ابوالحسن خلیلی *

تحولات نوین صنایع غذایی ایران را باید از دو منظر مورد بررسی قرار داد: ۱- تغییرات نرخ ارز: آغاز به کار اتاق ارزی و تبادل رسمی نرخ ارز بالاتر از ۲۵۰۰۰ ریال چندان برای صنعت غذا مطلوب ارزیابی نشد، زیرا همین خبر و ثبت دلار ۲۶۰۰۰ ریالی سبب شد تا قیمت مواد اولیه بسته بندی صنعت غذا، رشد شتابانی به خود بگیرد و در پایان هفته، بازار خرید و فروش مواد PET، ورق حلب، کاغذ و ... با عدم فروش مواجه شود. نگرانی اهالی صنعت غذا در استمرار این وضعیت، می‌تواند زنگ خطری باشد که باید جدی گرفته شود.

۲- فقدان سازمان ملی غذا : اهمیت فزاینده غذا در ایران به ویژه در فضای اقتصاد مقاومتی و نقش امنیت غذایی در آن، ماهیت فرادستگاهی «سلامت و کیفیت غذا» و ضرورت تولید مواد غذایی سالم، لزوم ایجاد سازمان ملی غذا را به دلیل ملاحظات زیر، پررنگ‌تر کرده است: - نبود نظارت کافی در شبکه توزیع (لجستیک تا مشتری) که بر اساس یافته‌های علمی، محل بروز آسیب‌های کیفی و زمینه‌ساز ایجاد هزینه‌های بهداشتی- درمانی است - لزوم کاهش ریسک بیماری‌ها در مرحله تغذیه، جهت کاهش بار هزینه‌ای سیستم بهداشتی و درمانی کشور - ضرورت کنترل سیستمی کیفیت در طول زنجیره عرضه و افزایش کنترل بر نقاط بحرانی - گسترش روزافزون استانداردهای خصوصی در حوزه غذا - لزوم تقویت سهم صادرات غذا - ضرورت آماده‌سازی بنگاه‌های کشور برای پذیرش تعهدات مرتبط با موافقت نامه‌های SPS و TBT در چارچوب الحاق به سازمان تجارت جهانی که تنها راه حفظ سهم در بازار داخلی و صادراتی است.

عبور از مشکلات

در کنار موارد مطرح شده، اقدامات مثبتی هم انجام شده که چشم‌انداز روشن تری برای صنایع غذایی تصویر می‌کند؛ چنانچه توجه به ضرورت‌های توسعه فضای کسب‌و‌کار با هدف تحقق امنیت غذایی مناسب در افق ۱۴۰۴ و تمرکز بر تدابیر مقام معظم رهبری درخصوص افزایش جمعیت، سبب شد به همت کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق ایران و توجه رییس این اتاق، کانون صنایع غذایی با حضور در کمیسیون بهداشت مجلس، موضوع طرح تمرکز اختیارات و مسوولیت‌های درست در عرصه سلامت و کیفیت غذا در سازمانی واحد را مطرح کند. هرچند، اعضای کمیسیون بهداشت به شدت با حفظ توام نظارت بر سلامت جامعه در ساختار وزارت بهداشت تاکید داشتند؛ ولی این موضوع باعث شد که نمایندگان مجلس در کمیسیون وزارت بهداشت با ظرفیت‌های بالای صنایع غذایی کشور بیشتر آشنا شوند. در عین حال، اولین نشست مشترک اعضای فراکسیون صنایع غذایی مجلس با تشکل‌ها و انجمن‌های صنایع غذایی نیز در هفته اول ماه مهر برگزار شد و در این نشست، بر استفاده از امکانات موجود در حوزه امنیت غذایی کشور با لحاظ نکات زیر تاکید شد:

۱- استفاده حداکثری از همه امکانات و ظرفیت‌های موجود در صنایع غذایی کشور ۲- افزایش بهره وری ۳- استفاده ار تکنولوژی‌های نوین در حوزه آب و کشاورزی ۴- ایجاد ظرفیت‌های جدید. در این راستا، فراکسیون صنایع غذایی مجلس با اشاره به رویکرد جدید این فراکسیون در مجلس نهم، تلاش فراکسیون را بر حل و فصل موضوعی مسائل متمرکز دانست و با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری، لزوم اتخاذ تدابیر لازم برای تامین غذای ۲۰۰ میلیون نفر در کشور را ضروری خواند. در عین حال، حضور برخی اعضای کمسیون برنامه و بودجه مجلس در فراکسیون صنایع غذایی، می‌تواند فرصت مناسبی برای صنعت غذای کشور تلقی شود تا در بودجه‌های سنواتی، امکانات مناسب برای امنیت غذایی کشور پیشنهاد شود.

* دبیر کانون صنایع غذایی ایران و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران