بررسی تغییر رویکرد شرکت بازرگانی دولتی از واردات به صادرات
رقیب تراشی برای بخش خصوصی
گروه بازرگانی- شرکت بازرگانی دولتی سال‌ها است که اقدام به خرید و تامین کالاهای اساسی مورد نیاز کشور می‌کند، کاری که جزو اقدامات استراتژیک وزارت بازرگانی است و به تنهایی مسوولیت‌های یک وزارتخانه را دارد؛ این در حالی است که زمزمه‌هایی از اندیشه تغییر رویکرد این شرکت از واردات به صادرات را شنیده‌ایم در حالی که بخش دولتی با خرسندی از تغییر رویکرد ابراز امیدواری می‌کند، اما نارضایتی بخش خصوصی از این تغییر رویکرد مشهود است؛ چرا که این روند را به سود دولت و به زیان خود می‌پندارد.
بخش خصوصی دنباله رو ما باشد
نماینده تام‌الاختیار وزیر بازرگانی معتقد است: یکی از مشکلات اساسی شرکت بازرگانی دولتی واردات کالا برای تنظیم بازار است در حالی که باید این شرایط تغییر کند و شرکت بازرگانی دولتی از حالت واردات کالا برای تنظیم بازار به صادرات کالا برای تنظیم بازار تبدیل شود. زیرا سازمان توسعه تجارت فقط یک ارگان ستادی است نه عملیاتی و مدت‌ها است که از جانب وزیر بازرگانی (میرکاظمی) و سازمان توسعه تجارت مطرح شده که بخش دولتی باید به صورتی باشد که بتوانیم کار صادرات انجام دهیم، زیرا بخش خصوصی، آنقدر راغب نیست یا برایش صرفه اقتصادی ندارد که مثلا گل به قزاقستان یا سایر کشورها صادر کند در حالی که ما (بازرگانی دولتی) اگر بتوانیم به صورت صف‌شکن وارد میدان شویم، صادرکنندگان راغب به انجام این کار می‌شوند.
بطحائی تاکید می‌کند: در شرکت بازرگانی دولتی پول کافی، برند و توانایی لازم وجود دارد این شرکت جزو شرکت‌های برتر خاورمیانه است، بنابراین برند بزرگی دارد و توجه داشته باشید تا کنون نگاه به بازارهای خارجی بیشتر معطوف به واردات بوده است. وی در پاسخ به سوالی در خصوص احتمال بروز مشکل در تنظیم بازار و واردات با تغییر رویکرد شرکت بازرگانی دولتی می‌گوید: اگر رویکرد این شرکت صادراتی باشد بسیار موفق تر خواهیم بود، زیرا توجه کنید که ۲ مقوله وجود دارد، صادرات در مقابل واردات برای همه کشورها وجود دارد و هیچ مشکلی نیز ایجاد نمی‌کند؛ تاکنون رویکرد ما به صادرات رویکرد ستادی بود نه صفی. در حال حاضر بسیاری از کالاهایمان مانند گندم را می‌توانیم صادر یا گندم وارد کنیم.
این مقام مسوول معتقد است: شرکت بازرگانی دولتی در حال حاضر قابلیت انجام امور صادراتی به بازارهای هدف را دارد و حتی این قابلیت در شرکت‌های غله و خدمات بازرگانی نیز وجود دارد. وی گفت: شرکت ۲ سال گذشته نسبت به صادرات گندم اقدام و مقداری گندم توسط سازمان ملل به افغانستان صادر کرد. بنابراین به صادرات گندم می‌توان مانند یک تجربه برای سایر کالاها توجه کرد و کلیه محصولات بازرگانی می‌تواند در این چارچوب قرار گیرد.
نماینده تام‌الاختیار وزیر بازرگانی در امور حقوقی بیان می‌کند: بحث صادرات توسط شرکت بازرگانی دولتی در دستور کار قرار گرفته است، اما طرح این مطلب به آن معنی نیست که صادرات در شرکت بازرگانی دولتی جایگزین واردات شود، اما چون وظایفمان در مورد واردات بسیار کاهش پیدا کرده امیدواریم راجع به صادرات به سودآوری بسیار خوبی برسیم و در واقع شرکت بازرگانی هم پیشقدم در امر صادرات باشد و متعاقب فعالیت شرکت، بخش خصوصی نیز برای صادرات دنباله‌رو ما باشد. شرکت‌های ما قابلیت‌های بسیاری دارند و هر کدام اساسنامه‌ای دارند که تغییراتشان به تصویب هیات دولت رسیده است.
برنامه استراتژیک برای رویکرد صادراتی
معاون بررسی بازار و بازاریابی سازمان توسعه تجارت ایران نیز می‌گوید: در صورت تغییر رویکرد بازرگانی دولتی و با توجه به ارتباطاتی که این شرکت با سایر بازارها به منظور تامین کالاهای اساسی دارد در افزایش حجم صادرات و ترغیب صادرکنندگان کشورمان برای ورود به بازارهای جدید بسیار موثر خواهد بود.
وی می‌گوید: شرکت بازرگانی دولتی برای تامین نیاز اساسی کشور در بدنه بازرگانی ایجاد شده و یکی از وظایف وزارت بازرگانی تامین نیاز و کالاهای اساسی، مایحتاج عمومی و تنظیم بازار است. شرکت بازرگانی دولتی یکی از ابزارهای بسیار قوی در مجموعه دولت و وزارت بازرگانی برای این مهم است.
ضیغمی با توضیح اینکه سازمان توسعه تجارت اصرار دارد که مجموعه بازرگانی دولتی از یک شرکت صرفا واردکننده خارج شود و بتواند نقش صادرکننده را نیز ایفا کند، ادامه داد: تا پیش از این در تامین بسیاری از کالاهای اساسی، شرکت بازرگانی دولتی به دلیل نیاز بازار داخلی کشور صرفا نقش تامین‌کننده و خریدار را داشت در حالی که این شرکت می‌تواند به مرور تبدیل به صادرکننده آن کالاها شود.
وی معتقد است، این تغییر نگرش و رویکردها را باید به فال نیک گرفت و برای عملیاتی‌سازی آن برنامه‌ریزی کرد.
معاون بررسی بازار و بازاریابی سازمان توسعه تجارت بیان می‌کند: فرصت خوبی به وجود آمده و شرکت بازرگانی دولتی که تاکنون گندم وارد می‌کرد می‌تواند اقدام به سوآپ، ری اکسپورت و ترانزیت کالا کند.
به رغم این اظهار نظر‌های مثبت و امیدوارانه مدیران بخش دولتی، اما نگاه بخش خصوصی به تغییر رویکرد شرکت بازرگانی دولتی نه‌تنها امیدوارانه نیست که با نگرانی گره خورده است.
دولت، تاجر ناموفق
اسدا... عسگر اولادی، عضو اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه اعتقاد دارم مجموعه دولتی نباید وارد کار صادراتی شود، بیان می‌کند: اصولا یک موسسه دولتی که کارش واردات بوده برای صادرات مفید نیست و عنوان‌هایی نظیر شناخت بازار، صف‌شکن برای صادرات و ورود به بازارهای جدید دلیلی برای تغییر رویکرد شرکت بازرگانی دولتی نمی‌شود و این کار اشتباه است.
وی دلایل مخالفتش را با تغییر رویکرد شرکت بازرگانی دولتی چنین عنوان می‌کند: این اقدام با اصل ۴۴ مغایرت دارد، دولتی شدن امور با شعارهای دولت مغایر است و این امر روند دولتی‌سازی امور را تشدید می‌کند و نهایتا اینکه اصولا دولت تاجر خوبی نیست و در امر صادرات سابقه خوبی ندارد.
عسگراولادی معتقد است: در این چند سال دیده‌ایم که شرکت‌های تعاونی دولتی نتوانستند موفقیتی در زمینه صادرات داشته باشند و این تغییر رویکرد مستلزم هزینه کرد منابع زیادی است که در نهایت منفعتی نخواهد داشت.
در همین خصوص، فرهاد فزونی؛ عضو هیات نمایندگان اتاق تهران تاکید می‌کند که این تغییر رویکرد به هیچ عنوان صلاح نیست.
وی می‌گوید: اگر دولت ادعا می‌کند که امکانات خاص، دانش و اطلاعات مفیدی برای
صادرات دارد باید آن را به طور عام در اختیار بخش خصوصی قرار دهد و منحصر به خود نکند.
دکتر فزونی عنوان می‌کند: روح اصل ۴۴ برون سپاری است نه وارد شدن دولت به اموری که مربوط به بخش خصوصی است.
این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با این جملات به گفت و گو با ما پایان می‌دهد: خواهش می‌کنم این دوستان اصل ۴۴ را بخوانند و ببینند دولت کجا باید وارد شود و اینکه ظاهرا با عناوینی تحت عنوان صف شکن وارد این داستان شوند به هیچ عنوان برای بخش خصوصی قابل قبول نیست.
ارسال نظر