بازی نابرابر برنج و تعرفه

گروه بازرگانی - کاهش تعرفه برنج در حالی از سوی وزیر بازرگانی مطرح شده که معاون وی اعلام کرد: این اقدام تاثیری در تنظیم بازار و کاهش قیمت نخواهد داشت.

از سوی دیگر، گزارش منتشره مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۸۵ حاکی از آن است که ۹۹درصد واردات برنج توسط دولت و تعاونی‌ها صورت می‌گیرد و سهم بخش‌خصوصی از این واردات تنها ۴‌صدم است و کاهش تعرفه برنج به دلیل پایین آمدن قیمت برنج وارداتی نسبت به تولید داخل تنها موجب زیان تولیدکنندگان خواهد شد. محمد‌صادق مفتح، معاون وزیر بازرگانی، در گفت‌و‌گو با «برنا» گفت‌: کاهش این تعرفه نقشی در تنظیم بازار نخواهد داشت‌.

وی با انتقاد از کاهش تعرفه برنج که به گفته وزیر بازرگانی قرار است در آینده نزدیک صورت گیرد، اظهار داشت‌: به طور حتم کاهش این تعرفه باید با بررسی‌های کارشناسانه انجام شود.

وی معتقد است‌: پایین آوردن تعرفه برنج کمکی به کاهش قیمت این محصول نخواهد کرد.

مفتح همچنین از حذف برنج کالابرگی از اقلام یارانه‌ای دولت اظهار بی‌اطلاعی کرد.

وزیر بازرگانی روز دوشنبه گفت: اگر حمایت‌ها از شالیکاران به خوبی تعریف شود، کاهش تعرفه مشکلی نخواهد داشت؛ همچنین به دلیل کسری یک‌میلیون تنی برنج در کشور و نیاز به واردات از آنجا که با افزایش قیمت جهانی برنج مواجه می‌شویم، عرضه آن نیز با کاهش مواجه می‌شود. بنابر‌این احتمال کاهش تعرفه وجود دارد.

از سوی دیگر، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در‌خصوص کاهش تعرفه واردات برنج در سال ۸۵ حاکی است که قسمت عمده واردات برنج

توسط دستگاه‌های دولتی انجام می‌شود که طبیعتا از حداقل تعرفه (یعنی ۴‌درصد) برخوردار است. حال آنکه رقمی در حدود ۳۳‌درصد از کل واردات برنج نیز از طریق تعاونی‌های مرزنشین صورت می‌گیرد که از امتیاز تخفیف ۵۵‌درصدی در تعرفه برخوردار است. بنابراین در عمل تنها حدود ۴/۰‌درصد از کل واردات، مشمول پرداخت تعرفه کامل (۱۵۰‌درصد) است.

بنابراین باید در نظر داشت که تغییر تعرفه (تغییر سود بازرگانی) هیچ‌گونه تاثیری بر واردات دولتی نداشته و تنها یک‌سوم از حجم واردات متاثر از این سیاست خواهد بود.

شرکت بازرگانی دولتی ایران با واردات ۷۸۴‌هزار و ۶۵۸ تن برنج به ارزش ۲۶۸‌میلیون و ۶۱۸‌هزار دلار در سال ۱۳۸۵ عمده‌ترین وارد‌کننده این محصول بود. متوسط قیمت سیف هر تن برنج وارداتی توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران ۳/۳۴۲ دلار است. سهم این شرکت از کل واردات برنج در این سال به لحاظ وزن ۵/۶۴‌درصد و به لحاظ ارزش ۶/۶۶‌درصد بود. پس از آن شرکت‌های تعاونی در رتبه دوم قرار دارند. متوسط قیمت سیف هر تن برنج وارداتی توسط شرکت تعاونی مرزنشینان «بم پشت» که در رتبه دوم قرار دارد ۴/۳۲۸ دلار بوده است.

براساس این گزارش، در مجموع شرکت‌های تعاونی مرزنشین سال گذشته ۱۳۳‌میلیون و ۱۹۳‌هزار دلار برنج وارد کشور کردند. ۳۳‌درصد از ارزش کل برنج وارداتی کشور به شرکت‌های تعاونی اختصاص دارد. سایر اشخاص حقیقی و حقوقی نیز یک‌میلیون و ۳۷۶‌هزار دلار برنج وارد کردند.

آمار مقایسه‌ای عمده‌ترین واردکنندگان برنج در سال گذشته نشان می‌دهد سهم شرکت بازرگانی دولتی ایران و تعاونی‌های مرزنشین از ارزش کل برنج وارداتی کشور ۶/۹۹‌درصد بود.