خودرو و ارز، بزرگ‌ترین پرونده‌های قاچاق

گروه بازرگانی- رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌گوید: «در سال گذشته بیشترین میزان قاچاق در ایران مربوط به خودرو و ارز بوده است.» بر اساس آمارهای گوناگونی که در مورد وضعیت قاچاق در ایران اعلام شده، در سال ۱۳۹۱ معادل ۱۴ تا ۲۰میلیارد دلار کالا به صورت غیرقانونی به ایران وارد یا از کشور خارج شده است. در سال ۱۳۹۰ نیز میزان قاچاق تقریبا روی همین رقم‌ها گزارش می‌شد. این در حالی است که بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه که تا دو سال دیگر به پایان می‌رسد، قرار است با بستن و کنترل مرزها میزان قاچاق در کشور کاهش یابد. اما تلاش مسوولان برای کاهش قاچاق در حالی است که از یک سو در سال ۱۳۹۱ ارزش کالاهای کشف شده قاچاق نسبت به سال پیش از آن افزایش یافته و از سوی دیگر سیاست‌های سختگیرانه دولت از نیمه دوم سال گذشته تاکنون موجب شده که نگرانی بابت افزایش میزان قاچاق به وجود آید. چند ماه پیش مهدی ابویی، معاون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در همایشی اعلام کرد: میزان کالاهای قاچاق کشف شده در سال گذشته نسبت به سال ۱۳۹۰ حدود ۱۵ درصد افزایش داشته است. دیروز نیز مسوولان کشور در همایشی نسبت به وضعیت قاچاق در ایران هشدار و آمارهای جدیدی در این زمینه ارائه دادند. فداحسین مالکی، رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اشاره به مهار قاچاق گندم، طلا و سوخت در استان‌های مرزی، گفت: بزرگ‌ترین پرونده‌های قاچاق مربوط به خودرویی‌ها و برخی پرونده‌های ارزی است و در این راستا محموله ۱۴۴خودرو مصادره شد. مالکی در گردهمایی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مورد بزرگ‌ترین پرونده قاچاق کشور، گفت: با توجه به اینکه پرونده‌های قاچاق در حوزه‌های مختلف و کالاهای متفاوتی از جمله طلا، سوخت، دام و سایر کالاها انجام می‌شود، نمی‌توان آمار دقیقی را گفت ولی پرونده‌های خودرو بزرگ‌ترین پرونده‌های قاچاق را به خود اختصاص دادند. همچنین برخی پرونده‌های ارزی نیز جزو بزرگ‌ترین پرونده‌ها هستند که البته در مورد پرونده‌های طلا این مساله را مهار کرده‌ایم. مالکی در مورد واردات خودروی پورشه که چندی پیش رخ داده بود، گفت: در این پرونده برخی افراد با سوءاستفاده‌هایی از کارت‌های بازرگانی افراد گوناگون اقدام به واردات خودرو کردند که در حال حاضر پرونده آنها در محافل قضایی است و همچنین یک محموله ۱۴۴ خودرویی نیز با ارز دولتی وارد کشور شده که هیچ حقوق گمرکی برای این خودروها پرداخت نشده بود و در نهایت ستاد مبارزه با قاچاق کالا به سرعت این محموله را مصادره کرده است. رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بیان کرد: با توجه به اینکه این خودروها پیش‌فروش شده بود، ستاد به دنبال حق مردمی است که این خودروها را خریداری کرده‌اند. رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مورد افزایش سهم برخی مرزنشینان برای واردات کالا از ۶۰۰ هزار تومان به ۲ میلیون تومان، اظهار کرد: این اقدام را در جهت کاهش قاچاق کالا انجام دادیم و هر فرد از این پس می‌تواند در ماه تا ۲ میلیون تومان کالا وارد کند تا از این طریق علاوه بر کمک به اشتغال، به‌وضعیت اقتصاد کشور نیز کمک می‌شود. مالکی به تصمیم دولت برای افزایش سهم مرزنشینان در واردات کشور به عنوان راهکاری برای کاهش قاچاق اشاره کرد و با بیان اینکه مرزنشینان از افزایش سهم واردات آنها به کشور استقبال کرده‌اند، گفت: با توجه به اینکه حجم وسیعی از استان‌های مرزی مشمول این طرح می‌شوند و کالاهایی که آنها وارد می‌کنند در سطح کشور تولید می‌شود، در نظر داریم این رقم را افزایش دهیم. رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مورد قاچاق طلا از ایران به خارج نیز با بیان اینکه در شش ماه دوم سال گذشته با توجه به قاچاق طلا در استان اصفهان چند کارگاه ساخت طلا در این شهر تعطیل شدند، ‌تصریح کرد: برای حل این مساله جلسه‌هایی را با استان‌ها برگزار کردیم و در نهایت از تعطیلی کارگاه‌ها جلوگیری و قاچاق طلا را نیز مهار کردیم؛ بر همین اساس باید گفت که در حال حاضر قاچاق طلا مهار شده است. رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز همچنین به برخی دشواری‌ها در اجرای برنامه‌های مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز اشاره کرد و با بیان اینکه اقتصاد پنهان یا قاچاق یک مساله‌ای است که از پیش طراحی شده است، گفت: نیمه دوم سال ۱۳۹۱ به دلیل مسائل تحریم و تنگناها دوران سختی برای اجرای برنامه‌های مبارزه با قاچاق بود. تعرفه و بوروکراسی؛ دو عامل قاچاق اما گفته‌های خوشبینانه رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مورد کارهای انجام شده برای کاهش قاچاق در حالی است که برخی کارشناسان در مورد وضعیت قاچاق در ایران همچنان هشدار می‌دهند. به گفته رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، به روایتی بین ۱۳ تا ۱۴ میلیارد دلار و براساس برخی آمارها ۲۰ میلیارد دلار قاچاق در کشور وجود دارد. بنابراین باید تعرفه و بوروکراسی واردات کاهش پیدا کند تا واردکنندگان به سمت قاچاق نروند. کاظم جلالی در همایش کشوری مبارزه با قاچاق کالا و ارز در تهران با تاکید بر لزوم آسیب‌شناسی دقیق در سلامت اقتصادی کشور، گفت: هرچه ورودی کالا افزایش پیدا کند، براساس آمار و ارقام باعث کاهش آمار قاچاق نمی‌شود و هرچه این دیوار بلند‌تر شود، قاچاق کمتر نمی‌شود. به اعتقاد رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، باید در تعرفه‌ها و حقوق ورودی کالاها تجدیدنظر شود، هرچند معتقدم که همزمان باید حمایت از تولید هم صورت گیرد، چرا که وقتی تعرفه بالا باشد و همچنین بوروکراسی واردات کالا مشکل باشد، واردکننده برای فرار از اینها به سمت قاچاق می‌رود، بنابراین باید این رویه اصلاح شود. وی تاکید کرد: تا ساختار اقتصاد کشور اصلاح نشود، قاچاق خواهیم داشت. جزئیات آمار قاچاق در گردهمایی روز گذشته مسوولان مبارزه با قاچاق، عباس معمارنژاد، رییس کل گمرک نیز در مورد جزئیات آمار قاچاق سال ۱۳۹۱ گفت: ۴۶ درصد پروند‌ه‌های قاچاق در سال گذشته کمتر از یک میلیون تومان بوده است. به گفته معمارنژاد، تا زمانی که بین کالا‌های داخل و خارج از کشور اختلاف قیمت وجود دارد، قاچاق انجام می‌‌شود و باید در کالاهای اساسی و سوخت سیاست قیمت‌گذاری منطقی داشته باشیم. رییس کل گمرک با بیان اینکه سالانه حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیون گوشی تلفن همراه در کشور مصرف می‌شود که ۵/۱ میلیون از آن به صورت قاچاق وارد می‌شود، گفت: در راستای الکترونیکی کردن فعالیت‌های گمرک، سامانه هوشمند گمرکی در ۱۱ گمرک اجرایی کشور پیاده شده که از این طریق ۹۰ درصد حجم تجارت کشور انجام می‌شود. وی افزود: در سال گذشته ۴۶ درصد پرونده‌های تشکیل شده قاچاق در گمرک‌ها فقط نیم درصد ارزش کل کالاهای قاچاق بود و تعداد این پرونده‌ها حدود ۲۵ هزار مورد بوده که زیر یک میلیون تومان بوده‌اند. تهدید بزر گ قاچاق برای بازار کار در این زمینه معاون وزیر صنعت نیز با تاکید بر اینکه قاچاق سالانه ۲۰۰ هزار شغل را از بین می‌برد، ‌گفت: واردات قانونی موبایل سال گذشته ۱۶۵ درصد رشد داشته است. محمد صادق مفتح افزود: سالانه ۲۰۰ هزار شغل به دلیل قاچاق کالا از دست می‌رود و ۱۸۰۰ میلیارد تومان فرار مالیاتی نیز صورت می‌گیرد. آن طور که معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت توضیح داد: یکی از برندهای معروف شوینده‌‌ها اعلام کرده است ۷۰ درصد از کالاهای موجود در بازار که با این برند شناخته شده عرضه می‌شود، در کارخانه آن شرکت تولید نمی‌شود، بلکه به صورت تقلبی توزیع می‌شود؛ به نحوی که در کمتر از یک ماه می‌توانند با کاهش شدید کیفیت کالا را با یک سوم قیمت در بازار عرضه کنند. معاون وزیر صنعت گفت: ایران در شمار دو کشور با بالاترین میزان قاچاق سیگار است، به طوری که از ۶۰ میلیارد نخ سیگار مصرفی ۲۴ میلیارد نخ آن به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود، همچنین ۸۰ تا ۹۰ درصد لوازم بهداشتی و آرایشی به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود. مفتح با بیان اینکه نرخ توقیف کالای قاچاق رشد ۸ برابری داشته است، گفت: گردش مالی کالای قاچاق در جهان در ۲۰ سال گذشته ۱۰۰ برابر شده و از ۵/۵ میلیارد دلار به ۵۱۲ میلیارد دلار رسیده است. معاون وزیر صنعت گفت: برای مبارزه با قاچاق می‌توان از دو روش مقابله در مبادی ورودی و مرز‌های کشور، همچنین مقابله در سطح عرضه استفاده کرد که در سطح عرضه می‌توان از هولوگرام و همچنین از طرح شبنم استفاده کرد. با توجه به آنکه طرح شبنم از مرکز داده برخوردار است، امکان تقلب در آن پایین است. مفتح در این زمینه به طرح‌های دولت برای پایش کالاها در بازار اشاره کرد و گفت: طرح شبکه بازرسی و نظارت مردمی (شبنم) احتمال تشخیص کالای مجاز از غیرمجاز را فراهم می‌کند. همچنین قابلیت تک شماری اقلام ارزی، تثبیت مالکیت، فرآیند‌های تولیدی و قابلیت رهگیری کالا را فراهم می‌کند. وی با بیان اینکه طرح شبنم بر اساس آخرین تکنولوژی ساخته شده است، گفت: سازمان جهانی استاندارد برای طرح شبنم استاندارد جهانی تعریف کرده است.