دنیای اقتصاد- در نیمه نخست سال جاری 48/9686میلیون دلار صادرات و 15/29821میلیون دلار واردات در کارنامه تجارت خارجی کشور ثبت شده است. روایت رسمی‌گمرک ایران نشان می‌دهد که بدون احتساب ارزش صادراتی میعانات گازی در این مدت 79/16841هزار تن کالا به خارج از کشور صادر شده که نمایانگر رشد30/6درصدی در مقایسه با سال گذشته است؛ ضمن اینکه ارزش دلاری آن نیز 63/38درصد رشد کرده است.

آمار تجارت خارجی کشور در نیمه نخست امسال اعلام شد
6/ 9‌میلیارد دلار صادرات؛ 8/29‌میلیارد دلار واردات
گروه بازرگانی- در نیمه نخست سال جاری ۴۸/۹۶۸۶میلیون دلار صادرات و ۱۵/۲۹۸۲۱میلیون دلار واردات در کارنامه تجارت خارجی کشور ثبت شده است. روایت رسمی‌گمرک ایران نشان می‌دهد که بدون احتساب ارزش صادراتی میعانات گازی در این مدت ۷۹/۱۶۸۴۱هزار تن کالا به خارج از کشور صادر شده که نمایانگر رشد ۳۰/۶درصدی در مقایسه با سال گذشته است ضمن اینکه ارزش دلاری آن نیز ۶۳/۳۸درصد رشد کرده است.
تراز منفی ادامه دارد
در شش ماه نخست سال جاری میزان واردات کشور ۷۳/۲۰۶۱۳هزار تن و به ارزش ۰۴ /۱۹۴۰۰میلیون یورو (معادل ۱۵/۲۹۸۲۱میلیون دلار) بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۸۶ از کاهش ۴۱/۲درصدی در وزن و رشد ۳۷/۳۶درصدی در ارزش برخوردار بوده است. با توجه به مقایسه ارقام صادرات و واردات تراز بازرگانی خارجی کشور (بدون احتساب صادرات نفت خام و میعانات گازی) در این مدت با کسری ۶۷/۲۰۱۳۴میلیون دلاری مواجه بوده است.
شرکای تکراری تجاری
بیشترین صادرات کشور در شش ماه اول سال ۱۳۸۷ به کشورهای «امارات متحده عربی» با ۹۱/۲۱۸۰هزار تن و ارزش ۸۱/۸۳۱میلیون یورو (۰۷/۱۲۸۵میلیون دلار) یا ۹۵/۱۲درصد سهم وزنی و ۲۷/۱۳درصد سهم ارزشی، «چین» با ۲۴/۴۵۴۸هزار تن و ۳۷/۷۲۱میلیون یورو (۶۱/۱۱۱۵میلیون دلار) یا ۰۱/۲۷درصد سهم وزنی و ۵۲/۱۱درصد سهم ارزشی، «عراق» با ۳۳/۱۵۴۸هزار تن و ۸۹/۶۲۴میلیون یورو
(30/ 961میلیون دلار) یا 19/9درصد سهم وزنی و 92/9درصد سهم ارزشی، «هند» با 46/1396هزار تن و 32/423میلیون یورو (87/656میلیون دلار) یا 29/8درصد سهم وزنی و 78/6درصد سهم ارزشی «جمهوری کره» با 92/756هزار تن و 05/355میلیون یورو (82/550میلیون دلار) یا 49/4درصد سهم وزنی و 69/5درصد سهم ارزشی صورت گرفته است.
به بیانی دیگر ۹۳/۶۱درصد از سهم وزنی و ۱۸/۴۷درصد از سهم ارزشی صادرات کشور در شش ماه اول امسال متعلق به این پنج کشور بوده، کشورهایی که طی چند سال گذشته همواره در صدر شرکای تجاری ایران قرار گرفته‌اند.
عمده واردات کشور در شش ماه اول امسال از کشورهای «امارت متحده عربی» با 49/29درصد سهم وزنی و 42/27درصد سهم ارزشی، «آلمان» با 74/6درصد سهم وزنی و 10‌درصد سهم ارزشی، «چین» با 85/5درصد سهم وزنی و 85/8درصد سهم ارزشی، «سوئیس» با 10/12درصد سهم وزنی و 43/5‌درصد سهم ارزشی و «جمهوری کره» با 17/4‌درصد سهم وزنی 18/5‌درصد سهم ارزشی انجام گرفته است.
به عبارت دیگر ۳۵/۵۸درصد از سهم وزنی و ۸۸/۵۶‌درصد از سهم ارزشی کل واردات کشور طی شش ماه اول سال جاری متعلق به پنج کشور یاد شده است.
در بررسی تراز بازرگانی خارجی ایران با کشورهای مذکور ملاحظه می‌شود که بیشترین رقم مربوط به کسری تراز تجاری به ترتیب مربوط به امارات متحده عربی با کسری معادل 98/6890میلیون دلار، آلمان با کسری معادل 32/2839میلیون دلار، سوئیس با کسری معادل 53/1610میلیون دلار، چین با کسری معادل 01/1524میلیون دلار و انگلستان با کسری معادل 60/1138میلیون دلار بوده است. از طرفی ارزش مثبت تراز تجاری کشورمان با کشور عراق 96/924میلیون دلار بوده است.
بررسی تراز بازرگانی خارجی (بدون نفت و گاز و خدمات) ایران با ۱۹۶ کشور و مناطق آزاد تجاری صنعتی نشان می‌دهد که کشور ما طی شش ماه اول سال ۱۳۸۷ با ۱۰۲ کشور دارای تراز منفی تجاری و با ۹۴ کشور دیگر دارای تراز مثبت تجاری بوده است.
رشد قیمت متوسط کالاهای وارداتی و صادراتی
طی شش ماه اول سال ۱۳۸۷ متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ۱۵/۵۷۵دلار و متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی ۶۶/۱۴۴۶دلار بوده است. این در حالی است که متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی طی شش ماه اول سال ۱۳۸۶، ۰۲/۴۴۱دلار و متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی ۲۳/۱۰۳۵دلار بوده است.
به عبارت دیگر متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی در شش ماه اول سال 1387 نسبت به مدت مشابه سال قبل دارای رشد 41/30‌درصدی و در همین مدت، متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی دارای رشد 74/39‌درصدی بوده است.
کالاهای عمده صادراتی
در میان اقلام عمده صادرات کالاهای غیر نفتی مرتب شده بر اساس ارزش دلاری، پروپان مایع شده با 638‌میلیون دلار یا 59/6‌درصد از کل ارزش صادرات رتبه اول را داراست.
در بین ۱۰ قلم اول صادراتی متانول (الکل متیلیک) با ۴/۵۱۷میلیون دلار یا ۳۴/۵‌درصد ارزش؛ رتبه دوم، بوتان مایع شده با ۴/۴۳۶۴‌میلیون دلار یا ۵۱/۴درصد؛ رتبه سوم، اتیلن با ۳۹۵‌میلیون دلار یا ۰۸/۴‌درصد ؛رتبه چهارم و پسته تازه یا خشک کرده با ۵/۳۷۰‌میلیون دلار یا ۸۳/۳‌درصد از کل ارزش صادرات رتبه‌‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند.
دیگر اقلام عمده شامل پارااکسیلن با 61/ 3‌درصد، سایر مخلوط هیدروکربورهای بودار با 42/3‌درصد، گاز طبیعی مایع شده در ظروف یک‌هزار سانتیمتر مکعب و بیشتر با 42/2‌درصد، بنزن با 37/2‌درصد، کاتد و قطعات کاتد از مس تصفیه شده با 35/2‌درصد است.
در مجموع سهم ۱۰ قلم فوق‌الذکر در شش ماه اول سال جاری حدود ۵۲/۳۸‌درصد از کل ارزش و ۹۳/۲۵‌درصد از کل وزن صادرات
غیر نفتی است. این در حالی است که در شش ماه اول سال 1386 مجموع سهم 10 قلم یاد شده حدود 87/31‌درصد از کل ارزش و 16/24‌درصد از کل وزن صادرات بوده است. صادرات این اقلام در مدت یاد شده نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ ارزش 52/67‌درصد و از لحاظ وزنی 14/14‌درصد افزایش پیدا کرده است.
سهم تجارت چمدانی و بازارچه‌ها
سهم تجارت چمدانی و بازارچه‌های مرزی در این مدت به ترتیب 03/13‌میلیون یورو (معادل 10/20‌میلیون دلار) و 81/102میلیون یورو (معادل 38/157میلیون دلار) بوده است.
تحقق ۱۶۷‌درصدی اهداف برنامه
برای شش ماه نخست امسال معادل 5791‌میلیون دلار صادرات انواع کالاهای غیر‌نفتی به کشور پیش‌بینی شده است که با توجه به صادرات 48/9686‌میلیون دلاری حدود 27/167‌درصد از اهداف برنامه در خصوص ارزش صادرات کالا تحقق یافته است.
محصولات معدنی، اول و ...
بر اساس قسمت‌های مختلف تعرفه‌، محصولات معدنی با 14/27‌درصد از سهم ارزشی کل صادرات کشور رتبه نخست، محصولات صنایع شیمیایی یا صنایع وابسته به آن با 87/26‌درصد سهم ارزشی رتبه دوم، فلزات معمولی و مصنوعات آنها با 51/9‌درصد سهم ارزشی رتبه سوم، محصولات نباتی با 98/7‌درصد سهم ارزشی رتبه چهارم و مواد پلاستیکی ـ کائوچو و اشیای ساخته شده از این مواد با 15/7‌درصد سهم ارزشی رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است.
در مجموع ۶۵/۷۸‌درصد از سهم ارزش کل صادرات کشور طی این مدت به این محصولات مربوط می‌شود.
میعانات گازی و...
میزان صادرات میعانات گازی در این مدت ۳۴۱۴ میلیون و ۶۱ هزار دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲۵/۲۵ درصد افزایش داشته است. بر اساس صورت جلسه تعیین تکلیف آمار صادرات فرآورده‌های نفتی مورخ ۲۸ فروردین ۱۳۸۰ میعانات گازی که توسط شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز و همچنین شرکت‌های تابعه آنها، به عنوان صاحب کالا اظهار شده در آمار صادرات غیر نفتی لحاظ نمی‌شود.
گمرک‌ها و بازارچه های فعال و غیرفعال
طی شش ماه اول سال ۱۳۸۷ گمرک آستارا با اختصاص ۹۱/۹میلیون دلار یا ۳۱/۴۹درصد از ارزش تجارت چمدانی، رتبه اول، گمرک بیله‌سوار با ۰۷/۳میلیون دلار یا ۲۷/۱۵درصد، رتبه دوم و گمرک سرو با ۵۴/۲میلیون دلار یا ۶۲/۱۲درصد رتبه سوم را به خود اختصاص داده‌اند.
بازارچه پرویزخان با اختصاص 86/36میلیون دلار یا 42/23درصد از ارزش صادرات بازارچه‌ها رتبه اول، بازارچه تمرچین ـ پیرانشهر با 38/28میلیون دلار یا 03/18درصد رتبه دوم و بازارچه کیله ـ سردشت با 29/19میلیون دلار یا 26/12درصد رتبه سوم را به خود اختصاص داده‌اند. در رده‌های بعدی بازارچه یزدان با سهم ارزشی 59/10، بازارچه شوشمی با سهم ارزشی 89/4درصد، بازارچه میلک با 20/4درصد، میرجاوه با 48/3درصد، بازارچه کوهک ـ سروان با 48/3درصد، بازارچه دوکوهانه با 95/2درصد و بازارچه میل 75 با 84/2درصد قرار گرفته‌اند.
از میان ۱۰ بازارچه مرزی مذکور چهار بازارچه هم مرز با عراق، چهار بازارچه هم‌مرز با افغانستان و دو بازارچه هم مرز پاکستان است. سهم ارزش صادرات بازارچه‌های هم‌مرز به کشورهای یاد شده به ترتیب ۹۱/۶۰درصد، ۰۹/۲۳درصد و ۹۹/۸درصد است. بدین ترتیب سهم سایر کشورها از صادرات بازارچه‌های مرزی حدود ۰۱/۷درصد برآورد می‌شود.
بیشترین رشد ارزش صادرات کالا از بازارچه‌ها در شش ماه اول سال 1387 نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب مربوط به بازارچه پرویزخان با 02/197درصد، بازارچه شیخ صله و بازارچه میرجاوه به ترتیب با 47/142 و 94/69درصد بوده است.
در شش ماه اول سال ۱۳۸۷ بازارچه سرو با ۱۱/۸۹درصد، بازارچه مهران با ۴۱/۸۱درصد و بازارچه میل ۷۳ با ۱۱/۷۸درصد کاهش رو به رو شده‌اند.
واردات 5/2 میلیارد دلار بنزین
بر اساس جدول اقلام عمده وارداتی به ترتیب ارزش دلاری کالا، بیشترین ارزش و سهم واردات در مدت مذکور مربوط به «بنزین» با ۴/۲۵۳۲میلیون دلار و ۴۹/۸درصد سهم ارزشی است.
«شمش از آهن و فولاد غیر ممزوج» با 87/4درصد سهم ارزشی و « سایر روغن‌های سبک و فرآورده‌ها به جز بنزین» با 68/2درصد سهم ارزشی، رتبه‌های دوم و سوم را به خود اختصاص داده‌اند.
دیگر اقلام مهم وارداتی شامل «دانه ذرات» با ۰۶/۲درصد، «دستگاه‌هایی که با اشعه ایکس کار می‌کنند» با ۷۳/۱درصد، «میله‌های آهنی یا فولادی گرم نورد شده» با ۵۹/۱درصد، «محصولات از آهن یا فولاد غیر ممزوج تخت و گرم نورد شده به شکل طومار با پهنای ۶۰۰ میلیمتر یا کمتر به ضخامت کمتر از سه میلیمتر» با ۵۳/۱درصد، «قطعات منفصله برای تولید خودروهای سواری» با ۰۵/۱درصد، «دانه سویا، حتی خرد شده» با ۰۴/۱درصد و «وسایل نقلیه با موتور پیستونی درونسوز تناوبی جرقه‌ای ـ احتراقی» هر یک با ۹۴/۰درصد است. بدین ترتیب سهم اقلام عمده یاد شده از لحاظ ارزش حدود ۸/۲۵درصد و از لحاظ وزن حدود ۲۸/۴۲درصد است.
برای مدت مذکور معادل 19890 میلیون دلار واردات انواع کالا به کشور پیش‌بینی شده است که باتوجه به واردات 15/29821میلیون دلاری حدود 93/149درصد از اهداف برنامه در خصوص ارزش واردات کالا تحقق یافته است.
در مدت مذکور گمرک شهید رجایی بندرعباس با وزن ۳۳/۷۳۶۹۳۳ هزار تن با احتساب سهم ۷۵/۳۵درصد در وزن و ارزش ۱۰/۱۳میلیارد دلار و سهم ۹۳/۴۳درصد از ارزش کل واردات رتبه اول را در میان گمرکات داشته، بر همین اساس گمرک بندر امام خمینی با سهم ۸۱/۱۲ و تجاری مهرآباد با سهم ۲۵/۷درصد از ارزش کل واردات رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند.
654 میلیون دلار خودرو وارد شد
در این مدت ۳۶۰۴۳ دستگاه خودرو سواری به ارزش ۸۸/۶۵۴میلیون دلار وارد کشور شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ تعداد ۱۰۸درصد و از نظر ارزش دلاری ۲۵/۹۰درصد افزایش یافته است.