تحلیل رییس سازمان توسعه تجارت از مقایسه تجارت خارجی ایران و ترکیه
پول نفت ما را عقب انداخت
سارا صفاری- طی سال‌های نه چندان دور، کشور ترکیه از فقیرترین همسایگان غربی کشورمان به حساب می آمد و چیزی نگذشت که ترکیه بدون وجود.... منابع طبیعی (نفت و گاز و معادن) و با تکیه بر صادرات، رونق تجارت خارجی و اعزام هیات‌های تجاری به سایر کشورها و توسعه صنعت توریسم موفق به حصول بازارهای صادراتی و به مرور رونق تجارت خارجی کشورش شد، به گونه‌ای که در حال حاضر آمارهای منتشرشده نشان می‌دهد که صادرات ترکیه در یک سال منتهی به آوریل سال جاری با وجود بحران مالی جهانی به ۱۱۳میلیارد و ۳۵۸میلیون دلار رسید است و حال اینکه، در کشورمان برای رقم صادرات ۲۰میلیارد دلاری جشن می گیریم.
ایران و ترکیه مشابهت‌های فرهنگی و اجتماعی بسیاری با یکدیگر دارند، با این تفاوت که ایران با وجود منابع سرشار طبیعی برای ماندگاری در بازارهای صادراتی با مشکلات فراوانی روبه‌رو است و ترکیه بدون وجود این منابع صرفا بر صادرات غیرنفتی تکیه دارد و شاهدیم که در این راه موفق نیز بوده است.
غضنفری در خصوص دلایل عقب‌ماندگی صادرات ایران نسبت به کشورهایی نظیر ترکیه گفت: اقدام موثری که ترک‌ها انجام دادند و ما از آن غافل بودیم این بود که آنها وزارتخانه متولی تجارت خارجی دارند. ترک‌ها از سال ۱۹۸۳ تصمیم گرفتند برای صادراتشان وقت و سرمایه بگذارند زیرا منبع درآمدی دیگری نداشتند.
وی با بیان اینکه در کشور ترکیه نهادی واحد با مسوولیت‌های یک وزارتخانه وظیفه رسیدگی به امور تجارت خارجی کشور را برعهده دارد، تصریح کرد: در کشورمان وزارت بازرگانی مسوولیت تنظیم بازار، تجارت داخلی و مسائل بازرگانی و تجارت خارجی را برعهده دارد، اما در ترکیه وزارتخانه‌ای، مسوول تجارت خارجی و تمام موضوعات مرتبط به تجارت اعم از صنعتی، گمرکی، سرمایه‌گذاری و تمام موضوعاتی که می‌تواند یک تجارت خارجی فعال را برایشان رقم بزند در این وزارتخانه بررسی می‌شود.
معاون وزیر بازرگانی با تاکید بر اینکه بعد از انقلاب تامین نیازهای داخلی توسط وزارت بازرگانی به یک مشکل تبدیل شده، اظهار داشت: ما مراکز تهیه و توزیع سیزده‌گانه را درست کردیم و این مسائل مقوله ذهنی دولت‌هایمان بود، اما ترک‌ها با تجارت خارجی اقدام به رونق تجاریشان کردند.
وی ادامه داد: تراز تجاری کشور ترکیه منفی است و به همین دلیل بخشی از منفی بودن تراز تجاری کشورشان را از طریق توریسم دنبال کردند. وی به تعاملات نزدیک ترکیه با اتحادیه اروپا اشاره کرد و گفت: ترکیه توانسته بازارهای خوبی از این کشورها بگیرد؛ هر چند با وجود بحران مالی جهانی بازارهایشان در حال از دست رفتن است، اما منظور این نیست که این کشور عملکرد مناسبی نداشته است. زیرا بحران مالی غرب را فراگرفته و ترک‌ها بسیار سعی کرده‌اند وارد بازارهای اروپایی با قیمت‌های نازل شوند. غضنفری با اشاره به پایین بودن قیمت تمام شده، حمایت سیستم بانکی و حمل‌ونقل ترکیه از تجارت خارجی اظهار داشت: علاوه بر آنچه به آن اشاره شد مردم و دولت ترکیه باور کردند که راه بقای‌شان، توسعه تجارت خارجی است و اتکای دیگری مثل ایران به نفت و گاز برای ترک‌ها وجود نداشت و ندارد. منابع سرشار طبیعی ما هیچ وقت به ما اجازه نداد که با واقعیت‌ها روبه‌رو شویم و پول نفت همیشه به عنوان تسهیل‌گر، شرایط سخت اقتصادی را برایمان آسان می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه ترک‌ها با تمام وجودشان باور کردند که راه بقای‌شان توسعه و رونق صادرات و تجارت خارجی است، ادامه داد: به همین دلیل در مذاکراتشان پافشاری و تاکید می‌کنند و برای اینکه اقتصادشان آسیب نبیند در مذاکراتشان به خیلی از مسائلی که شاید برایشان خوشایند نیست، تن می‌دهند.
وی با بیان اینکه در یک جمع‌بندی کلی کشور ترکیه یک نگاه برون‌گرا را پیش از ما شروع کرده، تصریح کرد: طی سال‌هایی که ما به شدت نگران تامین بازار داخل بودیم، آنها نگاه برون‌گرایشان را شروع کردند و در حال حاضر نیز ادامه دارد و در حال حاضر با وقوع بحران مالی غرب، هیات‌های بزرگی را به سمت ایران، عربستان، کویت، عراق، سوریه، مصر و همه کشورها گسیل می‌کنند و دنبال بازارهای جدید هستند و به این باور رسیده‌اند که اگر مسیر توسعه تجارت خارجی را ادامه ندهند، دچار بحران اقتصادی و اجتماعی می‌شوند.
معاون وزیر بازرگانی با اشاره به اینکه ایران مسیر توسعه‌اش را از طریق صادرات غیرنفتی تعریف نکرده، خاطرنشان کرد: تکیه‌گاهی به اسم نفت و گاز و این طور منابع داشتیم که ترک‌ها نداشتند.
کشور ترکیه از نظر اجتماعی، فرهنگی ریشه‌های مشترکی با ما دارد و این کشور مدل قابل مقایسه خوبی است و از دلایل اصلی که کشور ترکیه در گذشته‌ای نه چندان دور کالاهای نه چندان مقبول کشورمان را به صورت قاچاق وارد کشورش می‌کرد و هم اکنون به یکی از رقبای اصلی ما تبدیل شده و در زمینه تجارت خارجی به سرعت در حال پیشی گرفتن از کشورمان است، توجه و تاکید این کشور برای حصول بازارهای صادراتی است.
صادرات ترکیه ۷۵/۳۳درصد کاهش یافت
صادرات ترکیه به روند روبه نزول خود ادامه می‌دهد. به گزارش ایسنا، آمارهای منتشره نشان می‌دهند که صادرات ترکیه در ماه آوریل هر چند در مقایسه با ماه مارس سال جاری اندکی افزایش داشته است، ولی این میزان در ماه آوریل با ۷۵/۳۳درصد کاهش نسبت به دوره مشابه سال گذشته میلادی به هفت‌میلیارد و ۵۰۰میلیون‌میلیارد دلار رسیده است که نشان از افت قابل‌توجهی در این بخش دارد. همچنین انقباض جدی در بازارهای سنتی صادرات ترکیه که از اکتبر سال گذشته تاثیر خود را به طور فزآینده‌ای در صادرات این کشور نشان داد و موجب افت بسیار شدید در صادرات ترکیه شد، در ماه مارس سال جاری روند افقی به خود گرفت، به طوری که در ماه آوریل گذشته منحنی صادرات اندکی صعود کرد.
ترکیه که از سال ۱۹۹۰ میلادی به بعد به ویژه در دوره پس از سال ۲۰۰۳ شتاب خیره‌کننده‌ای را در بخش صادرات گرفت، صادراتش در سال گذشته به ۱۳۲میلیارد دلار رسید.
این کشور هدف ۵۰۰میلیارد دلاری را تا سال ۲۰۲۳ در صادرات دنبال می‌کند، ولی بحران مالی جهان و انقباض جدی در بازارهای سنتی ترکیه یعنی اروپا، از ماه اکتبر گذشته صادرات این کشور را در سراشیبی سقوط قرار داد، به طوری که صادرات ماهانه این کشور از ۱۲میلیارد دلار به زیر هشت‌میلیارد دلار افت کرد. بر اساس آمار مربوط به ماه آوریل سال جاری، صادرات این کشور با ۷۵/۳۳درصد کاهش نسبت به آوریل سال گذشته به هفت‌میلیارد و ۵۲۸میلیون دلار رسید. در آوریل سال گذشته صادرات ترکیه برابر ۱۱میلیارد و ۳۶۲میلیون دلار و در ماه مارس سال جاری برابر هفت‌میلیارد و ۱۲۷میلیون دلار بود.
بر اساس همین آمار، صادرات ترکیه در چهار ماه اول سال جاری میلادی به ۲۸میلیارد و ۵۱۲میلیون دلار و صادرات یک ساله ترکیه منتهی به آوریل سال جاری نیز با ۳۷/۳درصد کاهش به ۱۱۳میلیارد و ۳۵۸میلیون دلار رسید.
ارسال نظر