فرش دستباف شناسنامه‌دار می‌شود - ۲۶ تیر ۸۶

حکایت همچنان باقی ...

اینجا کاشان است و عکاس آسوشیتدپرس به قول خودش تار و پود هنر ایرانی را در قاب گرفته است. زنان و مردان هنرمند ایرانی قرن‌ها است که دستباف‌های رنگین خود را پدید می‌آورند، اما هرگز معلوم نیست که این همه فرش نفیس، کار چه کسانی بوده. فرش دستباف، یک اثر هنری است که باید نام پدید‌آورنده آن نیز در شناسنامه‌اش درج شود، اما به نظر می‌رسد پدیدآورنده همچنان مهم نیست و این حکایت همچنان باقی است. گروه بازرگانی - یک سال پس از آن که سخن از شناسنامه‌دار کردن فرش ایرانی به میان آمد و بافندگان و صادرکنندگان این کالای تاریخی نیز از آن استقبال کردند، روز گذشته میان مرکز ملی فرش ایران و مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات تفاهمنامه‌ای امضا شد که از این پس فرش ایرانی را در بازارهای جهانی رسمی و معتبر می‌کند و راه را بر جعل و کپی‌برداری رقبا می‌بندد.

معاون وزیر بازرگانی در مراسم امضای تفاهمنامه میان مرکز ملی فرش ایران و مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران با اشاره به برخی دیدگاه‌های منفی موجود در بازارهای جهانی نسبت به فرش دستباف ایران گفت: عرضه برخی فرش‌های کم کیفیت توسط عده‌ای سودجو در بازارهای جهانی به نام فرش دستباف ایران منجر به چنین ذهنیتی شده است.

مرتضی فرجی افزود: در پی این روند، تجار و تولیدکنندگان واقعی فرش دستباف ایران دچار مشکل شده‌اند بنابراین اعتقاد وزارت بازرگانی این است که با هویت بخشی به فرش دستباف می‌توان از کپی کردن فرش‌های ایرانی با کیفیتی نازل جلوگیری کرد.

به باور فرجی، فرش دستباف اگر شناسنامه داشته باشد، تولید آن نیز ساماندهی می‌شود. به نحوی که کشورهای رقیب نتوانند در قالب فرش‌های ایرانی و با نام ایرانی فرش‌های کم کیفیت خود را به بازار عرضه کنند.

فرجی گفت: هویت بخشی به فرش دستباف ایران از زاویه شناسنامه‌دار کردن فرش از اسفندماه ۸۵ اجرایی شده و مجری آن اتحادیه تعاونی مرکزی فرش دستباف روستایی است.

وی با اشاره به ضرورت برند سازی برای فرش دستباف ایران خاطرنشان کرد: در صورت عملی شدن این طرح، برای تولیدکنندگان فعال در عرصه فرش می‌توان مکانیزم تشویق و ترغیب را پایه نهاد به نحوی که آنها تحت برند خاص خود تولید کرده و اجازه مصادره به نفع را به دیگر رقبای خود ندهند.

رییس مرکز ملی فرش ایران گفت: شناسنامه‌دار کردن فرش دستباف در ابتدا اختیاری است و ممکن است در سال‌های آتی این مکانیزم اجباری شود. این درحالی است که با شناسنامه‌دار شدن فرش دستباف، مشتریان داخلی و خارجی تمایل بیشتری به خرید فرش‌های هویت دار نشان خواهند داد که این امر یک مکانیزم تشویقی برای تولیدکنندگان حرفه‌ای این کالا است.

در ادامه مدیرعامل مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران با اشاره به آرزوی شناسنامه‌دار شدن فرش ایران گفت: این آرزو اکنون تحقق یافته که امیدواریم در آینده‌ای نزدیک برای تمامی‌فرش‌های دستباف تولید هنرمندان ایرانی اجباری شود اما فرآیند تولید شناسنامه فرش وظایفی را بر عهده دولت و وظایفی را بر عهده بخش خصوصی نهاده است.

احمد غلامزاده افزود: دولت موظف است استانداردهای لازم را جهت صدور شناسنامه فرش تهیه کرده و اجرای آن را به بخش خصوصی بسپارد.

غلامزاده در راستای مزیت‌های شناسنامه‌دار کردن فرش دستباف افزود: با شناسنامه‌دار شدن فرش دستباف ایران می‌توان این کالای گرانبها را در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بازارهای هدف عرضه کرد این درحالی است که در گذشته این کار امکان‌پذیر نبود.

وی تصریح کرد: با اجرایی شدن این طرح می‌توان فرش ایران را در محیط‌های مجازی نیز عرضه کرد و به فروش رساند چراکه در گذشته تولیدکنندگان نمی‌توانستند کالای خود را در محیط‌های مجازی عرضه کنند و حتی خریدار نیز اطلاعات لازم در زمینه کالای عرضه شده را نمی‌توانست در محیطی مجازی به دست آورد تا به راحتی انتخاب کند.

غلامزاده افزود: براساس آیین‌نامه‌ای که هیات وزیران در اواسط اردیبهشت ماه امسال ابلاغ کرد، حداکثر تا ۵/۱سال آینده، کلیه جامعه تولیدکنندگان، صنعتگران و صادرکنندگان کشور باید کد ملی کالا دریافت کنند.

وی اظهار داشت: بر این اساس از ابتدای سال ۱۳۸۸ کلیه دستگاه‌های دولتی باید خریدهای بزرگ و متوسط خود را از کالاهای دارای ایران کد، انجام دهند. پس از این تاریخ کلیه عملیات ثبت سفارش، اعطای تسهیلات و مشوق‌های صادراتی و تایید و تمدید کارت بازرگانی منوط به دریافت ایران کد خواهد بود.

وی تصریح کرد: فرش دستباف به عنوان یکی از اقلام مهم صادرات غیرنفتی که ضمنا نیاز به شفافیت نیز دارد، در اولویت کار کدگذاری ملی قرار گرفته است.

غلامزاده ادامه داد: ایجاد نمایشگاه‌های مجازی نیز با شناسنامه‌دار شدن فرش دستباف ایران امکان پذیر می‌شود که این کار نیز در دستور کار وزارت بازرگانی قرار دارد تا در بستر نظام ملی طبقه بندی و خدمات شناسه کالا (ایران کد) این کار صورت گیرد.

وی افزود: تسهیل نظام تجارت نیز از دیگر مزایای شناسنامه‌دار کردن فرش دستباف ایران است ضمن اینکه از جعل فرش نیز جلوگیری می‌شود.

رییس مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران رهگیری کالاها و کمک به شفاف سازی بازار را از جمله دیگر مزایای این طرح عنوان کرد.

همچنین در ادامه بهاروند مدیرعامل اتحادیه مرکزی تعاونی روستایی فرش دستباف نیز گفت: در حال حاضر طرح شناسنامه‌دار کردن فرش دستباف در ۲۱ مرکز تحت پوشش این اتحادیه برنامه‌ریزی شده که در ۱۷ مرکز کار آغاز شده است و سایر مراکز نیز در آینده‌ای نزدیک شروع به کار می‌کنند.

وی افزود: بین ۳ تا ۵ روز شناسنامه‌های صادر شده به دست متقاضیان می‌رسد.

در این شناسنامه که به دو زبان انگلیسی و فارسی صادر می‌شود، اطلاعاتی نظیر رنگ، بافت، نقشه، نوع الیاف، سال تولید، محل تولید و همچنین تضمین مرغوبیت درج و در پشت هر فرش الصاق می‌شود.

این شناسنامه حاوی یک کد ۱۶ رقمی‌ملی کالا است که این اطلاعات را در خود جای می‌دهد.

سال گذشته احد عظیم‌زاده، مدیر شرکت فرش عظیم‌زاده در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از ضرورت شناسنامه‌دار شدن فرش ایران سخن گفت و راهکارهای آن را هم توضیح داده بود.

اکنون به نظر می‌رسد یکی از مطالبات اصلی صادرکنندگان فرش که هویت بخشی به این صنعت - هنر است به بار نشسته است.