پیشنهادهای رییس شورای رقابت برای هدفمندسازی یارانه‌ها

گروه بازرگانی- رییس شورای رقابت می‌گوید: درست است که در مقابل شوک‌های اقتصادی باید سیاست‌های ضدتورمی اجرا شود، اما مساله تورم باید به روش دیگری غیر از هدفمند کردن یارانه‌ها حل‌وفصل شود. دکترجمشید پژویان در نشست تخصصی چگونگی اجرای اثربخش یارانه‌ها که روز گذشته در محل موسسه پژوهش‌های وزارت بازرگانی برگزار شد، با بیان این مطلب بر این موضوع تاکید کرد که هدفمندترین روش یارانه‌ای که دولت باید در پیش گیرد همان اختصاص سهم ۳۰ درصدی به بنگاه‌ها و تولیدات برای حمایت از این بخش است.

به گفته این اقتصاددان در حالی که در کشور با واردات ۵۰ میلیارد دلاری مواجه هستیم تولیدکننده حتی برای نیاز تنخواهش نیز به بانک مراجعه می‌کند.

پژویان با تاکید بر اینکه هدفمند کردن یارانه‌ها راهی است که دنیا در دهه ۱۹۷۰ آن را طی کرد، اظهار داشت: کشورهای دیگر نه به معنای حذف یارانه‌ها بلکه با هدف ایجاد تکنولوژی صرفه‌جویی‌کننده در انرژی، اقدام به هدفمندسازی یارانه‌ها کردند و این روند ۱۰ سال به طول انجامید، زیرا باید روش‌های آن اختراع می‌شد، در حالی که ما نیاز به اختراع نداریم و امکاناتش فراهم است.

وی توضیح داد: باید بسته سیاستی مشخصی برای بانک مرکزی داشته باشیم به طوری که اعتباراتی را که قبلا می‌سوزاندند منتقل کنند و اگر انتظار جذب سرمایه‌گذاری و بازسازی مجدد صنایع‌ را داریم باید با هدفمند سازی یارانه‌ها افزایش هزینه‌ها را نیز بپذیریم.

رییس شورای رقابت با تاکید بر اینکه دوره انتقال باید هر چه سریع‌تر سپری شود، تصریح کرد: برای اجرای هدفمند این قانون نیازمند اتخاذ سیاست‌های هماهنگ و پرهیز از برنامه‌های فرد محور هستیم.

پژویان سپس به چگونگی اداره سازمان هدفمند کردن یارانه‌ها و شناسایی خانوارهای فقیر پرداخت و با بیان اینکه شناسایی خانوارهای فقیر امکان‌پذیر نیست، افزود: زیرا فقرا اگر کفشی داشته باشند کف آن هم صاف است و جای پایشان را هم نمی‌توان شناسایی کرد، اما یک ثروتمند را به راحتی می‌توانیم از رد لاستیک ماشین BMW و وام چند میلیاردی‌ای که از بانک گرفته بهتر و راحت‌تر پیدا کنیم. راهکار رییس شورای رقابت برای شناسایی فقرا و اغنیا چنین است: فرض کنید به هر نفر ۵۰ هزار تومان یارانه تعلق می‌گیرد، اگر فردی که ثروت دارد وارد این صف شد و ۵۰ هزار تومان را گرفت علاوه بر اخذ این مبلغ ۲۰ هزار تومان نیز جریمه شود. در این صورت اغنیا نگران آن می‌شوند که با گرفتن یارانه، دولت سراغ چگونگی کسب درآمدها و دادن یا ندادن مالیات این قشر برود. به گفته وی اختصاص صحیح یارانه‌ها به قشرهای مختلف، مدیریت، چیدمان مناسب و شیوه اجرایی دقیق می‌خواهد تا ثروتمندان ریسک گرفتن یارانه را به جان نخرند.

در ادامه این نشست، علی دینی، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های وزارت بازرگانی گفت: رویکردی که در حال حاضر وجود دارد این است که با اصلاح نظام قیمت‌ها بحران ناکارآیی در اقتصاد، رفع ‌شود.

این کارشناس اقتصاد با انتقاد از تناقض اهداف قانون هدفمندسازی یارانه‌ها توضیح داد: برای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها اهداف مختلفی که هر یک در تناقض با یکدیگرند نظیر بهینه کردن مصرف کالا و سوخت، کاهش قاچاق و فساد و رانت‌خواری، کاهش کسری بودجه، عدالت اجتماعی و کنترل تورم مطرح شده است.

این عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های وزارت بازرگانی معتقد است: تخصیص منابع برای مدیریت و تکمیل پروژه‌های سرمایه‌گذاری بسیار ضعیف است مدیریت ریسک اعتباری را به خوبی رعایت نمی‌کنیم و این باعث افزایش تورم و عدم‌تغییر مثبت در اقتصاد می‌شود.

وی افزود: متاسفانه در اقتصاد ایران مدیریت استفاده بهینه از منابع و رانت‌ها وجود ندارد که این روند باعث تخصیص‌نیافتن منابع

به نحو مطلوب می‌شود.