72 میلیارد دلار ارزش تجارت خارجی ایران
واردات و صادرات کاهش یافت
گروه بازرگانی: تجارت خارجی ایران که قرار بود امسال جهش 30 درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه کند، روند کاهشی را در مقایسه با سال 1390 پشت سر می‌گذارد. ارزش واردات و صادرات در نه ماه ابتدای سال نسبت به 8 ماه ابتدایی اندکی رشد را نشان می‌دهد، اما نسبت به سال گذشته به میزان قابل توجهی کاهش داشته است.

از ابتدای سال ۱۳۹۱ تا پایان آذرماه در مجموع ۷۱ میلیارد و ۷۴۹ میلیون دلار کالا بین ایران و دیگر کشورهای جهان مبادله شد که این رقم نسبت به سال گذشته حدود ۵ میلیارد دلار کاهش یافته است. در ۹ ماه نخست سال ۱۳۹۱ حدود ۳۲ میلیارد دلار کالا از ایران صادر شد که در مقایسه با سال گذشته یک درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین در این مدت ۴۰ میلیارد دلار نیز کالا به ایران وارد شد که بخش واردات نیز نسبت به سال ۱۳۹۰ با ۱۱ درصد کاهش مواجه شده است.
در حالی مجموع تجارت خارجی ایران در 9 ماه ابتدای سال جاری از 72 میلیارد دلار تجاوز نمی‌کند که قرار بود بر اساس اهداف چشم‌انداز، تنها صادرات ایران امسال به 70 میلیارد دلار برسد. سال گذشته رقم صادرات ایران نزدیک به 50 میلیارد دلار بود که قرار شد این رقم به 70 میلیارد دلار یا دست کم به 65 میلیارد دلار یعنی 30 درصد بیشتر برسد، اما با وجود گذشتن 3 فصل از سال هنوز نیمی از این رقم نیز محقق نشده است. مسوولان در توجیه این کاستی به مشکل‌های تحریم و تامین ارز اشاره می‌کنند و می‌گویند: به خاطر این موانع در 9 ماه گذشته ارزش واردات و صادرات کاهش یافته است که امید می‌رود در 3 ماه باقی‌مانده از سال این کاستی جبران شود.
از سوی دیگر کاهش صادرات میعانات گازی و پتروشیمی دلیل اصلی کاهش آمار تجارت عنوان می‌شود. بر اساس روش آمارگیری گمرک، چند سال پیش در محاسبه تجارت کالاهای غیرنفتی، میزان تجارت میعانات گازی و پتروشیمی نیز در نظر گرفته می‌شد؛ تاکنون این روش موجب رشد چشمگیر ارزش صادرات بود، اما در چند ماه گذشته به دنبال بروز مشکل‌هایی در نقل و انتقال پول و همچنین خودداری برخی کشورها در خرید کالاهای نفتی ایران، کاهش صادرات میعانات گازی و پتروشیمی بر مجموع آمار تجارت کالاهای غیرنفتی ایران تاثیر منفی گذاشته است. مسوولان تجارت خارجی ایران می‌گویند: صادرات کالاهای غیرنفتی به غیر از میعانات گازی و پتروشیمی رشد داشته است.
جزئیات صادرات و واردات
براساس اعلام گمرک ایران، صادرات غیرنفتی ایران در ۹ ماهه امسال به ۳۱ میلیارد و ۷۰۲ میلیون دلار رسیده است. در مدت یاد شده ۴۰ میلیارد و ۴۷میلیون دلار انواع کالا نیز وارد کشور شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۴/۱۰ درصد کاهش داشته است. ارزش صادرات غیرنفتی کشورمان نیز بر حسب دلار ۴۴/۱درصد نسبت به سال قبل کاهش نشان می‌دهد. در این مدت ۵۸میلیون و ۳۴۷هزار تن انواع کالای غیرنفتی صادر و ۲۹میلیون و ۸۸۰هزار تن وارد شد که به لحاظ وزنی صادرات و واردات کشورمان به ترتیب ۲درصد و ۱۲درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین صادرات غیرنفتی کشورمان بدون احتساب میعانات گازی در این مدت به ۲۴میلیارد و ۱۴۴میلیون دلار رسید که از این حیث از نظر وزن ۴درصد افزایش و به لحاظ ارزش ۰۵/۰درصد کاهش یافته است.
کدام کشورها به ایران کالا می‌دهند؟
اقلام عمده وارداتی کشورمان در این مدت به ترتیب شامل، گندم به ارزش یک میلیارد و ۸۸۲میلیون دلار و سهم ارزشی ۷/۴ درصد از کل واردات، شمش از آهن و فولاد غیرممزوج به ارزش یک میلیارد و ۷۸۵ میلیون دلار و سهم ارزشی ۵/۴درصد، ذرت دامی به ارزش یک میلیارد و ۳۰۴میلیون دلار و سهم ارزشی ۳/۳درصد، کنجاله سویا به ارزش یک میلیارد و ۱۲۰ میلیون دلار و سهم ارزشی ۸/۲درصد و برنج به ارزش ۸۸۴میلیون دلار و سهم ارزشی ۲/۲درصد بوده است. عمده واردات کشورمان به ترتیب از کشورهای امارات متحده عربی با ۲۰درصد سهم از کل واردات، چین با ۱۵درصد، ترکیه با ۹درصد، جمهوری کره با ۹/۸درصد و سوئیس با ۶درصد صورت گرفته است.
کدام کالاها به کدام کشورها می‌روند؟
در همین حال، اقلام عمده صادرات کشورمان نیز در این مدت به ترتیب به پروپان با ۴درصد سهم از کل صادرات، اوره با ۸/۳درصد و متانول با ۵/۳درصد، قیرنفت ۴/۳ درصد و پلی‌اتیلن گریدفیلم با ۲/۳ درصد اختصاص دارد. همچنین عمده صادرات ایران در نه ماهه سال‌جاری به عراق با ۴ میلیارد و ۵۹۵ میلیون دلار، چین با ۳ میلیارد و ۸۶۳ میلیون دلار، امارات متحده عربی با ۳ میلیارد و ۴۰۹ میلیون دلار، افغانستان با ۲میلیارد و ۷۹میلیون دلار و هند با یک میلیارد و ۹۷۲میلیون دلار صادر شده است. در نه ماهه سال‌جاری متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ۴۸۱ دلار و هر تن کالای وارداتی یک هزار و ۳۴۰دلار بود.