جزئیات آمار صادرات محصولات کشاورزی

گروه بازرگانی- نوروز امسال با التهاب بازار میوه همراه بود، اما در عین حال آمارها حاکی از افزایش صادرات میوه در سال ۱۳۹۱ است. بر اساس گزارش معاون کل سازمان توسعه تجارت در سال گذشته صادرات انواع میوه ۲۵/۸ درصد رشد داشته است. این در حالی است که به گفته فعالان گرانی کم سابقه به وجود آمده در ابتدای سال ۱۳۹۲ به علت کمبود میوه بوده است. نوروز امسال قیمت انواع میوه به ویژه پرتقال و نارنگی افزایش شدیدی پیدا کرد. آن طور که رضا نورانی، رییس اتحادیه محصولات کشاورزی در آن زمان توضیح داد: مشکل افزایش قیمت‌ها کمبود میوه در پی کاهش واردات این محصولات بود. مدیرکل دفتر حمایت از سرمایه‌گذاری کارآفرینی و توسعه تجارت کشاورزی نیز این موضوع را تایید می‌کند و به «ایرنا» می‌گوید: وزارت جهاد کشاورزی از نیمه دوم سال گذشته تاکنون هیچ مجوزی برای واردات انواع میوه صادر نکرده است. با این حال آمارهای رسمی حاکی از افزایش صادرات محصولات کشاورزی و میوه در سال گذشته است. دیروز معاون کل سازمان توسعه تجارت ایران از افزایش ۱۴درصدی صادرات محصولات کشاورزی از نظر ارزشی و ۲۴درصدی از نظر وزنی در سال ۱۳۹۱ خبر داد و گفت: صادرات این محصولات از نظر وزنی ۲/۳ میلیون تن و ارزشی ۲/۴ میلیارد دلار بوده است. کیومرث فتح اله کرمانشاهی همچنین ارزش صادرات میوه در سال گذشته را ۷۸۶ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار و وزن آن را یک هزار و ۳۸ تن اعلام کرد و گفت: این میزان نسبت به سال قبل از آن، از نظر ارزشی حدود ۳۰درصد و از نظر وزنی رشد حدود ۲۶ درصدی داشته است. به گفته کرمانشاهی، عراق، ترکمنستان، افغانستان، امارات متحده عربی و جمهوری آذربایجان عمده‌ترین بازارهای هدف صادرات میوه و تره بار ایران محسوب می شوند. وی همچنین گفت: با توجه به گستردگی و تنوع‌پذیری سبد صادراتی میوه، به طور کلی با افزایش یا کاهش سهم صادرات هر یک از اقلام اساسی میوه، روند کلی صادرات این بخش دستخوش تغییر و نوسانات زیادی می‌شود. این مقام مسوول در سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه صادرات میوه به عراق در مقاطعی از سال روند کاهشی داشته است، افزایش هزینه‌های تولید در قبال ثبات نسبی قیمت‌ها، گسترش رقابت در بازارهای فعلی صادراتی نظیر کشورهای حاشیه خلیج فارس، رشد کرایه‌های حمل و هزینه‌های جانبی از جمله حمل داخلی و ملزومات و تجهیزات بسته‌بندی به ویژه کارتن و جعبه، هزینه انبارهای نگهداری و سردخانه را از جمله مشکلات صادرات میوه در سال گذشته برشمرد. وی همچنین گفت: در برخی از ماه‌های سال ۱۳۹۱، گرانی و افزایش مستمر قیمت میوه در بازار داخلی، باعث کاهش انگیزه صادرکنندگان این محصولات و افت جذابیت فرآیند صادرات شد. رشد ۵ درصدی ارزش صادرات پسته در تشریح جزئیات آمار صادرات سال گذشته، کرمانشاهی میزان صادرات پسته را ۱۲۸هزار و ۶۰۰ تن و به ارزش یک میلیارد و ۱۴۰ میلیون دلار عنوان کرد و افزود: صادرات پسته در سال ۱۳۹۱ در مقایسه با یک سال قبل از آن از نظر وزنی ۸/۶ درصد کاهش و از نظر ارزشی ۵ درصد افزایش داشته است. در زمان حاضر امارات، روسیه، آلمان و هلند عمده‌ترین بازارهای صادراتی پسته ایران به شمار می‌آیند. این مقام مسوول همچنین گفت: به دلیل نوسانات نرخ ارز و بازتاب اخبار اقدامات دولت برای اجرای سیاست عرضه ارز صادراتی در مرکز مبادلات، در زمان حاضر بسیاری از صادرکنندگان پسته نسبت به خرید محصول با تامل رفتار می‌کنند که این امر باید با تقویت بنیه مالی تعاونی‌های پسته منطقه‌ای در استان کرمان و خراسان، کنترل قیمت و کیفیت محصول مدنظر قرار گیرد. معاون کل سازمان توسعه تجارت توضیح داد: در سال ۱۳۹۱ با توجه به افزایش قیمت نهاده‌های تولید و تحمیل نوسانات نرخ ارز به آن، قیمت خرید پسته از باغدار افزایش یافته که نشان دهنده ریسک کارخانه‌ها و حاشیه سود بیشتر در حوزه بخش کشاورزی است. به گفته وی، قیمت‌های کنونی فروش پسته در بازارهای جهانی با وجود افزایش نرخ ارز همچنان در سطح مطلوبی قرار دارد که یکی از عوامل آن تثبیت قیمت‌‌ها در بازارها از سوی رقبای آمریکایی است که تولیدکنندگان ایرانی نیز از این وضعیت سود مناسبی کسب کرده‌اند، اما با توجه به پایین بودن کارآیی تولید و افزایش هزینه‌ها، استمرار آن با ابهام مواجه است. کرمانشاهی درباره بازارهای هدف پسته نیز تاکید کرد که باید با توجه به کیفیت پسته ایران، امکان دسترس به بسیاری از بازارها فراهم شود. توسعه صادرات خرما کرمانشاهی همچنین گفت: بر اساس آمار موجود میزان صادرات خرمای تازه و خشک در سال ۱۳۹۱ از نظر وزنی ۱۳۶ هزار تن و از نظر ارزشی ۱۷۸ میلیون و ۶۰۰هزار دلار بوده که نسبت به سال قبل از آن ۶/۲ درصد از نظر ارزشی و ۵/۱۱ درصد از لحاظ وزنی افزایش داشته است. وی افزایش قیمت تمام شده محصولات صادراتی را همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل بازدارنده رشد این بخش عنوان کرد. مشکل برندسازی در صنعت چای کرمانشاهی در مورد صادرات چای ایران نیز گفت: صادرات چای در سال ۱۳۹۱ از نظر ارزشی ۲۷ میلیون دلار و به لحاظ وزنی ۲۷ هزار تن بوده که در مقایسه با سال قبل از آن، از نظر ارزشی ۶/۵۴ درصد و از نظر وزنی ۲۳ درصد افزایش داشته است. کرمانشاهی با بیان اینکه در سال‌های اخیر با تلاش اکثر صادرکنندگان چای شاهد رشد متعادل صادرات این کالا بوده‌ایم، افزود: ضرورت برنامه‌ریزی حمایتی در زمینه صادرات چای و نیز تضمین کیفیت این کالا به عنوان رقیب کالای مرغوب هندی از الزامات استمرار حضور این کالا در عرصه محصولات کشاورزی است. معاون کل سازمان توسعه تجارت برندسازی و ارتقای کیفیت را یکی از نیازهای اساسی صنعت چای ایران برشمرد و پیش‌بینی کرد: در صورت تدوین سند راهبرد کلان ملی برای صنعت چای و توجه خاص به این صنعت به عنوان یک صنعت ارزآور و استراتژیک در بخش کشاورزی و هدایت متخصصان با تجربه، چشم‌انداز روشنی را برای این صنعت شاهد باشیم. این مقام مسوول تصریح کرد: آنچه مسلم است محصول چای ایران به عنوان کالایی که قابلیت عرضه و فروش در بازار کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) را دارد، نیازمند حمایت و تشویق در حوزه تولید و فرآوری است. وی کمک به جلب سرمایه‌گذاری و مشارکت بیشتر بخش خصوصی و تولیدکنندگان به ایجاد ارزش افزوده چای را برای ارتقای عایدات اقتصادی آن بسیار مهم و اساسی دانست. کرمانشاهی افزود: دولت باید در موضوع سیاست‌گذاری برای حمایت از تولید چای در کل فرآیند به سمتی حرکت کند تا موجودی سالانه چای سنواتی در انبارها به حداقل رسیده و به جای پرداخت هنگفت خرید تضمینی، با تقویت بنگاه‌های صادراتی و تشویق آنها به خرید توافقی چای از یک سو و کمک به باغداران چای ایرانی برای افزایش کیفی فرآیند داشت و برداشت محصول با قابلیت صادرات، زنجیره ارزش این محصول را حمایت کند. چین رقیب ایران در صادرات آبزیان وی درباره صادرات آبزیان نیز توضیح داد: میزان صادرات انواع آبزیان در سال ۱۳۹۱ از نظر وزنی به میزان ۵۶ هزار تن و از نظر ارزشی ۲۱۴میلیون دلار بوده است که در مقایسه با سال قبل از آن، از نظر وزنی ۷/۳ درصد و از نظر ارزشی ۴/۵ درصد افزایش را نشان می دهد. کرمانشاهی معتقد است: وجود استعدادها و منابع طبیعی فراوان و مزایای بالقوه ناشی از توسعه پرورش آبزیان فرصت بسیار خوبی را برای گسترش و بسط این فعالیت در مناطق جنوبی کشور به ویژه حاشیه خلیج‌فارس و دریای عمان فراهم کرده و سرمایه‌گذاری‌های بسیار خوبی برای توسعه این بخش در کشور انجام شده است. البته در شرایط کنونی از ظرفیت‌های ایجاد شده در این صنعت به دلایل مختلف به صورت کامل بهره‌برداری نمی‌شود. به گفته وی، کشور چین یکی از رقبای اصلی کشور در زمینه صادرات ماهی است که به دلیل دوری مسافت ناگزیر است محصول خود را به صورت منجمد به کشور عراق صادر کند و این امر موجب افزایش هزینه‌های صادراتی آن کشور می‌شود، ضمن آنکه ذائقه مردم عراق گرایش بسیاری به سوی مصرف ماهی به صورت تازه دارد. معاون کل سازمان توسعه تجارت یادآور شد: با توجه به اقدامات اخیر سازمان توسعه تجارت مبنی بر بررسی پرداخت یارانه صادراتی میگوی پرورشی در سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹، پیش‌بینی می‌شود با تامین بخشی از نقدینگی بنگاه‌های تولیدی و صادراتی میگو، شاهد صادرات مناسبی در ماه‌های آتی باشیم. این مقام مسوول این موضوع را نیز گفت که پیش‌بینی مناسب تولید میگوی پرورشی در سال جاری، چشم‌انداز آن محصول را روشن‌تر کرده، اما هزینه‌های تولید از مشکلاتی است که ضروری است از سوی وزارت جهاد کشاورزی ساماندهی شود. به گفته کرمانشاهی اگر چه بازار جذاب چین و سایر کشورهای شرق دور از جمله بازارهایی هستند که برای صادرات برخی محصولات دریایی ایران مزیت‌های بسیاری دارد، اما عمده بازارهای صادراتی هدف آبزیان ایران کشورهای امارات، کویت و قطر هستند.