آل اسحاق: درد همان درد است

بدون تعارف، در چند سال گذشته در زمینه صادرات موفق عمل کرده‌ایم و به این نکته می‌بالیم که از برنامه فراتر رفته‌ایم و مرزها را درنوردیده‌ایم، اما آیا این، همه توانی است که در ما برای صادرات وجود دارد؟ من می‌گویم نه. توان ما فراتر از اینی است که نشان می‌دهیم. در اقتصاد ایران توان صادراتی بالقوه‌ای وجود دارد که اگر به آن به درستی توجه کنیم، می‌توانیم مرزهای خیالی برنامه را هم درنوردیم. رییس اتاق تهران که در سفر خانه خدا به سر می‌برد، طی یادداشتی که روی سایت «تابناک» قرار گرفته دیدگاه‌های خود را در خصوص وضعیت صادرات غیرنفتی کشور تبیین کرده است. آل‌اسحاق نوشته است: امسال در روز ملی صادرات، در سخنرانی کوتاهی که داشتم، به این نکته اشاره کردم که ظاهرا پس از سال‌ها برنامه‌نویسی و‌ سیاست‌گذاری، همچنان در یک دایره حرکت کرده و همچنان بر یک مدار چرخیده‌ایم. به عنوان کسی که سابقه حضوری ۴ ساله در وزارت بازرگانی دارم، به همتای خود در دولت نهم گفتم که مثل ۱۵ سال پیش، ظاهرا درد همان درد است و درمان هم همان درمان؛ اما هنوز نسخه‌ای پیچیده نشده و چیزی تغییر نکرده است. می‌دانیم که تدوین استراتژی صنعتی یا در شکلی فراگیرتر، تدوین استراتژی تولید، و حرکت به سمت افزایش تولید می‌تواند اقتصاد کشور را در شرایط مطلوبی برساند، اما به دلیل بی‌توجهی‌هایی که به مقوله تجارت و بازرگانی در نظام برنامه‌نویسی شده است، هیچ‌گاه به این سمت حرکت نکرده‌ایم که استراتژی صنعتی و تولید را بر اساس استراتژی‌های تجاری نوشته و همچون کشورهای کره، ژاپن، تایوان، ترکیه، چین و حتی سنگاپور، به قصد بازارگشایی و افزایش صادرات گام برداریم. می‌دانیم که چنین استراتژی و سیاست‌گذاری‌هایی، نیاز به تحول در برنامه‌نویسی دارد و البته هیچ‌گاه غیر ممکن نیست.واقعیت این است که در طول سال‌های گذشته، فرایند طراحی واحد‌های تولیدی و صنعتی با کمترین توجه به نیاز‌های بازار خارجی صورت گرفته و در مجموع، این دید در میان سیاست‌گذاران حاکم بوده است که تنها پس از رفع نیاز بازار داخلی، باید صادرات کالا و خدمات صورت گیرد. شاید حق با آنها باشد با این مصداق که «چراغی که به خانه رواست، به مسجد حرام است». آل اسحاق در ادامه خاطرنشان کرده است: با توجه به این نگرش، به نظر می‌رسد باز کردن این موضوع بسیار سخت باشد و تا زمانی که تغییر نگرش جدی صورت نگیرد، نمی‌توان و نباید انتظار داشت سهم کشور از بازار و مبادلات جهانی افزایش یابد و تجارت مکانیزم موثری برای رشد و توسعه اقتصادی تلقی شود. بنابراین از مجمع تشخیص مصلحت نظام، دولت و نمایندگان مجلس انتظار داریم، با گنجاندن شاخص تجارت خارجی در پیش‌نویس برنامه پنجم توسعه و توجه بیشتر در این زمینه، موتور محرک صنعت و تولید را روشن کنند.