دچار لبخند شرق شدیم

گروه بازرگانی- بخش نخست گفت‌و‌گو با اسدالله عسگراولادی روز شنبه در همین صفحه درج شد که عمدتا حول محور نرخ ارز و تجارت خارجی کشور تنظیم شده بود. در بخش پایانی گفت‌و‌گو با سلطان صادرات خشکبار ایران، به تجارت با امارات، چگونگی نگاه به شرق و... پرداخته‌ایم. واردات از امارات ماه به ماه بیشتر می‌شود، دلیل این روند چیست؟

امارات پتانسیل ترانزیت و واسطه‌گری دارد و نه چیز دیگری. به خاطر مشکلات تحریم، فاینانس‌ها، اعتبارات اسنادی، دریافت‌های بین‌المللی و ... از امارات به عنوان یک واسطه ترانزیتی و پل ارتباطی رفع تحریم داریم، استفاده می‌کنیم و ۱۵‌میلیارد دلار مبادله کالا با امارات داریم که از این میزان شاید یک‌میلیارد هم مال خود امارات نیست، بلکه ۱۴ و نیم‌ میلیاردش به عنوان سرپل ترانزیت و واسطه‌گری انجام می‌شود. تا تحریم هست چاره‌ای نداریم و اگر تحریم‌ها برداشته شود این میزان خود به خود می‌آید پایین.

مدتی پیش یکی از فعالان بخش خصوصی به درستی عنوان کرد که ساختارهای اقتصادی و تولیدی ما وابسته به غرب است، ولی از نظر سیاسی ما نگاه مان به شرق یعنی روسیه، چین و ... است. آیا این چرخش و جریان به نفع‌مان است، چون از نظر تکنولوژی هم این‌ها عقبند؟

چین تکنیکش عقب نیست، هم تکنیک پیشرفته دارد هم متوسط و روسیه هم همین طور. این همان حرف همیشگی است در مقابل اخم و تخمی‌که غرب به ما کرد نگاه‌مان را به شرق برگرداندیم و دچار لبخند شرق شدیم.

در راستای منافع خودشان؟

نه، منافع ما هم در آن بود. وقتی شرق ما را پذیرفت و غرب نه، آن کالاهای مورد نیازی را که غرب به ما نمی‌داد از کجا باید می‌گرفتیم؟ پس موضوع منافع طرفین مطرح بود. بسیاری از کالاهایی که ما از روسیه‌گرفتیم غرب به ما نمی‌داد. ماشین‌آلاتی را که از چین یا کره ‌گرفتیم غرب به ما نمی‌داد. خب اگر این جریان ادامه داشته باشد، نگاه به شرق ما هم باید همین طور تداوم یابد. اگر یک روزی آن اخم و تخم‌های غرب تبدیل به لبخند بشود به تدریج ما می‌توانیم از نگاه به شرق کم کنیم و نگاه به غرب‌مان را افزایش دهیم.

ما آرام‌آرام داریم به سمت حل مسائل‌مان با غرب می‌رویم و پیشنهادهای اخیر ما را دارد به این سمت سوق می‌برد. اگر ظرف سه سال آینده تا پایان دوره آقای احمدی‌نژاد ما بتوانیم این مسائل را حل بکنیم، وضع‌مان کمی‌ تغییر می‌کند. الان سرمایه‌گذاری‌های داخلی و سرمایه‌گذاری خارجی هم به خاطر همین مساله تحریم‌ها محدود شده. اگر تحریم‌ها بشکند شکل کار ما هم دگرگون می‌شود.

به عنوان رییس اتاق ایران و روسیه، لطفا بفرمایید، چرا روسیه اجازه تجارت خاویار را به ما نمی‌دهد؟

دریای خزر دریای آزادی نیست و ما قرارداد داریم که برای برداشت محصولات دریای خزر به اتفاق تصمیم بگیریم. روسیه هم حق ندارد یک جانبه رفتار کند.

ولی گفته می‌شود که روسیه الان صادرات خاویار دارد؟

نه، نمی‌تواند داشته باشد. تصمیم‌گرفتیم که با هم تصمیم بگیریم. البته این صادر نکردن مان برای یک سال است تا این مضیقه ماهی‌های خاویاری رفع بشود. این جور نیست که ما را تحت‌الحمایه روسیه کند.

شما مزیت‌های رابطه تجاری ما را با روسیه در چه بخش‌هایی می‌بینید؟

در بخش‌های ماشین‌آلات کشاورزی، فلزات و ... . فلزات و چوبی که از روسیه می‌آوریم مزایای نسبی زیادی دارد. ما از هیچ جای دنیا کاغذ یا چوبی به این ارزانی نمی‌توانیم بخریم. چوبی که روسیه به ما می‌دهد نصف قیمت سوئد است، نصف قیمت کانادا است. فاصله ما برای حمل این چوب‌ها ۱۰ ساعت است.

از جنوب روسیه می‌آورید؟

نه، آنها خودشان با رودخانه به وسیله جریان آب می‌آورند. چوب را در رودخانه می‌اندازند و از استراخان آنها را درمی‌آوریم. پول کرایه نمی‌دهند. درآمریکا هم همین‌طور است، یعنی چوب در جنگل‌ها به واسطه رودخانه‌ها می‌آید و نه به وسیله کشتی. این رسم است. در رودخانه‌های پرآب چوب را همین طوری می‌اندازند منتهی مقصد نهایی را فنس‌کشی می‌کنند تا چوب‌ها را از آن طریق بردارند. ما از بلاروس آهن‌آلات می‌خریم که آن را هم از طریق روسیه می‌آوریم. ما حدود ۳‌میلیارد دلار کالا از روسیه وارد می‌کنیم که اگر بخواهیم اینها را از غرب وارد بکنیم ۵‌میلیارد دلار تمام می‌شود. یعنی ۴۰‌درصد ارزان تر می‌خریم. منتهی وجه منفی در این رابطه، صادرات ما به روسیه است. چون ما خودمان باید برویم در ایالات مختلف روسیه فعالیت بکنیم. ما از نظر بازاریابی در روسیه ضعیف هستیم.

وضعیت صادرات خشکبار که حوزه تخصصی کار شما است در حال حاضر چگونه است؟

در روز ملی صادرات دو صادرکننده نمونه در بخش صادرات خشکبار داشتیم. الان وضعیت خوب است و داستان تازه شروع شده. پارسال صادرات خرما، کشمش و پسته کاهش یافت، اما امسال افزایش دارد. صادرات ۶ ماهه دوم خشکبارمان قطعا دو برابر و نیم ۶ ماهه اول خواهد بود.