نفیسه آفرین‌زاد: به گزارش سازمان خواربار جهانی (FAO)، حجم تولید برنج تا پایان سال 2009 میلادی با دو درصد کاهش نسبت به سال پیش از آن، به 678 میلیون تن رسید.

این کاهش البته در حالی رخ داده است که برنج همچنان به لحاظ حجم تولید در گروه غلات در رتبه دوم جای دارد و تغییری در رده‌بندی تولیدی گروه غلات رخ نداده است.
بر اساس این گزارش، ارزیابی روند تولید برنج در قاره‌های مختلف جهان نشان داده که این روند در کشورهای آسیایی نسبت به سایر کشورها مثبت‌تر بوده است؛ به گونه‌ای که در این کشورها حجم تولید این محصول غله‌ای تا پایان سال 2009 میلادی به 612 میلیون تن رسید؛ اگرچه بنابر آمار، حجم تولید این محصول در کشورهای فوق‌الذکر، نسبت به سال پیش از آن، روند کاهشی داشته و با کاهش 12 درصدی روبه‌رو بوده است.
در این باره، سازمان خواربار جهانی، مواردی چون، بی‌ثباتی آب و هوا و خشکسالی نسبتا شدیدی که کشورهایی چون بنگلادش، هندوستان، پاکستان و نپال را تحت تاثیر خود قرار داده، از دلایل کاهش حجم تولید برنج در آسیا نسبت به سال ۲۰۰۸ میلادی برشمرده است.
شایان ذکر است که در این بین، برخی کشورهای آسیایی چون چین، اندونزی و میانمار، برخلاف عمده کشورهای آسیایی، روند مثبتی را در افزایش حجم تولید برنج خود تجربه کرده‌اند.
از سوی دیگر در آفریقا نیز، حجم تولید برنج نسبت به سال پیش از آن، با کاهش روبه‌رو بوده و با سه درصد افت در حجم تولید، به ۵/۲۴ میلیون تن رسیده است.
در این میان، کارشناسان اعلام کرده‌اند که این کاهش حجم تولید در آفریقا از دلایلی چون کاهش کشت برنج در مصر و نیز، کاهش ریزش باران در کشورهای چاد، موریتانی، نیجریه و تانزانیا نشات گرفته است.
در عین حال از سویی عنوان شده که بهبود شرایط کشت و نیز اجرای برنامه‌های حمایتی تولید از سوی دولت‌ها، چشم‌انداز تولید برنج در کشورهایی چون ماداگاسکار، مالی، نیجریه و سنگال را مثبت نشان می‌دهد. بنابرگزارش فائو، کاهش حجم تولید برنج در آسیا و آفریقا در شرایطی رخ داده که حجم تولید این محصول غله‌ای در آمریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب، با ۴ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۰۸ میلادی، به ۴/۲۷ میلیون تن در پایان سال ۲۰۰۹ رسید.
در این بین، در آمریکای مرکزی نیز افزایش ریزش باران در کشورهایی چون کوبا و پاناما و به تبع آن، رشد حجم تولید برنج در این کشورها، از عوامل افزایش حجم تولید برنج خوانده شده است.
از سویی در آمریکای جنوبی نیز، حجم تولید برنج در کشورهایی چون آرژانتین، بولیوی، برزیل، کلمبیا، پرو، اروگوئه و ونزوئلا افزایش داشته و در نتیجه، نرخ تولید این محصول غله‌ای در این منطقه از جهان را بالا برده است.
گزارش سازمان خواربار جهانی حاکی ست که در سایر مناطق جهان، از جمله اتحادیه اروپا، روسیه و ایالات‌متحده نیز همچون آفریقا، حجم تولید برنج، روند افزایشی را تجربه کرده است.
البته منطقه استرالیا هنوز به دلیل نامساعد بودن شرایط آب و هوایی و به ویژه کمبود آب، با محدودیت‌هایی در افزایش حجم تولید برنج خود روبه‌رو بوده و از این رو، تغییر محسوسی در حجم تولید برنج در این منطقه ثبت نشده است.
به گزارش «دنیای اقتصاد»، کارشناسان فائو به ارزیابی روند تولید و تجارت برنج در سال 2010 نیز پرداخته‌اند.
بر این اساس حجم تولید برنج در نیمکره جنوبی جهان رو به افزایش است.
در این بین البته برخی مناطق از جمله آمریکای جنوبی و آفریقای جنوبی به دلایلی چون کاهش حجم باران و خشکسالی چشم‌انداز مثبتی را به لحاظ افزایش تولید برنج خود پیش رو ندارند.
گفتنی است، در گزارش فائو، حجم مبادلات تجاری برنج نیز تا پایان سال ۲۰۰۹ میلادی ارزیابی شده که بر اساس آن، این حجم نسبت به سال ۲۰۰۸ با کاهش مواجه بوده و به ۳۰ میلیون تن رسیده است که دلیل این روند کاهشی، افول واردات برنج در کشورهای آسیایی به ویژه بنگلادش، اندونزی، مالزی و فیلیپین بوده و البته این روند در حالی بوده که صادرات برنج به آفریقا، آمریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب در این بین، افزایش داشته است.
گزارش سازمان خواربار جهانی از وضعیت صادرات برنج حاکی است که روند افزایشی این محصول بیشتر مدیون افزایش صادرات در کشورهای چین، پاکستان، تایلند و ایالات‌متحده است که نقش چین در این میان، از سایر کشورها پر رنگ‌تر بوده است.
کارشناسان فائو پیش‌بینی کرده‌اند که حجم مبادلات تجاری برنج با ۵/۰ میلیون تن افزایش تا پایان سال ۲۰۱۰ میلادی به ۵/۳۰ میلیون تن برسد.