بگذارید بانک‌های ترکیه در ایران شعبه بزنند

عکس: خبرگزاری مهر، رئوف محسنی نخست‌وزیر ترکیه به همراه ۲۰۰ تاجر به اتاق ایران رفت

اردوغان: بگذارید بانک‌های ترکیه در ایران شعبه بزنند

وزیر بازرگانی ایران: تفاهم‌نامه صادرات ۱۰۰‌میلیون دلاری اجرا نشد

گروه بازرگانی- نخست‌وزیر ترکیه به همراه ۲۰۰ تاجر سرشناس این کشور عصر سه شنبه به اتاق بازرگانی رفتند؛ مکانی که پارلمان بخش خصوصی ایران خوانده می‌شود. رجب طیب اردوغان که پیش از این نیز در چند اجلاس مشترک بر گسترش روابط تجاری با ایران تاکید کرده بود، در دیدار با هیات رییسه و نمایندگان اتاق ایران بار دیگر بر این خواسته پای فشرد هر چند که در گفته‌های او و هیات همراهش موج انتقاد از تعرفه‌های بالا، بلند بود. نخست‌وزیر ترکیه، که صادرات کالا و خدمات کشورش در سال گذشته از مرز ۱۲۵‌میلیارد دلار عبور کرد، بحران اقتصادی جهان را عامل کاهش مبادلات تجاری با ایران دانست که طی هشت ماهه نخست امسال ۴ میلیارد دلار بوده حال آنکه در دوره مشابه سال گذشته به ۵/۷میلیارد دلار رسیده بود. هر چند وزیر بازرگانی ایران از افزایش حجم تجاری دو کشور به رقم ۳۰‌میلیارد دلار در ۴ سال آینده سخن گفت و اردوغان این سخن او را «بسیار عالی» ارزیابی کرد. ترکیه در سال گذشته میلادی نزدیک به ۲۲‌میلیارد دلار درآمد گردشگری به دست آورده است و حتی بحران مالی و آنفلوآنزای خوکی نیز تاثیری در این فرآیند نداشته است. از این رو، این گفته اردوغان که «ایران در زمینه گردشگری دارای مزیت مطلق است» جای تامل دارد.

وی به ظرفیت‌های اقتصادی ایران اشاره کرد و گفت: دو کشور می‌توانند بسیاری از نیازهای یکدیگر را تامین کنند. در زمینه پول ملی ما قوانین لازم را تصویب کرده‌ایم، در ایران نیز این موضوع حل شده و لازم است به فکر منافع خود باشیم.

اردوغان با انتقاد از عوارض ۳۰ تا ۴۰‌درصدی گمرکات ایران خواستار حذف موانع تعرفه ای و تسهیل مکانیزم‌های کنترلی در گمرکات شد چرا که حذف موانع گمرکی، بازرگانی دوجانبه را به تعادل می‌رساند.

نخست‌وزیر ترکیه، بازرگانی را یک مسابقه و رقابت خواند و گفت: برای دستیابی به حجم روابط تجاری مناسب، باید رفت و آمد بین بازرگانان دو کشور فزونی گیرد، نمایشگاه‌های بیشتری برگزار و کمیته‌های مشترک تجاری تشکیل شوند.

به گفته وی در دسامبر سال جاری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور تشکیل می‌شود که در گسترش روابط بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

اردوغان در ادامه به مشکلات ترکیه در زمینه سوخت اشاره کرد و گفت: ما موانع و مشکلات را برطرف می‌کنیم تا بازرگانان به راحتی کار کنند.

وی با اشاره به طرح ایجاد مسیر از بندر ترابوزان ترکیه تا بندرعباس، این طرح را موجب استفاده از فرصت‌ها و امکانات دنیا از طریق کوتاه کردن هزاران کیلومتر راه عنوان کرد.

اردوغان همچنین پروسه احداث خط آهن از شمال دریاچه وان را جزو اولویت‌های کاری کشور ترکیه اعلام کرد و گفت: مقدمات احداث این خط آهن فراهم شده است.

وی درآمد ترکیه از توریسم را در سال ۲۰۰۲ تنها ۵/‌۸‌میلیارد دلار اعلام و تصریح کرد: این در حالی است که این رقم اکنون به ۲۲‌میلیارد دلار رسیده و حجم گردشگران ترکیه از ۱۱‌میلیون به ۲۶‌میلیون نفر افزایش یافته است. اردوغان با بیان اینکه ایران و ترکیه می‌توانند به طور مشترک در کشورهای ثالث سرمایه‌گذاری کنند، ابراز امیدواری کرد که بانک‌های دولتی و خصوصی ترکیه هر چه سریع‌تر در ایران شعبه بزنند، چرا که این روند در گسترش صادرات و واردات دو کشور موثر خواهد بود.

تفاهم‌نامه صادرات ۱۰۰‌میلیون دلاری اجرا نشد

وزیر بازرگانی ایران نیز در این همایش گفت: ایران و ترکیه در سال گذشته تفاهم‌نامه صادرات ۱۰۰ میلیون دلاری را امضا کردند، اما تا کنون اجرایی نشده است.

مهدی غضنفری با تاکید بر حضور سرمایه‌گذاران ترکیه‌ای در مناطق آزاد ایران تصریح کرد: فعالان اقتصادی ترکیه می‌توانند در بخش‌های بانک، بیمه و برگزاری نمایشگاه در مناطق آزاد ایران سرمایه‌گذاری کنند.

وزیر بازرگانی در خصوص ایجاد یک منطقه مشترک از سوی ایران و ترکیه برای سرمایه‌گذاری گفت: ایجاد این منطقه اقتصادی مشترک می‌تواند هدف ۳۰‌میلیارددلاری تجارت ایران و ترکیه تا چهار سال آینده را محقق کند.

غضنفری با تاکید بر گسترش روابط بانکی بین دو کشور خاطرنشان کرد: با حدف موانع تعرفه‌ای، افزایش سرمایه‌گذاری، برپایی نمایشگاه، اعزام هیات تجاری مشترک، ایجاد کمیته‌های همکاری مشترک و شناخت توانمندی‌های دو کشور، می‌توانیم روابط تجاری ایران و ترکیه را به سطح مطلوب برسانیم.

وزیر بازرگانی همچنین در حاشیه این همایش به خبرنگاران گفت: ترک‌ها علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفت و گاز هستند تا از طریق انتقال این مواد برای فرآوری به کشور خودشان یا سایر کارخانجاتی که از ما خریداری می‌کنند محصولات پایین دستی تولید کنند و این مساله اگر با یک معادله برد - برد تنظیم شود می‌تواند برای هر دو کشور مناسب باشد.

غضنفری با بیان اینکه ترکیه چون عضو WTO است تعرفه‌های خود را پایین آورده و از نظر آنها تعرفه‌های ما بسیار بالا است اظهار داشت: به آنها گفته شد که برخی نمایندگان مجلس، تولید کنندگان و اصحاب رسانه مرتبا از پایین بودن تعرفه‌ها شکایت می‌کنند و از این بابت از ما گلایه دارند.

وی تصریح کرد: باید تعادلی در این زمینه شکل بگیرد. ما در بعضی تولیدات که سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و پتانسیل داریم نمی‌توانیم با کاهش تعرفه برای حوزه تولید خطر ایجاد کنیم و باید به گونه‌ای عمل کنیم که هم از تولید حمایت شود و هم تولید کننده احساس نکند رقیبی ندارد و تحت هر شرایطی می‌تواند تولید کند و فضای رقابتی را فراموش کند.

وزیر بازرگانی تاکید کرد: دولت‌ها عمدتا باز کننده راه هستند و این بخش خصوصی است که باید راه باز شده را دریابد.

زیرساخت‌ها را فراهم کنیم

وزیر تجارت خارجی ترکیه دیگر سخنران رسمی ‌این مراسم بود که گفت: در گذشته ترکیه از بروز جنگ در مرزها هراس داشته است، اما با استراتژی‌های نخست‌وزیر

به ویژه در خصوص سرمایه‌گذاری،‌ درصدد افزایش همکاری خود با کشورهای دیگر هستیم. چاغلایان با مثبت ارزیابی کردن مذاکرات با برخی از وزرا، روسای بانک‌ها و مقامات مسوول ایرانی خاطرنشان کرد: هدف ۴ سال آینده ما رسیدن به حجم مبادلات ۳۰‌میلیارد دلاری است که باید زیرساخت‌های مناسب را فراهم کنیم.

به گفته وی، اعزام هیات تجاری ترکیه به سرپرستی نخست‌وزیر این کشور و سایر هیات‌های تجاری-اقتصادی ترکیه به ایران در راستای رسیدن به این هدف است.

چاغلایان با اشاره به برنامه‌های نخست‌وزیر ترکیه اظهار کرد: برای توسعه قرارداد تجارت ترجیحی باید همکاری کشورهای اسلامی ‌افزایش پیدا کند. تاکنون ۹ کشور قرارداد اکوتا را امضا کرده‌اند و امیدواریم ایران نیز آن را امضا کند.

به گفته وی کاهش مالیات‌های گمرکی به ویژه از سوی گمرک ایران می‌تواند نقش موثری در توسعه و رونق تجارت بین دو کشور داشته باشد.

تغییر مسیر به سمت ترکیه

محمدرضا رحیمی، معاون اول رییس‌جمهور نیز در این همایش با اشاره به هدف‌گذاری ۳۰‌میلیارد دلاری حجم روابط تجاری ایران و ترکیه یادآور شد: عزم دو کشور بر این است که موانع در راه توافقات و قراردادهای قبلی برداشته شود تا روابط اقتصادی تقویت شود.

وی ارتقای روابط اتاق‌های بازرگانی، احداث شهرک‌های صنعتی مرزی، احداث واحدهای صنعتی، اقدام عملی برای تجارت با پول ملی دو کشور، سرمایه‌گذاری در کارخانجات ایران با توجه به اصل۴۴، تاسیس بانک و تاسیس شرکت هواپیمایی میان دو کشور را از جمله زمینه‌های تقویت و گسترش همکاری میان ایران و ترکیه دانست.

معاون اول رییس‌جمهور خواستار اعزام هیات‌های تجاری میان دو کشور در یک دوره ۶۰ ماهه شد و تصریح کرد: باید راه‌های معامله و تبادل اقتصادی با برخی از کشورها که خیر و برکتی برای ایران ندارند را بکاهیم و به سمت ترکیه سوق دهیم.

رحیمی ‌با تاکید بر نقش اتاق بازرگانی به عنوان یکی از بسترهای تعالی روابط اقتصادی میان دو کشور گفت: برای دستیابی به رقم ۳۰‌میلیارد دلار باید گمرکات را فعال کنیم و جاده‌ها را مناسب سازیم و مراقب باشیم که عمل خلافی در مرزهای دو کشور اتفاق نیافتد.

منطقه‌گرایی پس از بحران

محمد نهاوندیان در این همایش با تاکید بر نگرش منطقه‌گرایی پس از بحران جهانی اقتصاد گفت: یکی از جدی‌ترین نتایج بحران اقتصادی در جهان توجه دوباره به همگرایی بود و اینکه کشورها برای مصون ماندن از آثار ناگوار جهانی شدن باید روابط منطقه‌ای خود را تقویت کنند.

وی افزود: سیاست ترکیه برای گسترش روابط با همسایگان خود نیز بر همین اصل تاکید دارد و سیاست ایران نیز با این روش تطبیق می‌کند.

نهاوندیان با اشاره به توافق مقامات دو کشور برای دستیابی به افزایش مبادلات تجاری از ۱۰‌میلیارد دلار به ۳۰‌میلیارد دلار تصریح کرد: ما از این تصمیم استقبال می‌کنیم و امیدواریم لازمه‌های دستیابی به این هدف نیز در برنامه ریزی‌های جدی دو کشور لحاظ شود.

دکتر نهاوندیان با بیان این مطلب که «برای ماندگار کردن روابط دو کشور باید به سرمایه‌گذاری مشترک اندیشید،» گفت: تداوم روابط اقتصادی دو کشور با سرمایه‌گذاری مشترک تضمین می‌شود.

وی افزود: صادرات ایران به ترکیه بر بخش نفت و گاز تکیه دارد اما ایران بخش‌های مهمی‌ دارد که با سرمایه‌گذاری مشترک می‌توان انتفاع زیادی ایجاد کرد. بخش خصوصی ایران اجازه فعالیت در حوزه نفت و گاز را پیدا کرده است و فعالان بخش خصوصی آماده همکاری با طرف‌های ترکیه‌ای هستند.

رییس اتاق ایران با تاکید بر توجه به حوزه حمل‌و‌نقل و ترانزیت برای توسعه روابط تجاری تصریح کرد: بخش خصوصی ایران از همکاری مشترک در زمینه ترانزیت استقبال می‌کند، ولی موانع موجود باید با بررسی یک گروه از کارشناسان رفع شود تا به ارقام جدیدی دست پیدا کنیم و ایران راه ترکیه را به آسیا و ترکیه راه ایران را به اروپا باز کند.

وی با اشاره به توافقات انجام شده برای گشایش اعتبارات اسنادی به پول ملی دو کشور یادآور شد: این توافقات تا کنون اجرایی نشده و لازم است بانک‌های دو کشور در طرف مقابل به اندازه کافی شعبه باز کنند و ۳ بانک از ایران و ۳ بانک از ترکیه در کشورهای یکدیگر تاسیس شود.

وی افزود: باید به پول ملی خود اعتبار دهیم تا بسیاری از مشکلات حل شود.

نهاوندیان در پایان به همکاری در زمینه گردشگری اشاره کرد و گفت: تعداد ایرانیانی که از ترکیه بازدید می‌کنند قابل توجه است و مردم ترکیه نیز باید بیشتر از ایران دیدار کنند.

سهم ۸۳‌درصدی نفت و گاز

معاون امور بین‌الملل اتاق ایران در این همایش با اشاره به اینکه «۸۳‌درصد مبادلات دو کشور شامل نفت و گاز است» یادآور شد: وظیفه ما در اتاق بازرگانی این است که راه‌های افزایش مبادلات بخش‌های خصوصی دو طرف را پیدا کنیم و امیدواریم با برگزاری این همایش‌ها راه‌های آن پیدا شود. فاخر اعلام کرد: بین دو کشور توافق شد بخش‌های خصوصی هیات‌های تخصصی اعزام کنند.

وی موقعیت سوق‌الجیشی دو کشور را برای حمل‌و‌نقل به عنوان یک فرصت خوب ارزیابی کرد و گفت: توافق شده است تا شرکت‌های حمل و نقل، بانکی و سرمایه‌گذاری مشترک داشته باشیم، همچنین در طول چند ماه گذشته دو سرمایه‌گذاری مهم در بخش پتروشیمی ‌و نساجی داشتیم.

حلیم متا، نایب‌رییس شورای مشترک ایران و ترکیه نیز گفت: بخش خصوصی ترکیه برای توسعه و تنوع همکاری با ایران راه‌های متفاوتی را دنبال می‌کند و برای توسعه تجارت باید ارائه خدمات بالا و سرمایه‌گذاری آزادانه بین دو طرف مورد توجه قرار گیرد.

وی با اشاره به حجم ۲۲‌میلیاردی سرمایه‌گذاری ترکیه در کشورهای دنیا خواهان افزایش همکاری با ایران شد و گفت: در خصوص افزایش سانترال‌های نیروگاهی می‌توانیم سرمایه‌گذاری و همکاری مشترک داشته باشیم.

هوشنگ فاخر، نایب رییس اتاق ایران نیز مواضع مشترک دو کشور در مجامع بین‌المللی و نقش سازنده‌ای که دو کشور به عنوان دو عضو اکو و هشت کشور مسلمان در حال توسعه دنیا (D۸‌) و سازمان کنفرانس اسلامی ایفا می‌کنند، را مهم ارزیابی کرد.

حاج رحیم صادقیان، رییس شورای مشترک ایران و ترکیه نیز در سخنانی در این همایش به تشریح عملکرد این شورا پرداخت. محمت بویوککسی، رییس مجمع صادرکنندگان ترکیه هم از دیگر سخنرانان این همایش بود که ابراز امیدواری کرد تا ۵ سال آینده حجم تجارت دو کشور به ۲۰‌میلیارد دلار برسد.

وی افزود: سیستم بانکداری و بوروکراسی نباید مانع تجارت میان دو کشور شود و برای تقویت حمل‌و‌نقل میان دو کشور باید مالیات سوخت برداشته شود.

بویوککسی با اشاره به علاقمندی ترکیه برای خرید نفت و گاز ایران خواستار ایجاد زمینه‌هایی برای تامین فولاد توسط شرکت‌های ترکیه‌ای برای ساخت لوله‌های انتقال گاز میان دو کشور شد.

بهمن حسین‌پور، سفیر ایران در ترکیه نیز با تاکید بر نقش روابط اقتصادی در توسعه مناسبات میان دو کشور یادآور شد: رشد روابط اقتصادی بر روی همه مناسبات اثرگذار است و اگر بخواهند رابطه میان دو کشور را توصیف کنند، به روابط اقتصادی تکیه می‌کنند.

وی افزود: باید به این باور برسیم که می‌خواهیم با هم کار کنیم و به هم اعتماد داشته باشیم. مرزهای ایران و ترکیه ۵۰۰ سال است که در آرامش و سکوت قرار دارد و می‌توان با ایجاد شهرک‌های صنعتی و تجاری در مرز دو کشور باعث ایجاد اشتغال و توسعه روابط دو کشور شد. (پیش از این سلیمان دمیرل رییس جمهور فقید ترکیه از آرامش ۳۰۰ ساله در مرزهای دو کشور سخن گفته بود. اردوغان نیز در مصاحبه‌ای که چند روز پیش با مطبوعات داشته این مدت را ۴۰۰ سال خوانده بود که اشاره به خاتمه جنگ چالدران دارد.)

حسین‌پور در ادامه خواستار تبدیل شورای تجاری ایران و ترکیه به اتاق بازرگانی شد و گفت: ایران و ترکیه می‌توانند به الگویی برای منطقه تبدیل شوند.

ایران، هفتمین شریک عمده صادرات ترکیه و دوازدهمین شریک عمده واردات این کشور است.