میعانات گازی دو بام و یک هوا

ریحانه مظاهری

روابط‌عمومی گمرک ایران هفته گذشته آمار صادرات غیرنفتی کشور طی ۸ماهه اول امسال را اعلام کرد که بر اساس این آمار میزان صادرات انواع کالا ۱۰میلیارد و ۴میلیون دلار عنوان شده که نشانگر رشد ۶/۱۲درصدی صادرات غیرنفتی کشور در این مدت نسبت به مدت مشابه سال قبل است. در فهرست کالاهای صادراتی، میعانات گازی در کنار ۱۰قلم کالای عمده شامل پسته، پروپان مایع، بوتان مایع‌شده هیدروکربورهای بودار، کف‌پوش‌های نسجی، کاتود، آهن و فولاد غیرممزوج و گازهای نفتی و هیدروکربورهای نفتی دیده می‌شود.

در این آمار میزان کل صادرات میعانات گازی ۵میلیارد و ۹۴میلیون دلار محاسبه شده و کل آمار صادرات غیرنفتی ۱۰میلیارد و ۴میلیون دلار . این در حالی است که هیچ گاه میعانات گازی در فهرست صادرات غیرنفتی قرار نگرفته است و در نامه‌ای که با امضای روسای شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و جمعی از مسوولان کشوری رسیده نیز اذعان شده که میعانات گازی جزو صادرات نفتی محسوب نمی‌شود.

بر این اساس سازمان توسعه تجارت ایران گزارش ارائه شده توسط گمرک را این گونه توضیح داد؛ که کل صادرات غیرنفتی ۱۰میلیارد و ۴میلیون دلار بوده و با احتساب میعانات گازی صادرات غیرنفتی به ۱۵میلیارد دلار خواهد رسید.

در این توضیحات آمده است: طبق توافق سازمان توسعه تجارت ایران با گمرک قرار بود آمار صادرات غیرنفتی با احتساب میعانات گازی و بدون آن ذکر شود تا امکان مقایسه آمار با سال قبل فراهم شود و نرخ رشد هر یک قابل تحلیل باشد.

این در حالی است که بر اساس مصوبات قانونی، میعانات گازی در هیچ بخشی جزو صادرات غیرنفتی محسوب نمی‌شود و تداخل این دو آمار در یکدیگر توسط گمرک تخطی از مصوبات قانونی محسوب می‌شود.

محمدرضانادری، معاون امور گمرکی سازمان گمرک ایران اما در پاسخ به سوال ما درخصوص دلایل ارائه آمار صادرات غیرنفتی همراه با میعانات گازی ادغام صورت گرفته در ارائه آمار رامربوط به اشتباه صورت گرفته در برداشت رسانه‌ها عنوان کرد و گفت: این گزارش از سوی رییس‌کل سازمان گمرک ایران در سه نسخه به دفتر مقام‌معظم رهبری، رییس‌جمهور و رسانه‌ها ارسال شده است که این نامه شامل سه‌ستون است که یک ستون مربوط به میعانات گازی است که صادرات آن با ارزش معادل ۵میلیارد و ۹۴میلیون دلار و دو ستون دیگر شامل محصولات پتروشیمی و سایر کالاها می‌شود که رقم صادرات آنها ۱۰میلیارد دلار عنوان شده است.

به گفته وی رقم حاصل از صادرات دو ستون محصولات پتروشیمی و سایر کالاها به اضافه میعانات گازی بیش از ۱۵میلیارد دلار خواهد شد.

وی با تاکید بر اشتباه بودن برداشت صورت گرفته اظهار داشت: مدت‌ها است که آمار به همین شکل استخراج می‌شود و فقط محصولات پتروشیمی در فهرست کالاهای صادر شده غیرنفتی قرار می‌گیرد.

نادری ادامه داد: در واقع یک سوم حجم صادرات کشور مربوط به میعانات گازی است و ارائه این جدول در کنار لیست صادرات غیرنفتی به معنای این امر است که دولت توانسته علاوه بر کالاهای غیرنفتی در بخش میعانات گازی نیز این مقدار صادرات انجام دهد.

این در حالی است که پدرام سلطانی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران گزارش گمرک را حاصل اشتباه در برداشت‌ها عنوان نمی‌کند و اظهار می‌دارد که از ابتدا دولت سعی داشته میعانات گازی را در لیست صادرات غیرنفتی قرار دهد حتی در آمار ارائه شده در سایت گمرک هم به همین شکل آمار ارائه شده است. پس اگر اشتباه برداشت بوده در سایت رسمی این سازمان نیز آمار گمرک صادرات غیرنفتی با احتساب میعانات گازی ۱۰میلیارد دلار عنوان نمی‌شد.

وی ارائه آمار صادرات غیرنفتی همراه با میعانات گازی را مربوط به چند دولت اخیر دانست و تصریح کرد: پیش از این نیز میعانات گازی جزو صادرات غیرنفتی محسوب می‌شد که به دلیل کم بودن میزان آن خیلی به چشم نمی‌آمد و آمار گمرک را دچار اشتباه نمی‌کرد اما با به بهره‌برداری رسیدن میدان گازی پارس جنوبی رقم صادرات میعانات گازی افزایش یافته و در قالب صادرات محصولات پتروشیمی جزو صادرات غیرنفتی محسوب می‌شود.

به گفته سلطانی ادغام این ارقام میزان صادرات را با رشد کاذب نشان می‌دهد در حالی که صادرات نسبت به گذشته به شدت با کاهش همراه بوده است.

وی در ادامه به مقایسه آمار صادرات سال‌های ۸۵ و ۸۶ پرداخت و افزود: امسال ۱۰میلیارد دلار صادرات داشته‌ایم که ۵میلیارد دلار مربوط به میعانات گازی و ۵میلیارد دلار مربوط به سایر فرآورده‌ها بوده که ارقام نشان دهنده کاهش ۵/۲میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی نسبت به گذشته است.

عضو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی همچنین در خصوص میزان صادرات فرآورده‌های نفتی تصریح کرد: صادرات محصولات فرآورده‌های نفتی در ۶ ماهه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه در سال ۸۵ با افزایش همراه بوده که دلیل آن هم اعمال سیاست‌های ضدقاچاق سوخت در کشور بوده اما این آمار نسبت به سال ۸۴ کاهش ۲۷درصدی را نشان می‌دهد.

پس هنوز به آمار سال ۸۴ نرسیده‌ایم و امسال نسبت به سال ۸۵ تنها ۷درصد رشد صادرات فرآورده‌های نفتی داشته‌ایم.