رقبای تجاری تبلیغ ناامنی می‌کنند
گروه بازرگانی- بررسی چالش‌ها و راهکارهای گسترش ارتباط تجاری با کشور عراق به عنوان بازار هدفی برای صادرات در سال پیش طی جلساتی جدی پی گرفته شد.

این جلسات اگرچه به یافتن دقیق چالش‌ها و نیز پیشنهادهایی برای ایجاد راهکار منتج شد اما در عمل نتیجه‌ای شایسته در توسعه صادرات نداشت.
اما دیروز شورای سیاستگذاری کمیته تخصصی بهداشت و درمان اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با دعوت از مدیران بخش‌خصوصی گشایش راهی برای حضور بخش‌خصوصی ایران در بازار عراق را پی گرفت.
این جلسه به منظور سازماندهی و مدیریت صحیح بازار دارویی عراق با درک ضرورت جدی فعالیت بخش‌های تولیدی و بازرگانی حوزه دارویی- پزشکی و بهداشتی کشور با حضور رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق و ۱۵۰تن از مدیران شرکت‌های فعال در زمینه صادرات به عراق، تشکیل شد.
تنها راه، رایزنی با مقامات است
در این جلسه ابتدا دکتر حسن تیزمغز، رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق به تشریح وضعیت بهداشتی و دارویی عراق پرداخت.
وی گفت: در نتیجه جنگ و اشغال بخش عظیمی از تاسیسات و زیرساخت‌های عراق از بین رفته است به طوری که مردم عراق تنها چند ساعت از روز ا مکان استفاده از آب آشامیدنی را دارند.
وی افزود: نابودی تاسیسات و زیرساخت‌های عراق این ا مکان را به بازرگانان ایرانی می‌دهد که از زمینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری در عراق استفاده کنند.
تیزمغز در ادامه گفت: در شرایط کنونی شمال و جنوب عراق از امنیت لازم برای فعالیت تجاری برخوردارند اما رقبا به دلیل اینکه نمی‌خواهند ایران به عنوان یک رقیب تجاری وارد صحنه عراق شود تبلیغ ناامنی می‌کنند.او هدف دیگر تبلیغ ناامنی در عراق را تضعیف دولت مالکی دانست و افزود: مبلغان ناامنی در عراق سعی دارند نشان دهند که شیعیان نمی‌توانند حکومت‌داری کنند.
تیزمغز در ادامه به صادرات یک میلیارد و ۸۰۰میلیون دلاری ایران به عراق اشاره و رقم صادرات غیرنفتی امسال به عراق را ۴۰۰میلیون دلار و صادرات سوختی را نیز ۴۰۰میلیون دلار اعلام کرد. رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق همچنین امضای قراردادهایی به ارزش ۵۰۰میلیون دلار را نتیجه برگزاری کنفرانس تجاری ایران و عراق دانست.
او با ابراز تاسف از اینکه ایران رتبه دهم را در صادرات به کشور عراق دارد گفت: کشور ترکیه در زمینه صدور دارو بسیار جلوتر از ایران حرکت می‌کند با اینکه مرز کوچکی با عراق دارد. این کشور با وجود عرضه داروهای گران‌قیمت به دلیل استاندارد بالای کالای خود توانسته است بازار کشور اردن را نیز در عراق به دست گیرد.
وی معتقد است که نبود شناخت کافی از توان تولیدی دارو و تجهیزات پزشکی در ایران مانع جذب عراقی‌ها برای تهیه نیاز خود از ایران است.
او راه‌اندازی سایتی برای معرفی شرکت‌های تخصصی در این حوزه و نیز انتشار مجله‌ای 3زبانه را از اقدامات اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق برای توسعه اطلاع‌رسانی دانست و گفت: نمایشگاه دائمی بروشورها و کاتالوگ‌های تولیدکنندگان ایرانی نیز به زودی در اتاق بازرگانی عراق دایر خواهد شد.
این مقام مسوول با اشاره به بودجه ۷میلیارد دلاری تخصیص یافته برای بهداشت و درمان از سوی وزارت بهداشت عراق، زمینه را برای کار تولیدکنندگان و تجار ایرانی در این مساعد خواند.
تیز مغز در ادامه گفت: در حال حاضر تعداد قابل توجهی از بیماران عراقی با وجود تعداد کم پروازهای مستقیم ایران به عراق و برعکس برای درمان به ایران منتقل می‌شوند و این در حالی است که تنها در شمال عراق 8 هزار نفر به صورت ناگهانی دچار بیماری وبا شده‌اند و به شدت به داروهای سالم و باکیفیت نیازمند هستند.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق گفت: ما به مشکلات موجود در راه صادرات با عراق واقف هستیم، مرزهای ما در شمال عراق بسته است ولی از طریق مرزهای دیگر سوخت به صورت شبانه‌روزی به عراق صادر می‌شود و ما در تلاشیم که دارو را در کنار سوخت از همان مرزها به عراق بفرستیم و این ممکن نیست مگر با رای‌زنی با مقامات دولتی.
وی در پایان اظهار کرد: با تغییر مدیریت کمیسیون‌ عالی همکاری‌های ایران و عراق اتاق بازرگانی ایران در جایگاه یکی از ارکان پنج‌گانه این کمیسیون قرار گرفته است و از این پس طی جلساتی با وزیران درصدد رفع موانع برخواهیم آمد.
آمار صادرات ایران به عراق شرم‌آور است
در ادامه این جلسه دکتر جهان‌بخش سنجابی شیرازی مدیر کل روابط عمومی و امور بین‌الملل اتاق ایران و عراق با تاکید بر اینکه بحث صادرات دارو از برنامه‌های تاکید شده در برنامه چهارم توسعه است و دارو از جمله محصولات «تک» با ارزش افزوده بالا است، گفت: متاسفانه با همه حساسیت موجود صادرات این کالا طی 2سال گذشته با فراز و نشیب بسیاری همراه شده است. به طوری که رشد بالای صادرات دارو در سال‌های 81 تا 84 که منجر به صادرات 66میلیارد دلاری شده بود ناگهان رو به افول گذاشت و حتی کشور افغانستان به دلیل نداشتن GMP4 کالاهای دارویی خرید دارو از ایران را به حداقل رساند.
وی گفت بررسی‌ها نشان داده است که افزایش قاچاق دارو یکی از دو دلیل عمده افول صادرات کالا است. قاچاقچیان داروهایی که برای مصرف داخل تولید شده است را از داروخانه‌ها تهیه کرده و با تاریخ شمسی که بر آن حک شده است آن را قاچاق می‌کنند. در نتیجه کشورهایی که این نوع دارو مواجه می‌شوند تصور می‌کنند که ایران داروهای تاریخ گذشته خود را به این کشورها صادر می‌کند و اعتماد خود را به ایران از دست می‌دهند.
وی دلیل دیگر را جنگ روانی ایجاد شده علیه محصولات دارویی ایرانی بیان کرد و گفت: ما به این نتیجه رسیده‌ایم که بی‌شک گروهی مشخص با برنامه‌ریزی دقیق در صدور تخریب بازار ایران هستند.
سنجانی در ادامه چالش‌های موجود صادرات به عراق را در ۱۰مورد عنوان‌بندی کرد که عبارتند از: نداشتن مدارک علمی و DMF شرکت‌های صادرکننده، به روز نبودن DMFهای موجود و برخوردار نبودن از الزامات صادرات، نبود همکاری لازم وزارت امور خارجه، نبود اطلاعات از بازار مصرف برای طرفین، وجود رقابت ناسالم بین شرکت‌های دارویی داخلی ایران، نداشتن تاییدهای بین‌المللی با کیفیت، بسته‌بندی غیرجاذب، عدم هماهنگی بین وزارت جهاد و وزارت بهداشت، نبود شرکت‌های ثبتی در عراق و نبود سیستم حمل‌و‌نقل مناسب جهت صدور کالا.
وی در پایان با اشاره به اینکه آمار صادرات ایران و به عراق شرم‌آور است گفت: از برنامه‌های آتی در جهت گسترش صادرات برگزاری نمایشگاه و همایش بین‌المللی بازسازی بهداشتی عراق است. همچنین توریسم درمانی از مباحثی است که در حال پی‌گیری آن هستیم. در ادامه این نشست حاضرین به طرح سوالاتی پرداختند.
مرزهای تجاری به دلایل سیاسی بسته می‌شوند
خسروی از اتاق بازرگانی سنندج به دستاوردهای یک شرکت ایرانی در زمینه توزیع دارو در عراق اشاره کرد و گفت: این شرکت که در قالب تعاونی در سنندج فعالیت می‌کند طی 4سال گذشته 2هزار بیمار عراقی را وارد ایران و مداوا کرده است.
در این میان ۲۵۰زوج به یک موسسه ناباروری در ایران منتقل شدند که ۶۰درصد آنها درمان شدند. وی در ادامه به مشکل قاچاق دارو اشاره کرد و گفت: قاچاق دارو بیشتر از طریق‌ پیله‌ورها صورت می‌گیرد. این موضوع آسیب جدی به تجارت دارو خواهد زد چرا که این افراد داروهایی که باید با شرایط خاص منتقل شوند را به صورت عادی از مرز خارج می‌کنند و داروها فاسد را به مقصد می‌رسانند.
وی همچنین به مشکل‌ تردد در مرزها اشاره کرد و گفت: مرز «باشماق» مریوان پس از تلاش‌‌های بسیار رسمی شد اما تنها به مدت 3روز باز بود و دوباره به دلایل سیاسی بسته شد.
رقابت با ترکیه لطیفه است
یک تولیدکننده تجهیزات پزشکی نیز صادرات تجهیزات پزشکی را منحصر‌به‌مافیایی داخلی دانست که اجازه توسعه فعالیت به بخش خصوصی را نمی‌دهند. وی گفت: متاسفانه عرصه رقابت در دست دولت‌ها است و نه در دست شرکت‌ها. این تولیدکننده رقابت با ترکیه را در بازار داروی عراق یک لطیفه خواند و گفت: تولیدکنندگان ترکیه از حمایت صد درصد دولت خود برخوردارند در حالی که تولیدکننده ایرانی نه تنها هیچ حمایتی از سوی دولت ندارد بلکه ناچار به مبارزه با کسانی است که مانع کار بخش‌خصوصی می‌شوند.
وی گفت:‌ در‌حال‌حاضر دولت یک‌میلیارد دلار بودجه برای بازسازی عراق تخصیص داده است که ۳۰۰میلیون دلار آن مختص به تجهیزات پزشکی و دارو است. ما نمونه‌های زیادی داشتیم که با سند و مدرک قابل ارائه است و چنین بودجه‌هایی ناگهان به سمت شرکتی سرازیر می‌شود که به دولت وابسته است و سرانجام هم بی‌آنکه تولیدی صورت گیرد کالای غیرایرانی از طریق شرکت مذکور وارد و به کشور هدف فرستاده می‌شود. این تولیدکننده تاکید کرد:‌ پیش از هر اقدامی باید این حلقه‌های مفقوده پیدا و منحل شوند و بعد برای وام دولت برنامه‌ریزی شود.
حسن تیزمغز در پاسخ به این تولیدکننده بی‌آنکه تایید یا تکذیبی نسبت به اظهارات وی داشته باشد، گفت: برای کسانی که مایل به سرمایه‌گذاری در عراق هستند علاوه بر وامی که ذکر شد یک وام یک‌میلیارد و 250میلیون دلاری نیز هست که در اختیار بانک توسعه صادرات قرار گرفته و صادرکنندگان می‌توانند از آن استفاده کنند. وی زمان بازپرداخت این وام را 30سال و بهره آن را 4درصد اعلام کرد.
۲۰۰کشته در راه صادرات ترکیه به عراق
وی همچنین در پاسخ به یکی از حاضران که درباره ریسک سرمایه‌گذاری در عراق پرسشی را مطرح کرده بود، گفت: کشور ترکیه نیز این ریسک را پذیرفته، ایستادگی کرده و حالا بازار مهمی در عراق دارد. این کشور تاکنون 200نفر از نیروهای خود را در بخش‌های مختلف صادرات کالا، در عراق از دست داده است، اما بدون بزرگ‌نمایی این قبیل حوادث توانست بازار خود را در عراق تثبیت کند.
مدیر بازرگانی یک شرکت تولیدکننده چادرهای امدادی نیز از نبود همکاری دولت با بخش‌خصوصی و سنگ‌اندازی‌های دولت در راه شرکت‌های موفق بخش‌خصوصی مثال‌هایی آورد. وی گفت:‌ سنگ‌اندازی‌های دولت تاحدی است که محصولات ما را که تنها سفارش‌دهنده آن هلال احمر و یا بیمارستان‌ها می‌تواند باشد، تهیه نمی‌کند و با وجود داشتن استاندارد‌های بالا ترجیح می‌دهد این کالا را وارد کند.
نمی‌شود روی این مرزها حساب کرد
در پایان این نشست، رییس کمیته حمل‌ونقل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز به شرح وضعیت‌ مرزهای مشترک ایران و عراق پرداخت. عیقرلو گفت: در‌حال‌حاضر ارسال کالا از طریق مرزهای زمینی به طور مستقیم وجود ندارد. وی افزود:‌ ما مرز مناسب و کاملی با عراق نداریم و نمی‌شود برای صادرات روی این مرزها حساب کرد. مرز شلمچه در‌حال‌حاضر به صورت بازارچه صادراتی عمل می‌کند، مرز خسروی تنها برای صدور سوخت است، مرز پرویزخان تقریبا مسدود است و مرز تمرچین در پیرانشهر نیز هیچ امکانی برای نگهداری کالا ندارد.
وی گفت: تنها راه صدور کالا به عراق از راه زمین مرزهای آذربایجان و کردستان است. رییس کمیته حمل‌و‌نقل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در پایان گفت:‌ متاسفانه ما از نظر حمل‌ونقل کالاهای خاص دچار مشکل جدی هستیم و تنها راه موجود ارسال کالا با هواپیما است.