نیاز به سیستم یکپارچه در گمرکات کشور

سارا صفاری - عصر روز دوشنبه همایش مشترک انجمن صادرکنندگان و سازمان توسعه تجارت رییس کل گمرک ایران در محل این سازمان برگزار شد. نکته برجسته این همایش حضور اردشیر محمدی، رییس کل گمرک ایران بود که برای شنیدن مشکلات صادرکنندگان با گمرک و رفع آن در زمان مقتضی آمده بود. این در حالی است که رییس کل جدید گمرک ایران که اولین مدیر برخاسته از متن گمرک است، نوید رفع موانع و مشکلات گمرکی را برای صادرکنندگان می‌داد، مشکلاتی که سال‌ها است نه تنها گریبانگیر بخش خصوصی شده بلکه سازمان‌های دولتی هر یک به نوعی از اینکه گذر امورشان به مسیر گمرک بیافتد واهمه دارند و از آن گلایه‌مندند و امید است شعار رییس کل گمرک ایران که گفت «زنگ تحولات در گمرک به صدا درآمده است» نویدبخش تحولات موثر باشد نه افتادن در ورطه روزمرگی و برداشت‌های سخت‌گیرانه از قوانین! مهندس پورقربان، دبیرکل انجمن صادرکنندگان صنعتی، معدنی و خدمات مهندسی در آغاز این همایش به بیان مسائل صادرکنندگان کشور پرداخت و سپس اردشیر محمدی، رییس کل گمرک ایران ضمن ارائه سابقه‌ای از فعالیتش در گمرکات گیلان و گمرک جنوب تهران، گفت: بنده برخاسته از متن گمرک هستم و این فرصت ارزشمندی برای من است، زیرا با دغدغه‌ها و مشکلات بیگانه نیستم و راهکارها را هم تاحدودی می‌دانم تا چه کار کنیم که مشکلات کمتر شود.

محمدی افزود: یکی از برنامه‌هایم تعامل فعال و سازنده با انجمن‌ها، صنوف، اتحادیه‌ها و بخش خصوصی است به منظور تبادل نظر و حل مشکلات جهت ارائه مطلوبترین خدمات.

این نکته‌ای است که رونمای کارمان است و شاید این شعاری باشد که آرمان‌گرایانه باشد، اما عملیاتی خواهد شد.

محمدی با اشاره به بحث تحول اقتصادی و اینکه یکی از محورهای تحول در ارتباط با گمرک است که تحت این عنوان زنگ تحول در گمرک به صدا درآمده، گفت: این شعار ماست و با تمام وجود برای تحول واقعی در گمرک حاضر به خدمت‌رسانی هستیم.

محمدی افزود: بهترین مشاوران ما خود شما هستید و می‌توانید مشاوران امینی برای ما باشید و مطمئنا تعامل خوبی که با وزارت بازرگانی و شما صادرکنندگان صورت گرفته، اتفاق مثبتی است و آثار مثبتی را نیز شاهد خواهیم بود.

به گفته محمدی گمرک درخدمت صادرات است و اعتقاد براین است که صادرکننده باید در کمترین زمان و کوتاه‌ترین توقف کالایش

را صادر کند و اگر این اتفاق بیافتد مطمئنا اوضاع تغییر خواهد کرد.

محمدی خاطرنشان کرد: تقویت گمرک در بخش صادرات و سرویس‌دهی حتی در بخش‌های تولیدی از اهدافمان است. به استناد ماده ۲۱۴ آیین‌نامه قانون امور گمرک کسانی که متقاضی ارائه خدمات در انبار یا واحد تولیدی هستند به بیرون از گمرک فرستاده می‌شوند، اما دورنمای کارمان این است که در همان محل گمرک اظهارنامه را تنظیم کنیم و تمامی خدمات را ارائه دهیم تا دیگر نیازی به تخلیه و بارگیری کالا نباشد و انجام تمامی این اقدامات منوط به همکاری تمامی بخش‌ها با گمرک است.

محمدی گفت: گمرک از تجارت قانونمند حمایت می‌کند و انتظارمان از صادرکنندگان این است که اعتمادسازی را توسعه دهند زیرا یک روی سکه صادرکنندگان هستند که زمینه اعتماد را ایجاد کرده‌اند و امیدواریم آن را ثابت نگه دارند.

دکتر مهدی غضنفری، معاون وزیر بازرگانی و رییس سازمان توسعه تجارت در این همایش و در جمع صادرکنندگان صنعتی، معدنی و خدمات مهندسی گفت: تجارت اولین نکته مورد توجه در فعالیت‌های گمرکی است و فعالیت‌های گمرک نیز نیازمند تعامل چند دستگاه و ارگان است که گاهی در این میان گمرک مظلوم واقع می‌شود و اگر برخی سازمان‌ها نظیر سازمان توسعه تجارت عملکرد سوء داشته باشند در فعالیت‌های گمرکی بروز می‌کند و پیامدهایی نظیر تاخیر در ترخیص یا عدم ترخیص کالا را در پی خواهد داشت که در نهایت فریادها و اعتراضات متوجه گمرک خواهد شد.

غضنفری در خصوص تشکیل کارگروه تسهیل تجارت گفت: این کارگروه کلیه موانعی را که بر سر راه تجارت خارجی وجود دارد مورد بررسی قرار می‌دهد و حذف تدریجی موانع شامل مجوزها، بازرسی‌ها و سیستم حمل‌ونقل را به عنوان اهداف اصلی در نظر دارد.

غضنفری با بیان اینکه دسترسی به آمار دقیق، به موقع و قابل تحلیل یکی از نگرانی‌های بخش دولتی و خصوصی محسوب می‌شود، اظهار کرد: در زمینه فعالیت‌های تجاری و با تشکیل کارگروه برنامه‌ریزی آماری همکاری‌های نزدیکی با گمرک آغاز شده تا از منابع آماری آنها برای ارائه آمار دقیق‌تر استفاده شود.

در ادامه این همایش دکتر احمد قاسمی، مدیر کمیته توسعه صادرات انجمن صادرکنندگان صنعتی، معدنی و خدمات مهندسی به عنوان نماینده این بخش به بیان مسائل و مشکلات صادرکنندگان در ارتباط با گمرک پرداخت و بیان کرد: عدم یکنواختی قیمت‌های صادراتی گمرکات شرقی با غربی، کمبود نیروی انسانی در گمرکات، نبود آزمایشگاه در بسیاری از گمرکات خروجی، نیاز به وجود یک سیستم یکپارچه در کل گمرکات کشور، ساعات کم کار گمرک که به عنوان دروازه مملکت است، عدم وجود رویه واحد در گمرکات و عدم وجود آماری از میزان صادرات برای ارائه اطلاعات صادراتی به صادرکنندگان و تحلیلی مشخص از بازار از عمده مشکلات صادرکنندگان است.

قاسمی با اشاره به اینکه «تنها عضو منفی در کمیسیون نرخ‌گذاری، گمرک است»، خاطرنشان کرد: متاسفانه گمرک همیشه به عنوان عضو صنفی در کمیسیون نرخ‌گذاری عمل می‌کند. همان طور که گمرک برای میلیاردها دلار کالا نرخ‌گذاری می‌کند، این کار را در این کمیته نیز می‌تواند انجام دهد.

در همین راستا محمدرضا نادری، معاون فنی گمرک درخصوص افزایش ساعت کاری گمرک گفت: در بحث افزایش ساعت کاری در گمرکات با رییس کل گمرک جلسه‌ای در کمیسیون اتاق بازرگانی برگزار شد و درخصوص ساعات کاری ۲ گمرک گلایه وجود داشت؛ یکی قزوین و دیگری شهیدرجایی. در حال حاضر ظرفیت کاری گمرک محدود است و در جلسه‌ای که با رییس‌جمهور برگزار شد بحث اشتغال نیروی انسانی مطرح شد.

نادری در ادامه اظهار داشت: در حال حاضر با توجه به ماده ۱۴۶ قانون برنامه چهارم، نقل و انتقال پرسنل گمرک بدون تمایل آنها امکان‌پذیر نیست و با اقدامات صورت گرفته سعی در این داریم که گمرک از این قانون مستثنا شود تا بتواند نقل و انتقال بدون درخواست نیروی انسانی داشته باشد و از همین رو قرار است ۵۰ نفر نیروی کمکی به گمرک شهید رجایی از ابتدای شهریورماه سال‌‌جاری منتقل شوند.

نادری در خصوص کمیسیون نرخ‌گذاری اظهار داشت: در بحث قیمت‌ها گمرک یکی از اعضای کمیسیون ۳ نفره است و طبق ماده ۳۳ قانون مقررات اجرایی صادرات و واردات و ارزش‌‌گذاری بر کالاها با نظر اکثریت است، تمامی فاکتورها مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر سازمان توسعه نظر مساعد داشته باشد گمرک نیز نظر مساعد خواهد داشت.

در ادامه اظهارات نادری، رییس کل گمرک اظهار داشت: در بحث اعتمادسازی اگر احساس کنیم مشکلی وجود دارد گمرک خودش را همراه صادرکنندگان می‌داند، چنین وضعی را در گمرک داشتیم، اما من نگرشم متفاوت است. تفسیر سختگیرانه از قانون موجب کندکاری و بروز مشکل می‌شود. در مراسم معارفه عرض کردم که سخت‌گیری قانونمداری نیست و تفسیر راحت و گویا در فرهنگ کارما است و این تفاوت را در مسیر ریاست جدید باید احساس کند.

محمدی در ادامه در خصوص کمبود نیروی انسانی در گمرک گفت: مشکلی که در حال حاضر گمرک با آن مواجه است مطالبات بسیار و امکانات و منابع محدود است.

حجم کار و حجم نیروی انسانی در گمرک به هیچ‌وجه با هم تناسب ندارد به طور مثال در بندر شهید رجایی بیش از ۵۰درصد عملیات تجارت خارجی انجام می‌شود، اما سهم نیروی انسانی در این بندر ۶درصد است.