دنیای‌اقتصاد- مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران پیش‌بینی کرد که قیمت گندم پس از هدفمند کردن یارانه‌ها ۲۴۰ تا ۳۰۰ تومان خواهد بود و وضعیت نان بهبود خواهد یافت؛ اگر چه ممکن است در یک چارچوب عقلایی قیمت آن افزایش یابد، اما با توافقات صورت‌گرفته بیشتر از یک حدی نخواهد بود. به گفته علیخانی، در سناریوی تلفیقی انتخاب شده هم از کشاورزان حمایت می‌شود هم از مصرف‌کننده نهایی تا قدرت خرید خود را از دست ندهند. مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی مطرح کرد

جزئیات قیمت نان پس از هدفمندی یارانه‌ها

مصرف‌کننده چیزی برای از دست دادن ندارد

مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران با این پیش‌بینی که قیمت گندم پس از هدفمند کردن یارانه‌ها ۲۴۰ تا ۳۰۰ تومان خواهد بود، به همه مردم این بشارت را می‌دهد که وضعیت نان بهبود پیدا می‌کند. اگر چه ممکن است در یک چارچوب عقلایی قیمت آن افزایش پیدا کند، اما با توافقات صورت‌گرفته بیشتر از یک حدی نخواهد بود.

حمید علیخانی در گفت‌وگو با «فارس» درباره وضعیت قیمت نان پس از هدفمندی یارانه و سناریوهای قابل پیش‌بینی برای قیمت جهانی و داخلی آن سخن گفته است. هدفمند کردن یارانه‌ها از روز سه‌شنبه گذشته وارد فاز جدیدی شد و با واریز یارانه‌های نقدی به حساب سرپرستان خانوار گام اجرایی و عملیاتی این طرح آغاز شده است. در این برهه جو روانی حاکم بر جامعه تا حدی مصرف‌کنندگان نهایی را نگران کرده است. یکی از مهم ترین بخش‌های هدفمندی یارانه‌ها، یارانه آرد و نان است که بیش از دو سال است این طرح به صورت جدی در شرکت بازرگانی دولتی ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. به طوری که در سناریوی تلفیقی انتخاب شده هم از تولیدکننده گندم یعنی کشاورز حمایت لازم صورت می‌گیرد و هم از مصرف‌کننده نهایی با باز توزیع یارانه‌ها حمایت می‌شود تا قدرت خرید خود را از دست ندهد. بر روی کاغذ همه چیز منطقی به نظر می‌رسد، اما به نظر کارشناسان این حوزه چگونگی اجرای این طرح از اهمیت بالایی برخوردار است.

محمد علی ضیغمی دیگر معاون وزیر بازرگانی نیز می گوید، در سازمان‌ حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و سازمان‌های بازرگانی به صورت جدی، مستمر و روزانه، وضعیت بازار را کنترل می‌کنیم. اما برخی از کالاها چون تابع شرایط روز هستند، ممکن است نوسان قیمت داشته باشند و به همین دلیل، ما در این‌گونه کالاها، شرایط تثبیتی به عنوان اینکه هیچ تغییر قیمتی نداشته باشیم را انتظار نداریم، اما انتظار داریم که هر تغییری، منطقی باشد.

متن گفت‌وگوی «فارس» با مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی به شرح زیر است:

آخرین وضعیت خرید گندم به چه ترتیبی است؟

علیخانی: در حال حاضر در مراحل پایانی خرید تضمینی گندم هستیم.

چه میزان خرید شده است؟

علیخانی: تا الان یازده میلیون و ۱۸۰ هزار تن خریداری شده است.

چه مقدار توسط بخش خصوصی و چه مقدار توسط دولت خریداری شده است؟

علیخانی: تقریبا یک میلیون تن توسط بخش خصوصی و مابقی توسط دولت خریداری شده است.

چه میزان برای خرید تضمینی پرداخت شده است؟

علیخانی: تاکنون ۳ هزار و ۷۵۰ میلیارد تومان پرداخت شده است.

کسری نداشتید؟

علیخانی: نه خیر

آیا تسهیلات هم دریافت کردید؟

علیخانی: ۳ هزار و ۱۵۰ میلیارد تومان از بودجه کشور و مابقی یعنی ۶۰۰ میلیارد تومان را از تسهیلات بانکی استفاده کرده‌ایم.

در صورت اجرای هدفمند‌شدن یارانه‌ها این مبلغ به خزانه بر می‌گردد؟

علیخانی: بله، بخشی از این مبالغ به خزانه عمومی برمی‌گردد.

چند درصد از این مبلغ به خزانه بر می‌گردد؟

علیخانی: ما زمان لازم داریم. من واقعا نمی‌دانم طرح هدفمند‌کردن یارانه‌ها چه زمانی شروع می‌شود. تاکنون ۷ ماه مصرف کشور انجام شده است؛ یعنی باید هفت دوازدهم را رها کنید. پنجم دوازدهم مانده است و پس از اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها ما به ازای یارانه مبالغی به صندوق بر می‌گردد تا با باز توزیع به دست مصرف کننده نهایی برسد.

به تولید‌کنندگان گندم می‌دهید یا آرد؟

علیخانی: ما گندم فروشیم، آرد نداریم. یعنی خباز گندم را می‌خرد تبدیل به آرد می‌کند و استفاده می‌کند در صورتی که الان این پروسه در انحصار دولت است.

هزینه آرد شدن را تولیدکننده می‌پردازد؟

علیخانی: در واقع الان خباز آرد کامل را از ما می‌خرد و شاید یک کیسه آرد برای ما ۱۸ هزار تومان تمام می‌شود، ولی خباز فقط ۳۰۰ تومان پرداخت می‌کند. ما به دلیل اینکه شاید نتوانیم گندم را با قیمت‌های جهانی عرضه کنیم اسمش را قیمت ملی گذاشته‌ایم. چون قیمت‌های جهانی هر روز نوسان دارند. بنابراین قیمت ملی میانگین قیمت جهانی است. اگر بخواهیم با بورس کانزاس یا شیکاگو عرضه کنیم، امکان ندارد؛ چون در ۶ ماهه گذشته قیمت جهانی گندم در هر تن بین ۱۶۰ دلار تا ۳۰۰ دلار در نوسان بوده است.

در بین تولید‌کنندگان شایعاتی مطرح شده است که در زمان اجرای طرح هدفمند‌کردن یارانه‌ها گندم به قیمت هر کیلوگرم ۲۵۰ تومان عرضه می‌شود، تایید می‌کنید؟

علیخانی: همه اینها حدس و گمان است. ما وقتی در خصوص قیمت‌ها صحبت می‌کنیم قیمت‌های پیشنهادی بین ۲۴۰ تا ۳۰۰ تومان است. دوستان براساس حدسیات می‌گویند ۲۵۰ تومان. می‌توانند بگویند. اما اگر من به شما بگویم هم نباید قبول کنید. به دلیل اینکه این قیمت قابل پذیرش نیست، ولی حدودش همان است که گفتم. حتی به دوستان هم گفته‌ایم خودشان را برای این حدود قیمتی مهیا کنند. مطمئن باشید پایش کامل صورت گرفته است تا مصرف‌کننده نهایی آسیبی نبیند. صنف و صنعت ما در بخش‌های شیرینی‌پز، ماکارونی و نشاسته در حال حاضر گندم را به قیمت بالا می‌خرند و در حال حاضر فرآورده‌های آردی با قیمت بالاتر از قیمت جهانی تولید می‌شوند. ما شرایطی را ایجاد کرده‌ایم تا یارانه کشاورز در جای خودش باقی بماند. شاید من دلم می‌خواهد گندم را کیلویی هزار تومان بخرم این نباید به مصرف کننده و توزیع کننده منتقل شود. تمام روح این سناریو این است که حمایت از کشاورز در جای خودش بماند. مطمئن باشید در خصوص فرآورده‌های گندم حتما ما با کاهش قیمت‌ها مواجه خواهیم شد.

آیا نوسانات قیمت‌های جهانی بر قیمت ملی تاثیر می‌گذارد؟

علیخانی: به نظر من با تعرفه‌ها یا موضوعات دیگر می‌توان قیمت‌ها را بالانس کرد.

پس قیمت ملی در یک بازه زمانی ثابت می‌ماند؟

علیخانی: نمی‌شود کاری کرد.

این بازه زمانی یکساله است؟

علیخانی: احتمالا؛ در کمیته قیمت‌گذاری وزارت بازرگانی، وزارت جهاد کشاورزی و معاونت برنامه‌ریزی کار قیمت‌گذاری را انجام می‌دهند. پیش‌بینی قیمت در کشاورزی کار بسیار مشکلی است. در دو سال گذشته قیمت گندم از ۱۴۰ دلار تا ۴۴۰دلار در هر تن نوسان داشته است.

این اعجاب برانگیز است که ۳۰۰ دلار اختلاف وجود داشته است. اما مساله اینجا است که زمانی که ۱۴۰ دلار یا ۴۴۰ دلار بوده است مدت زمان کوتاهی حدود ۲ ماه بوده است و قیمت‌ها معمولا بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ دلار چرخیده است. قطعا و یقینا باید ثبات لازم وجود داشته باشد تا لطمات جبران‌ناپذیری به تولید‌کنندگان وارد نشود.

پس ثبات قیمت داریم و لیست قیمت هم برای همه نان‌ها در ابتدای هر سال اعلام می‌شود؟

علیخانی: قطعا همینطور است. دولت و مجلس این همه برای خودش مساله درست نمی‌کنند که وضع بدتر شود. حتما وضع بهبود پیدا خواهد کرد. یعنی جهت حرکت به سمت بهبود است مگر اینکه جاهایی قابل پیش‌بینی نباشد که این موضوع هم با نظارت‌های مستمر حل می‌شود.

البته تجربه خیلی خوبی در هدفمند‌کردن یارانه آرد نان‌های حجیم و نیمه حجیم داشته‌ایم و در حال حاضر شاهد ارتقای کیفیت نان‌های حجیم هستیم.

علیخانی: یک سال و نیم است که کشور بحث آزاد پزی را تجربه کرده است در این مدت ۱۰ هزار واحد آزاد‌پزی ایجاد شده است؛ یعنی مردم کیفیت را بر قیمت ترجیح داده‌اند. ببینید ما نمی‌توانیم به نانوا بگوییم که فلان کار را بکند چون می‌گوید شما فقط به آرد یارانه می‌دهید به کارگر من که یارانه نمی‌دهید به ملک من که یارانه نمی‌دهید. جمع همین موضوعات بود که باعث شد به سناریوهایی دیگری بپردازیم. به همه مردم این بشارت را می‌دهیم که وضعیت نان بهبود پیدا می‌کند. ممکن است در یک چارچوب عقلایی قیمت آن افزایش یابد، اما با توافقات صورت گرفته بیشتر از یک حدی نخواهد بود.

ما می‌دانیم که قیمت واقعی نان این چیزی نیست که الان می‌پردازیم و یک جایی ما به ازای پول ما پرداخت می‌شود این همان یارانه است که از مزرعه تا نانوایی پرداخت شده است. که ما این پول را در سرانه به مصرف‌کننده می‌دهیم تا خودش مصرف کند. یعنی مصرف کننده چیزی از دست نمی‌دهد که بخواهد نگران باشد.