دکتر جمشید عدالتیان شهریاری

دوم اسفندماه سال‌جاری انتخابات ششمین دوره هیات نمایندگان اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن در سراسر کشور برگزار می‌شود. در دوره پنجم به‌رغم افزایش چشمگیر مشارکت فعالان بخش‌خصوصی فقط ۲۰درصد از واجدان شرایط در اتاق تهران در انتخابات شرکت کردند. علاوه بر اطلاع‌رسانی ضعیف در مورد انتخابات اتاق، برخی از اعضا ده دلیل عمده برای شرکت نکردن خود در انتخابات ذکر می‌کردند که در اینجا بدون اینکه قصد داشته باشیم نقش برادر بزرگ‌تر را ایفا کنیم سعی می‌کنیم به بررسی و بازشناسی انتقادی این ده دلیل بپردازیم. ۱ - من اصولا در هیچ انتخاباتی شرکت نمی‌کنم

انتخاب شدن و انتخاب کردن حقی است که هر عضو و شهروند از آن برخوردار است عدم استفاده از این حق باعث آن می‌شود که اثرگذاری کسانی که مخالف عقاید و منافع ما هستند فضای بیشتری برای نمود خود پیدا کنند. بدین صورت مانند کسی خواهیم بود که بر روی شاخه درخت نشسته و آن را از بن می‌برد.

۲ - نتایج انتخابات از قبل تعیین شده است، در نتیجه شرکت من در انتخابات اثری ندارد

حضور هر چه گسترده اعضا در انتخابات فشار برای سلامت انتخابات را بیشتر می‌کند.شورای نظارت بر انتخابات مسوول سلامت انتخابات است. وظیفه ما نیز این است که با هوشیاری و اطلاع‌رسانی و نظارت و انعکاس تخلفات احتمالی آنها را وادار کنیم درست عمل کنند.

۳ - هر وقت به رای من احتیاج است از من می‌خواهند در انتخابات شرکت کنم، بعد از آن دیگر با من کاری ندارند.

هر عضو هر نهاد مدنی وظیفه دارد که در آن نهاد مستمرا حضور داشته باشد و براساس قانون هم افزایی نهاد مدنی خود را یاری دهد که نقش خود را در جامعه به بهترین نحو ایفا نماید. رای دادن حداقل فعالیت ما در یک نهاد مدنی است. با حضور گسترده خود در نهاد مربوطه باید ارتباط دوسویه برقرار کنیم هم‌یاری دهیم و هم‌یاری بگیریم.

۴ - من از سیاست‌زدگی متنفر هستم و فرد سیاسی نیستم برای همین نیز از کسی حمایت نمی‌کنم.

اتاق بازرگانی نهادی مدنی است که باید کاملا غیرسیاسی باشد و به عنوان ابزار سیاسی به کار گرفته نشود. اتاق یک نهاد صنفی است. لذا با شرکت در انتخابات به هیچ‌وجه عملی سیاسی انجام نمی‌پذیرد. اتاق به هیچ گروه حزبی نباید وابسته باشد در عین حال هر عضو با هر عقیده سیاسی باید از آن منتفع گردد.

۵ - من افراد اصلح را نمی‌شناسم و نمی‌دانم به چه کس یا کسانی رای بدهم.

انتخابات در اتاق برای انتخاب اعضای هیات نمایندگان است که مانند پارلمان بخش خصوصی عمل می‌کند.به طور مثال در اتاق تهران ۲۰ نفر از بازرگانان و ۱۶ نفر از بخش صنعت و ۴ نفر از بخش معدن به عنوان عضو هیات نمایندگان انتخاب می‌شوند و همراه با ۲۰ نفر نمایندگان دولت اعضا هیات رئیسه ۵ نفره اتاق را از میان خود انتخاب می‌کنند. بدون شک شما به عنوان فرد فعال اقتصادی در هر بخشی که فعالیت دارید افراد خوشنام و سرشناس را می‌شناسید و می‌توانید به آن‌ها رای دهید.

۶ - هر کس که می‌خواهد مدیریت اتاق را به عهده بگیرد، برای من چه فرقی می‌کند؟

اتاق بازرگانی دارای جایگاه حقوقی و قانونی بسیار والایی است.نمایندگان اتاق عضو کمیسیون و شوراهای مختلفی هستند. اتاق مشاور ۳ قوه در زمینه‌های اقتصادی، بازرگانی و صنعتی و معدنی است. بدین لحاظ ترکیب هیات رییسه بسیار اهمیت دارد. اگر این اشخاص افراد ورزیده و کاربلد نبوده و منافع جمع را بر منافع خود ترجیح ندهند می‌توانند اثرات مخرب بر اقتصاد و کسب و کار ما داشته باشند.

۷ - اتاق بازرگانی هیچ خدماتی ارائه نمی‌دهد به جز صدور کارت بازرگانی

اینکه اکنون اتاق بازرگانی خدمات محدودی به اعضا می‌دهد واقعیت دارد. ولی باید در نظر گرفت اتاق می‌تواند در ارتقای توانمندی بنگاه‌های اقتصادی و ایحاد فضای مناسب کسب و کار، آموزش و پژوهش، برگزاری نمایشگاه، دیدارهای تجاری، مشاوره حقوقی رایگان و داوری و ده‌ها خدمت دیگر بیشتر فعال شود.

۸ - من باور ندارم که بتوانم از طریق اتاق عقاید و انتقادات و پیشنهادهای خود را مطرح کنم

هر عضوی می‌تواند در انتخابات با داشتن شرایط مطرح شده نامزد عضویت در هیات نمایندگان شود. یا اینکه از کسانی حمایت کند که عقاید و نظرات آنها به او نزدیک است و با ایجاد ارتباط مستمر با نمایندگان انتخاب شده خود و یا نوشتن نامه و شرکت در کمیسیون‌ها به عنوان مهمان عقاید و نظرات خود را مطرح کند.

۹ - هر چه به چشم نیامده و در سایه حرکت کنیم بهتر است.

این عقیده بعضی از فعالان اقتصادی است ولی باید اذعان کرد با پیچیده شدن روابط اقتصادی دیگر نمی‌توان به تنهایی و در سایه موفق بود. باید مشارکت کرد و با همفکران خود فضای مناسب کسب و کار را به وجود آورد. عصر پنهانگری و زیستن در سایه گذشته است امروزه تمام سازمان‌ها و نهادهای معتبر و موثر بین‌المللی شفافیت کاری را به عنوان یک اصل تجاری پذیرفته‌اند.

۱۰ - بگذار دیگران فعالیت کنند اگر موفق شدند من هم بهره می‌برم بدون اینکه خود را درگیر کرده باشم.

اگر یک نفر این گونه فکر کند شاید خطرناک نباشد ولی اگر همه این طور فکر کنند کسانی در اتاق به قدرت می‌رسند که دیگر به منافع جمع فکر نکرده و به رانت و قدرت خود می‌اندیشند. اگر در این موضوع تردید دارید به گذشته بنگرید و ببینید تا چه اندازه از خدمات اتاق بهره‌مند شده‌اید و یا اتاق برای بهبود فضای کسب و کار شما چگونه عمل کرده است. نگاهی به وضعیت اتاق‌های موفق جهان و مقایسه آن با اتاق ایران خالی از فایده نخواهد بود.