالانه برنج در ایران رقمی در حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن تا ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تن است و نیاز به واردات نیز رقمی در حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن می‌شود، از این رو اگر با اخذ تدابیری مانع از فله فروشی برنج در داخل شد و واردات برنج قهوه‌ای نیز در دستورکار قرار گیرد، این صنعت به رونق دست پیدا خواهد کرد. برخی از فعالان برنج در جلسه کمیسیون کشاورزی خواستار کاهش تعرفه واردات برنج قهوه‌ای نسبت به برنج سفید شدند، ضمن آنکه بر شناسنامه‌دار کردن برنج تولید داخل نیز تاکید کردند.
از منظر برخی دیگر از فعالان صنعت برنج، تقویت برندهای محلی معتبر در کشور و قابل پیگیری بودن این تولیدات، راه برون رفت از وضعیت نابسامان برنج در کشور است. از این‌رو، بر ضرورت رسمیت بخشیدن به برندهای داخلی تاکید کردند.
انتقاد از گزارش نهادهای نظارتی
در ادامه این نشست یکی از تولیدکنندگان برنج با انتقاد از برخی گزارش‌های رسمی که از سوی نهادهای دولتی مبنی بر آلوده بودن برخی محصولات برنج تولیدی اعلام شد، عنوان کرد: نمونه برنج‌هایی که وزارت بهداشت آن را آلوده اعلام کرد قطعا درست بوده، اما اینکه اعلام شد عمده برنج‌های آلوده از منطقه فریدون‌کنار بوده، اشتباه است و این صنعت را دچار چالش کرد.
به گفته وی اطلاع‌رسانی در رابطه با برنج‌های آلوده دقیق نبوده است. موضوع دیگری که عنوان شد این بود که وزارت بهداشت دولت دهم به‌طور جدی روی سلامت برنج‌های وارداتی ایستاد، اما تولیدکنندگان داخلی را مورد عتاب و خطاب قرار دادند.
جمیل علیزاده شایق دبیر انجمن برنج نیز در این نشست با اعلام خبر احیای ستاد برنج در وزارت کشاورزی، پیشنهاد کرد که وزارتخانه‌های بهداشت و نیز صنعت، معدن و تجارت و همچنین اتاق بازرگانی به عضویت این ستاد درآیند. به گفته وی، در ۹ ماه ابتدایی سال جاری واردات برنج به ایران به رقم یک‌میلیون و ۹۰۰ هزار تن رسیده است.
ابوالحسن خلیلی عضو کمیسیون کشاورزی اتاق تهران نیز در این نشست، به فراموش شدن فرهنگ مصرف مواد غذایی در کشور اشاره و بر لزوم در نظر گرفتن بودجه برای ارتقای این فرهنگ تاکید کرد. به گفته وی، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی هیچ‌گاه هزینه‌ای برای ارتقای آگاهی مصرف‌کنندگان انجام نداده‌اند.
چالش برنجی دو وزارتخانه
مدیرکل نظارت و ارزیابی فرآورده‌های خوراکی و آشامیدنی وزارت بهداشت اظهار کرد: نظارت بر واردات برنج قهوه‌ای در حوزه وظایف وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است. به گفته حسینی، اکثر برندهای برنج داخلی سنتی هستند، از این رو راه ورود سودجویان به این بازار باز است.
وی در ادامه افزود: یکی از موارد چالش‌برانگیز میان ما به عنوان بخشی از وزارت بهداشت و وزارت صنعت، معدن و تجارت این است که همکاران ما در این وزارتخانه اظهار می‌کنند که شما نمی‌توانید مقررات واردات را تعیین کنید، از این رو ما در وزارت بهداشت قدری
دست و پایمان بسته است. وی خواستار آن شد که اتاق تهران و کمیسیون کشاورزی این اتاق، در نشست و برخاست‌های خود با مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت این موضوع را برای آنها احیا کنند که عمده نظارت‌ها و کنترل‌ها بر واردات برنج اگر از سوی وزارت بهداشت اعمال شود، به کیفیت مصرف این محصول در داخل کشور کمک خواهد کرد.
حسینی با درخواست از انجمن برنج و اتاق‌های بازرگانی گیلان و مازندران جهت کمک به شناسنامه‌دار کردن برنج‌های تولیدی داخل و ارائه پیشنهادهای مشخص از سوی فعالان اقتصادی، تصریح کرد: وزارت بهداشت به دنبال آن است که طی یکسال آتی موضوع شناسنامه‌دار شدن برنج‌های تولید داخل نهایی شود. در پایان این نشست، شاهرخ ظهیری، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران تاکید کرد: این کمیسیون به‌منظور جلب همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت در رعایت استانداردهای مطلوب واردات محصول برنج، طی نامه‌ای نتایج جلسات از جمله مشکلات مطرح شده و راهکارهای پیشنهادی را به این وزارتخانه منعکس خواهد کرد.
ارسال نظر