افغان‌ها در پی واردات سوخت از کشورهای دیگر

گروه بازرگانی- چند روز پس از آنکه اتاق بازرگانی و صنایع افغانستان به دلیل جلوگیری ایران از ورود سوخت به این کشور تهدید کرد که روابط اقتصادی و تجاری خود با ایران را قطع خواهد کرد، اکنون خبر می‌رسد که تجار افغانی در حال برنامه‌ریزی برای واردات سوخت از کشورهای دیگر هستند. وزیر بازرگانی افغانستان با اشاره به افزایش قیمت سوخت در این کشور می‌گوید: ایران روزانه تنها به ۴۰ تانکر اجازه خروج می‌دهد.

به گزارش «فارس» در حالی که مقامات ایران تاکید کرده‌اند ورود تانکرهای سوخت به داخل خاک افغانستان در حجمی که نیاز مردم این کشور را برطرف کند، ادامه دارد مقامات افغان همچنان از رویکرد تنظیمی ایران در این خصوص ابراز نارضایتی می‌کنند.

وزیر بازرگانی افغانستان ضمن انتقاد شدید از این اقدام ایران مدعی شد در حالی که حدود ۲ هزار تانکر حامل سوخت در پشت مرزهای ایران متوقف شده‌اند ایران روزانه تنها به ۴۰ تانکر اجازه ورود به افغانستان را می‌دهد.

انورالحق احدی تصریح کرد: متوقف شدن تانکرهای حامل سوخت موجب افزایش قیمت انرژی در افغانستان شده و مشکلات زیادی را در زمینه عرضه سوخت برای دولت ایجاد کرده است. افغانستان هر سال ۴۰ درصد سوخت مورد نیاز خود را از ایران وارد می‌کند.

وی افزود: مقام‌های ایرانی پیش از این به ما اطمینان دادند که این مشکل هر چه زودتر برطرف خواهد شد؛ ولی متاسفانه بحران همچنان وجود دارد. وزیر بازرگانی افغانستان افزود: مذاکرات ما با مقام‌های ایرانی برای حل این بحران پیشرفت چندان مناسبی نداشته است. هنوز هیچ توجیه منطقی از سوی وزارت بازرگانی ایران برای علت انجام این کار دریافت نکرده‌ایم.

ایران امن‌ترین و کم‌هزینه‌ترین مسیر ارسال سوخت به افغانستان است که به عقیده تحلیل‌گران گزینه بسیار خوبی برای ناتو جهت تامین نیازهای خود از خاک ایران است. این در حالی است که تانکرهای سوخت ناتو در پاکستان با حملات مکرر نیروهای طالبان مواجه شده‌اند.

برخی تحلیل‌گران تاکید می‌کنند با توجه به رویکرد خصمانه ناتو علیه ایران، حق ایران است که روند ورود سوخت به افغانستان را کنترل و به‌گونه‌ای تنظیم کند که فقط سوخت مورد نیاز مردم افغانستان از خاک ایران عبور کند. در عین حال بر اساس گزارش بیزینس ریکوردر، یک مقام ارشد ناتو در واکنش به اظهارات مقامات ایرانی مدعی شد سوخت مورد نیاز ناتو از سایر مسیرها تامین می‌شود و ربطی به ایران ندارد.

وزیر بازرگانی افغانستان نیز گفت: مصرف سوخت از سوی نیروهای ناتو دلیل منطقی برای ممنوعیت ورود تانکرهای سوخت نیست. ایران و افغانستان از اعضای اکو هستند و قوانین این سازمان مبنی بر تسهیل مبادلات است.

قیمت سوخت در افغانستان بیش از ۴۰درصد افزایش یافته است. بیش از ۳۰۰ نفر از مردم معترض هرات در برابر سفارت ایران در هرات تجمع کردند.

افغانستان از قزاقستان خواسته است تا برای جبران کمبود سوخت در این کشور ۲۰۰ هزار تن سوخت به صورت فوری در اختیار کابل قرار دهد. شرکت‌های خصوصی افغانستان نیز قراردادهایی را با یک شرکت روسی امضا کرده‌اند. بنا به گزارش رسانه‌های افغانی این تانکرها در منطقه موسوم به «اسلام قلعه» در مرز مشترک میان ایران و افغانستان متوقف شده‌اند.

با این حال مدیرکل گمرک بیرجند می‌گوید: توقف ترانزیت به سوخت و مشتقات سوختی محدود می‌شود و ترانزیت سایر کالاها هیچ محدودیتی ندارد.

مدیر دفتر ترانزیت گمرک ایران نیز به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» گفت: مجوز ترانزیت سوخت و هرگونه کالایی در گمرکات کشور و گمرکات مرزهای شرقی در حال انجام است و صادر می‌شود، اما اینکه کامیونی از مرز عبور کند یا نه و موارد امنیتی این موضوع مربوط به مرزبانی است که زیر مجموعه وزارت کشور است. این در حالی است که مجوزهای مربوط به صادرات سوخت از طریق گمرکات صادر می‌شود.

از سوی دیگر به گفته معاون بازاریابی و تنظیم روابط سازمان توسعه تجارت، حجم مبادلات دو کشور طی ۹ ماهه نخست امسال با ۲۵ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته به رقم ۹۰۰ میلیون دلار رسیده که پیش‌بینی می‌شود این رقم تا پایان سال به بیش از ۲/۱میلیارد دلار برسد.

رضا توفیقی خاطرنشان کرد که افزایش صادرات ایران به افغانستان حاصل تلاش فعالان بخش‌خصوصی و همچنین برنامه‌های صورت گرفته توسط دولت به منظور تسهیل دسترسی تجار به بازار افغانستان بوده است که در این میان می‌توان به پیگیری تسهیل صدور روادید برای بازرگانان دو طرف، و معرفی بازار افغانستان به بخش خصوصی ایران از طریق برگزاری همایش‌های مختلف اشاره کرد. همچنین فعال‌سازی شورای مشترک بازرگانان در افزایش سطح روابط تجاری دو کشور تاثیرگذار بوده است.

از سوی دیگر بنا به آمار گمرک ایران، افغانستان شریک نخست صادراتی ایران طی هفت ماه اول سال‌جاری بوده است. بخش‌خصوصی ایران اکنون نگران است که بحران مرزی موجود منجر به تضعیف مبادلات تجاری با این کشور و نفوذ بیشتر رقبای غربی و شرقی در بازار این کشور همسایه شود. چنانکه کشور ترکیه اکنون از حیث سرمایه‌گذاری و تولید برای صادرات در افغانستان جایگاهی بهتر نسبت به ایران در این کشور به دست آورده است.