تغییر فضای رقابتی در گرو تحول نظام ارزی و بانکی کشور است

گروه بازرگانی- نخستین همایش توسعه فضای رقابتی در کشور، روز گذشته با حضور وزرای بازرگانی و اقتصاد و معاونان پارلمانی، داخلی، برنامه‌ریزی و خارجی آنها برگزار شد. هرچند که فضای نیمه خالی سالن همایش‌های صدا و سیما نشانگر مهجوریت فضای رقابتی در کشور بود. وزیر بازرگانی در این همایش به تکرار دیدگاه‌ها و مطالب پیشین خود پرداخت و بر توسعه فضای رقابتی در کشور تاکید کرد. وی سیاست‌های ابلاغی برنامه پنجم توسعه و اصل ۴۴ را زمینه‌ساز ایجاد و توسعه فضای رقابتی در کشور دانست.

میرکاظمی در این همایش با اشاره به برنامه تبدیل ایران به قدرت اول اقتصادی منطقه به بیان سوالاتی در این خصوص که چرا با وجود این تاکیدات هنوز نگران عدم رقابتی شدن فعالیت‌های اقتصادی در کشور هستیم پرداخت و اینکه اگر به سمت بهره‌ور کردن و استفاده اصولی از منابع، کاهش قیمت‌ها و افزایش کیفیت کالا و خدمات حرکت نکنیم نمی‌توانیم حرف اول را در منطقه بزنیم. میرکاظمی تغییر و تحول در ارائه کالا، سرعت بالای خلاقیت و نوآوری، تغییرات شگرف فناوری اطلاعات، کاهش شدید چرخه عمر و تنوع محصولات، توسعه سازمان‌ها به شکل زنجیره‌های تامین بین‌المللی و هم‌افزایی ظرفیت‌ها و دانش‌ها را از شاخص‌های فضای رقابتی برشمرد. وی با بیان اینکه در زمان حاضر فضای رقابتی در جهان تشدید شده، گفت: آنچنان که چابکی و فعالیت عرضه‌کنندگان خدمات افزایش یافته که مسیر رویکرد نظامی به تبعیت از رویکردهای اقتصادی تغییر جهت داده است به‌گونه‌ای که تا ۱۵ سال گذشته برعکس این عمل می‌شد.

وزیر بازرگانی با تاکید بر اینکه ایجاد فضای رقابتی به نفع دولت، مردم و بنگاه‌ها است، خاطرنشان کرد: نوآوری، اندازه بازار، مازاد درآمد، پایین بودن بدهی دولت‌ها، کارایی بازارهای مالی، زیرساخت‌های سخت‌افزاری، فناوری توسعه یافته، کیفیت خدمات پس از فروش، سهم بالای رشد اقتصادی و... از شاخصه‌های تعیین رقابت‌پذیری در یک کشور است.

وی توسعه مبتنی بر جایگزینی واردات و توسعه مبتنی بر جایگزینی صادرات را به‌عنوان دو راهبرد توسعه کشور نام برد و گفت: عملکرد کشورهایی که راهبرد مبتنی بر صادرات دارند بسیار بهتر از سایر کشورها است و مقررات‌زدایی داخلی، تشویق بخش خصوصی، کاهش تعرفه و آزادسازی تجاری پس از یک تثبیت کلان اقتصادی از دستاوردهای پیوستن به توسعه مبتنی بر صادرات است.

وزیر بازرگانی با بیان اینکه برای ایجاد فضای رقابتی باید نظام ارزی و بانکی کشور متحول شود، گفت: برنامه‌های وسیعی در دولت نهم در این خصوص تدوین شده است.

اجرای اصل ۴۴ به معنای خصوصی‌سازی صرف نیست

به گفته وی، در ایجاد تغییر در نظام ارزی و بانکی باید به این موضوع توجه داشت که سیاست‌های کلی اصل ۴۴ به معنای خصوصی‌سازی صرف نیست، بلکه باید فضا رقابتی بوده و نباید فضای بسته‌ای باشد که هر کس به گونه‌ای که بخواهد عمل کند.

میرکاظمی همچنین به موضوع تصویب راه‌اندازی بانک المستقبل در بحرین اشاره کرد و گفت: به رغم تلاش‌های بسیار و تصویب این طرح، اما هنوز این موضوع به جایی نرسیده است.

وی افزود: حتی اگر بخش خصوصی وارد این عرصه شود، نمی‌توان انتظار رقابتی شدن را داشت، کما اینکه با وجود فعال بودن بانک‌های خصوصی هنوز فضا رقابتی نشده است.

وضعیت اقتصادی کشور نگران‌کننده است

در این همایش همچنین رییس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی و دبیر همایش به تشریح راهبردی کلان توسعه فضای رقابتی پرداخت و فضای ایران را در مقایسه با کشورهای منطقه و جهان بر اساس چشم‌انداز پیش‌بینی شده، رضایت‌بخش ندانست. محمود دودانگه از عدم تحقق اهدافی چون رشد پایدار اقتصادی، تعامل سازنده و فعال با اقتصاد جهانی، رشد بهره‌وری عوامل تولید، رشد عوامل مولد، توسعه صادرات غیرنفتی و خروج از اقتصاد تک محصولی با ادامه روند فعلی در اقتصاد کشورمان ابراز نگرانی کرد.

وی خاطرنشان کرد: اجرای مطلوب طرح تحول اقتصادی پیش‌نیاز توسعه فضای رقابتی در کشور و تنها راه خروج از اقتصاد گلخانه‌ای است.

روش‌های قرن بیستمی پاسخگو نیست

رییس کل سازمان توسعه تجارت نیز در این همایش گفت: با روش‌های قرن بیستم نمی‌توان در قرن بیست و یکم تجارت کرد؛ چرا که راه حل‌های گذشته کلید مسائل امروز تجارت نیستند و بسیاری از باورهای پیشین منسوخ شده‌اند.

مهدی غضنفری در همایش توسعه فضای رقابتی کشور با بیان اینکه بدون درک عمیق از تحولات جهانی توسعه صادرات امکان‌پذیر نخواهد بود، گفت: بقا و تعالی بنگاه‌های صادراتی در گرو تجهیز آنها به پویایی، نوآوری،‌انعطاف، سرعت، ساختار و مدل‌های نوین کسب و کار است.

معاون وزیر بازرگانی اظهار داشت: دوره عمر محصولات کوتاه شده و کاهش مستمر هزینه‌ها باعث تشدید رقابت جهانی شده است که این رقابت با اتحاد و انسجام بین بنگاه‌ها شدت بیشتری پیدا می‌کند. وی افزود: توسعه شرکت‌های مدیریت صادرات، ایجاد شرکت‌های تخصصی، تشکیل خوشه‌های صادراتی و کنسرسیوم‌ها می‌تواند راهکار موثری در تقویت همکاری‌های میان‌بنگاهی باشد. به گفته وی، هیچ بنگاهی نمی‌تواند در تمامی جوانب بهترین باشد، بنابراین شرکت‌ها می‌توانند برای حفظ برتری رقابتی و ایجاد تمایل نسبت به سایر رقبا با توجه به نقاط قوت و ضعف خود مجموعه‌ای از روش‌های مختلف را برای ایجاد مزیت‌های رقابتی پایدار انتخاب کنند. معاون وزیر بازرگانی گفت: شرکت‌ها امروز بایستی دو استراتژی حفظ مزیت‌های رقابتی و توسعه مزیت‌های رقابتی جدید را به طور همزمان به کار گیرند.