نگرانی از خشکسالی و نبود گندم مرغوب
عکس: آکو سالمی
سارا صفاری - فعالان صنف آرد و کارخانه‌داران این بخش در نشستی که با حضور وزیر بازرگانی و مدیر عامل شرکت بازرگانی دولتی برگزار شد از نگرانی خود در خصوص خشکسالی، نیاز به واردات گندم، تاخیر وزارت بازرگانی برای اعلام تولید آرد مرغوب و ضابطه غلط پخت نان سخن گفتند.

غضنفری و معاونش نیز از این صنف خواستند که در یک هفته پیش رو به صورت کوتاه مدت برای تولید آرد مرغوب تلاش کنند تا برای بلند مدت نیز بعدا فکری شود.
این در حالی بود که مدیر عامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه یک در پایان این نشست در پاسخ به دغدغه‌های فعالان صنف آرد بخشی از این قصه را روانی خواند و این گونه عنوان کرد «توقع مردم بالا رفته و نانوا نیز در پخت تعلل می‌کند».
مهدی غضنفری وزیر بازرگانی در این نشست گفت: ورود به عرصه‌های جدید و دادن اختیار به فعالان بخش خصوصی به این معنا است که امروز هر تدبیری بتواند زنجیره طولانی مزرعه تا منزل را بهبود بخشد دیگر پیچیدگی‌های گذشته را نخواهد داشت. وی کارخانجات آرد را به عنوان حلقه میانی تولید نان بیان کرد و اظهار داشت: همزمان با اجرای قانون، دیگر نان آزادپز و سنتی وجود ندارد و با اصلاح نرخ دغدغه نان کیفی بیش از گذشته مورد توجه است.
غضنفری خطاب به مدیران کارخانجات تولیدی آرد گفت: از شما می‌خواهم دراین هفته به عنوان نقطه آغاز کیفی‌سازی با بهره‌گیری از شیوه‌های نوین، آرد را به گونه‌ای به دست نانوایان برسانید که مردم شاهد کیفیت متفاوت نان نسبت به روزهای قبل باشند.
به اعتقاد غضنفری، باید برای 15 هزار میلیارد تومان گردش مالی در زنجیره گندم، آرد و نان برنامه‌های کوتاه، میان و بلندمدت ترسیم
کرد.
وی با تاکید بر اینکه فلسفه خرید تضمینی همچنان برقرار است و یارانه کشاورز به مانند گذشته پرداخت می‌شود، اظهار داشت: گندم و نان محصولات استراتژیک کشورمان است و ممکن است نحوه پرداخت و محاسبات آن در آینده تفاوت کند، اما این احتمال وجود دارد که بخش یارانه‌ای گندم برعهده وزارت جهاد کشاورزی باشد و خرید گندم توسط دولت یا بخش خصوصی صورت گیرد.
تاخیر یک هفته‌ای وزارت بازرگانی
در همین خصوص دکتر حسین یزدجردی، قائم مقام دبیرکل کانون انجمن‌های صنفی صنایع آرد ایران به نمایندگی از اعضای این انجمن گفت: با هدفمندی یارانه‌ها هیچ اتفاقی برای صنعت آرد نیفتاده فقط آرد از قیمت 5/7 تومان شده 300 تومان. الان من 50 سال است که در کار تولید آرد هستم، اما در این 10 روز اخیر چیزی احساس نکردم مردم پول بیشتری می‌دهند و توقع نان بهتری هم دارند.
وی تحویل آرد ۱۵ درصد از کارخانه به نانواخانه را نیازمند حداقل یک هفته فرصت دانست و افزود: این تغییر ناگهانی در دیاگرام کارخانه‌ها فقط تغییر ناگهانی نیست و تغییر سیستم کارخانه است، بنابراین ما از وزارت بازرگانی تقاضا کردیم که برای شروع این کار پیش‌بینی‌ها و هماهنگی‌های لازم صورت گیرد که حداقل حسن آن، این بود که بازرگانی دولتی مخلوطی از گندم مناسب را در اختیار کارخانه‌ها می‌گذاشت. یزدجردی با تاکید بر اینکه در ۲۵ روز گذشته وضعیت آرد تهران تغییری نکرده، اما کیفیت نان تنزل پیدا کرده و نانوا می‌گوید که آرد خراب است، خطاب به وزیر بازرگانی اظهار کرد: مگر نمی‌گویید گندم مرغوب سیلوهای کشور را برای روز مبادا نگه داشته اید، اگر می‌خواهید از فردا صبح کیفیت نان بهتر شود دستور دهید که گندم این سیلوها به پایتخت که پیشانی کشور است برای تهیه آرد و نهایتا نان مرغوب وارد شود. این در حالی است که در شرایط حاضر روزانه تنها یک کامیون گندم گلستان (گندم مرغوب) به کارخانه‌های تولید آرد می‌دهند.
قائم مقام دبیرکل کانون انجمن‌های صنفی صنایع آرد ایران افزود: اگر به اعتقاد خودتان این یک هفته خاص است باید دستور داد که گندم مناسب‌تری به کارخانه‌ها داده شود که بلافاصله نتیجه این اقدام را در کیفیت نان خواهید دید.
خشکسالی در راه است
وی اعلام کرد: عملکرد تولیدکنندگان آرد 7ماه دیگر مشخص می‌شود، زمانی که به ما اجازه دهید خودمان وارد بازار فروش شویم.
یزدجردی از وضعیت‌های بارندگی کشور ابراز نگرانی کرد و گفت: ما می‌دانیم وضعیت بارندگی به چه صورت است و آمارش را از هواشناسی گرفته‌ایم، پیش بینی‌ها به ما می‌گوید امسال خشکسالی داریم، بنابراین برای سال آینده ما گندم می‌خواهیم پس چرا خرید گندم را از همین الان شروع نکنیم؟ دولت می‌تواند از
دی ماه اقدام به خرید گندم مرغوب کند. بنابراین ما همیشه نباید به نقصان کمیت‌ها توجه کنیم از نظر کیفی هم باید دغدغه داشته باشیم. اگر امروز یک میلیون تن گندم کیفی وارد کنیم، راه دوری نمی‌رود باید برای این کار فکری کنیم.
یزدجردی خاطرنشان کرد: اگر برای واردات گندم مشکل دارید تعرفه را بردارید و اجازه دهید ما وارد کنیم قطعا با این اقدام کیفیت نان نیز افزایش پیدا می‌کند.
قدرت انتخاب نداریم
و اما مرتضی میثمی، عضو هیات مدیره انجمن صنفی صنعت ماکارونی ایران با اشاره به اینکه گندمی که به کارخانه‌ها داده می‌شود، احتیاج به چاشنی دارد، در ادامه سخنان یزدجردی گفت: اگر با تعدیل تعرفه به بخش خصوصی اجازه واردات گندم داده شود، مشکل بی‌کیفیتی گندم کشور برطرف می‌شود، بنابراین ما به واردات گندم مرغوب برای چاشنی آرد داخلی نیاز داریم. وی دلیل اینکه در سال جاری اعتراض نسبت به کیفیت نان کم بود را استفاده از گندم مرغوب خارجی در کارخانجات تولید آرد دانست. میثمی با بیان اینکه قدرت انتخاب باعث افزایش کیفیت می‌شود و حال سوال من است که ما چه قدرت انتخابی داریم؟ اظهار داشت: من مجبورم هر چیزی را که به من می‌دهند آسیابانی کنم، وزارت بازرگانی قدرت انتخابش کجاست؟ آیا این وزارتخانه می‌تواند در فصل خرید گندم به کشاورز بگوید گندمت را نمی‌خرم؟
عضو هیات مدیره انجمن صنفی صنعت ماکارونی ایران خطاب به وزیر بازرگانی گفت: درخواستم این است که این وزارتخانه نقش متولی آرد را داشته باشد و وزارت جهاد کشاورزی متولی حمایت از کشاورز باشد و مسوولیت کیفیت گندم تولیدی به عهده وزارت جهاد گذاشته شود تا نهایتا وزارت بازرگانی مجبور نشود هر گندمی را با هر کیفیتی خریداری کند. وی تصریح کرد: الان فشار کنونی در نان، ضابطه پختن است در حالی که باید در این مسیر تجدیدنظر کنیم.
تعیین قالب‌بندی برای نان اشتباه است و این امتیاز بزرگی است که به نانوا داده می‌شود آن هم با نانی که هر کیلو هزار تا ۱۱۰۰ تومان برای مصرف‌کننده تمام می‌شود، بنابراین ترویج بد پختن کار قشنگی نیست.
در همین راستا، علیخانی که مدیریت جلسه را بر عهده داشت در پاسخ به درخواست‌های اعضای صنف آرد برای واردات گندم مرغوب گفت: گندم مرغوب از روز جمعه وارد تهران شده و رونق نیز پیدا خواهد کرد ان‌شاءالله در این هفته کاری خواهیم کرد کارستان!
مدیر عامل بازرگانی دولتی خطاب به میثمی عنوان کرد: البته شما شرایط فعلی را قبول کردید و برای این دوران‌ گذار و کیفیت کوتاه مدت می‌توان روی غیرت، همت و کاردانی شما حساب کرد، قطعا در نانوایی هم همین اتفاق خواهد افتاد.
وزیر بازرگانی نیز در پاسخ به نگرانی صنف آرد در مورد خشکسالی و نیاز به واردات گندم و ‌کاهش نرخ تعرفه واردات، گفت: خرید گندم همواره از دغدغه‌های وزارت بازرگانی بوده و برای ممانعت از چند قیمتی بودن گندم تعرفه بالا مطرح شد تا رانت در فضای اقتصادی شکل نگیرد. وی همچنین از وزارت بازرگانی به عنوان مسوول ذخیره محصول استراتژیک گندم نام برد و به کارخانجات آرد اطمینان داد که این وزارتخانه نسبت به حفظ و تهیه ذخیره استراتژیک حتی در شرایط کمبود بارش برنامه ریزی خواهد کرد.
بارندگی‌های ناامیدکننده
در همین راستا دبیر انجمن صنفی کارخانه‌های آردسازی ایران با ابراز نگرانی از کمبود بارندگی و خشکسالی در کشور با بیان آماری رسمی در خصوص میزان بارندگی در کشور بیان کرد:
بنابراین گوش به حرف‌های امیدوارکننده ندهید تا امسال خشکسالی غافلگیرمان نکند.
وی با بیان اینکه در ماه‌های بهمن و اسفند که نزدیک به شب عید است اگر گندم نرسد آسیب جدی می‌بینیم، خاطر نشان کرد: برای دستیابی به گندم مناسب به ویژه در تهران نیاز به فرماندهی واحدی است، زمانی درخواست گندم مرغوب مثلا از گلستان می‌کنیم و به جای آن به ما گندم کهنه تحویل می‌دهند.
توقع مردم بالا رفته!
در همین خصوص بهرام علوی، مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه یک بحث کیفیت نان را در 2 بخش روانی و بخشی واقعی، تعریف کرد و افزود: 85 تا 90 درصد آردی که در کل کشور مصرف می‌کنیم برای نان‌های خبازی است و این گونه نان‌ها شاخصه‌ای دارد که گندم ما تقریبا جوابگوی آن است، اما آرد مصرفی کارخانجات مشخصات دیگری باید داشته باشد.
وی با بیان اینکه در جریان آردسازی مشکلی نداریم، عنوان کرد: مقداری توقع مردم بالاتر رفته و نانوا نیز با توجه به شرایط پخت تعلل می‌کند و خریدار نیز توقع نان خوب را دارند؛ بنابراین بخشی از این قصه روانی است و واقعیت ندارد و بخشی واقعی است که با تعامل حل می‌شود.

در حاشیه
در این نشست محمد رضا مرتضوی، دبیر انجمن صنفی کارخانه‌های آردسازی ایران با ریختن مشتی گندم در لیوانی آب، واقعیت گندم نارس و کاهش گلوتن آرد را توضیح داد و گفت: «من پسر حاج ابوالقاسم مرتضوی هستم، ما قبل از انقلاب هم میلیاردر بودیم، الان هم خانه بابام می‌نشینم و شغلم آسیابانی است بنابراین احتیاج مالی ندارم. ما در دوره‌ای آمدیم و نان شور تهران را درست کردیم و این قول را هم به وزیر بازرگانی می‌دهیم که آرد خوب تحویل دهیم، شما هم هیچ قولی به ما ندهید اما صنعت آرد را یک جا به رسمیت بشناسید.»
علیخانی با اشاره به جلسه مشترک با جهاد کشاورزی و هواشناسی، گفت: «من هواشناس نیستم، اما هواشناسی پیش‌بینی کرده که زمستان و بهار پر بارشی خواهیم داشت». در این هنگام یکی از فعالان صنف آرد گفت: ما از بچگی هر وقت هواشناسی پیش‌بینی باران می‌کرد، آستین کوتاه می‌پوشیدیم!