زمان چند جانبه‌گرایی فرا رسیده است

گروه بازرگانی - مدیرکل سازمان تجارت جهانی هفته گذشته به ایالات متحده سفر کرد. پاسکال لامی، در جمع اعضای اتاق بازرگانی آمریکا در واشنگتن با تاکید بر این که حمایت و همکاری آمریکا برای پایداری فعالیت‌های سازمان تجارت جهانی ضرورت دارد، از کاخ سفید و کنگره خواست از مذاکرات دور دوحه پشتیبانی کنند.او با یادآوری این که زمان برای ایفای نقش ایالات متحده در مذاکرات دور دوحه در حال از دست رفتن است به نتایج مذاکرات دورهای قبلی اشاره کرد که ایالات متحده در همه آن موارد نیز از نیروهای تاثیرگذار در ضمن مذاکرات بود.لامی گفت: در آخرین دور مذاکرات تجاری در عرصه جهانی یعنی در اوروگوئه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا نقشی کلیدی در شکل دادن به ساختار گفت‌وگوها ایفا کردند. اگرچه امروز هم حمایت این دو غول اقتصادی جهان برای به ثمر رسیدن مذاکرات دور دوحه کاملا ضروری به نظر می‌رسد اما این مذاکرات به تنهایی کافی نیست.

مدیر کل سازمان تجارت جهانی افزود:امروز حمایت و همکاری غول‌های اقتصادی در حال ظهور و کشورهای در حال توسعه نیز برای به سر منزل رسیدن این تلاش‌ها الزامی است.

آنچه امروز کاملا مشهود است این است که مذاکرات دور دوحه در غیاب عزم و تلاش همه طرف‌ها برای برداشتن گام‌های سرنوشت‌ساز پایانی به ثمر نخواهد رسید.

هر یک از کشورهای حاضر در این مذاکرات با توجه به قدرت مالی و اقتصادی آن ها می‌تواند بر روند مذاکرات تاثیرگذار باشد.

به اعتقاد لامی در‌حال‌حاضر بازیگران کلیدی مذاکرات یعنی ایالات متحده، اتحادیه اروپا، برزیل و هند به‌رغم آن که به لحاظ سیاسی متعهد به اتمام مذاکرات و رساندن آن به فرجامی تا پایان سال جاری میلادی هستند اما با این دغدغه که هر حرکتی از سوی آنها ممکن است از سوی دیگران تحریم شود حاضر نیستند آغازگر تلاشی جدید برای به نتیجه رسیدن مذاکرات باشند.

لامی در ادامه تاکید کرد: اکنون که دنیا در آستانه شصتمین سالگرد ایجاد سیستم تجاری چند جانبه قرار گرفته زمان آن رسیده تا به اصول بنیادین مذاکرات تجاری رجعت کنیم.این بازی‌ای‌ برد - برد است که برآیند منافع آن به مراتب بزرگ‌تر از منافعی است که هر بازیگر منفرد در آن کسب می‌کند.

مدیر کل سازمان تجارت جهانی گفت: تجارت همیشه نیروی محرکه رشد ایالات متحده بوده و هست. طی ده سال گذشته تجارت به رشد بازده اقتصاد ملی آمریکا تا حدود ۵۰درصد کمک کرده و طی همین مدت اقتصاد آمریکا موفق به ایجاد ۱۹میلیون فرصت شغلی جدید شده است.

لامی افزود: تجارت به تقویت بخش خدمات منجر شده که دربرگیرنده ۳۰درصد کل صادرات ایالات متحده است و واشنگتن با اتکا به همین بخش توانسته به مازاد تجاری قابل توجهی در مراودات تجاری‌اش با اکثر کشورهای دنیا دست پیدا کند.

به گفته وی در بخش تولید از زمان اجرایی شدن دستاوردهای مذاکرات دور اروگوئه در حدود یک دهه قبل صدور کالاهای تولیدی از این کشور تقریبا دو برابر شده است.

در ایالات متحده از هر ۵ فرصت شغلی یکی به طور مستقیم به فعالیت‌های صادراتی مرتبط است که این معادل حدود ۲/۵میلیون فرصت شغلی است.یک چهارم کل محصولات کشاورزی آمریکا به خارج صادر می‌شود و صدور محصولات زراعی یکی از منابع اشتغالزایی در ایالات متحده است.به گفته لامی تجارت از اجزای حیاتی اقتصاد آمریکا است.واز آنجا که آمریکا اقتصادی آزاد دارد که موانع تجاری‌اش در قیاس با سایر کشورهای دنیا بسیار اندک است بی‌شک آمریکایی‌ها از رفع موانع تجاری در سایر نقاط دنیا حمایت می‌کنند.به همین دلیل است که دستیابی مذاکرات دور دوحه به نتایجی عملی در مسیر منافع ایالات متحده است.

لامی با اشاره به دشواری‌های دستیابی به توافقی چند جانبه که در آن ۳۰ مبحث مختلف وجود دارد و ۱۵۰ کشور دنیا در شکل‌گیری آن ایفای نقش می‌کنند، از اینکه بسیاری از کشورها به انعقاد توافقنامه‌های دو جانبه متمایل شده‌اند، انتقاد کرد و گفت:

این چیز جدیدی نیست. اگرچه توافقنامه‌های دو جانبه می‌تواند راهکاری مفید برای توسعه فعالیت‌های تجاری باشد اما نمی‌تواند شیوه‌ای مناسب برای ایجاد سیستم تجاری چند جانبه قدرتمند به وجود آورد.

به گفته ی لامی ، توافقنامه‌های دو جانبه در نفس خود تبعیض‌آمیز هستند و با محدودیت‌هایی برای رفع مشکلات ساختاری همچون موانع تجاری و تمهیدات بازدارنده از قبیل یارانه‌ها مواجه هستند.

در حالی که تجارت آزادتر کلید رشد و توسعه بیشتر اقتصاد ایالات متحده است در این کشور نیز به مانند سایر جاهای دنیا آهنگ کنونی یکپارچه شدن اقتصاد جهانی شنیده می شود.لامی خاطرنشان کرد : دوره‌های مشابهی در گذشته وجود داشته اما گستره و سرعت رشد فعالیت‌های تجاری در دنیای معاصر بی‌سابقه است ضمن اینکه به ایجاد اصطکاک‌هایی ختم شده که نوعی گرایش به عدم همکاری در حوزه تجارت را به دنبال داشته است.لامی با اشاره به دغدغه‌هایی که پیرامون تاثیر مسائل زیست محیطی یا ورود کشورهای ضعیف وجود دارد، افزود:

در چنین شرایطی اگر قرار باشد به سوی تجارت آزادتر حرکت کنیم باید اطمینان حاصل شود که منافع یکپارچه‌ اقتصاد جهانی به نفع همه تمام می‌شود و تاثیر تحولات دیگری چون موضوعات زیست محیطی بر تجارت تا حدود زیادی مهار می‌شود.

به اعتقاد لامی اگر قرار باشد مذاکرات دور دوحه تا پایان سال جاری میلادی جمع‌بندی شود باید در مورد تجارت کالاهای کشاورزی و کالاهای صنعتی تصمیم نهایی اتخاذ شود.

مدیر کل سازمان تجارت جهانی پیشنهاد کرد که کشورها جدولی زمانی برای چگونگی اعمال توافق‌های جدید و سایر اصول تدوین کنند چرا که در این دو حیطه مباحث زیادی وجود دارد اما کشورهای حاضر در مذاکرات برای پیشبرد اهداف دور دوحه باید به مصالحه بر سر این بخش‌ها تن دهند.