افزایش قیمت برنج، کار واسطه‌ها بود

یک زن تایلندی با بار سنگین برنج. ایران تا چند ماه دیگر یک میلیون تن برنج از تایلند وارد می‌کند

سارا صفاری- رییس سازمان بازرگانی استان تهران از سوءاستفاده واسطه‌های برنج از حالت روانی موجود در بازار و جریمه یک‌میلیارد و ۱۳۰میلیون ریالی فروشندگان متخلف برنج به دلیل گرانی و احتکار تنها در یک روز خبر داد. عباس قلی‌زاده، رییس سازمان بازرگانی استان تهران در جمع خبرنگاران حاضر شد تا به ارائه دلایلی در رابطه با افزایش ناگهانی بهای برنج بپردازد و اقداماتی را که این سازمان برای مقابله با متخلفان در ۱۰روز گذشته انجام داده، بازگو کند. او گفت: گزارش‌های رسیده حاکی از آن است که در چند روز گذشته قیمت برنج در بازار حالت نزولی داشته است.

قلی‌زاده خاطرنشان کرد: برنجی که سال گذشته (۸۶) وارد کشور شد، هم‌اکنون در بازار توزیع می‌شود.

رییس سازمان بازرگانی تهران با اشاره به میزان قابل توجه بارش باران درسال گذشته که بیش از ۵۰درصد در استان‌های برنج خیز بوده، اظهار داشت: در بعضی جاها روند برنامه‌ریزی، بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اما در مورد برنج هیچ اتفاق خاصی نیافتاده و غیر برنامه‌ریزی عمل نشده است و این سازمان در توزیع برنج هیچ بی‌برنامگی نداشته است.

رییس سازمان بازرگانی استان تهران در خصوص بازرسی‌های صورت گرفته طی ۱۰روز گذشته و آمار تخلفات گفت: روزانه ۲۵ تا ۳۰واحد گشت بازرسی در سطح تهران اقدام به بررسی و پایش کالاها می‌کنند و زمانی که کالا افزایش قیمت پیدا می‌کند؛ با متخلف برخورد می‌شود.

وی در خصوص افزایش ناگهانی بهای برنج از ۲هزار و ۱۰۰تومان به ۵هزار تومان فعلی توضیح داد: این افزایش ناگهانی نشان دهنده یک حرکت غیرطبیعی و غیرمنطقی است. به طور طبیعی سود فروش برنج به صورت عمده ۳درصد و در سطح خرده‌فروشی ۱۲درصد است که برخی واحدهای فروشنده بدون در نظر گرفتن این سود، اقدام به افزایش بی‌رویه قیمت برنج کرده بودند.

به گفته وی، این ۳۰واحد سیار گشت از سوی بازرگانی استان تهران از یکم تا ۲۱اردیبهشت بازرسی‌ها را در سطح تهران به صورت روزانه گسترش داده‌اند و با مواردی مانند گرانی، عدم درج قیمت، عدم صدور فاکتور برخورد می‌کنند.

قلی‌زاده در ادامه افزود: از ابتدای طرح ضربتی بازرسی در بازار برنج ۲۲۲ مورد در تهران بازرسی انجام شده و حدود ۷۰ مورد تخلف درج شده است و تناژ این ۷۰ مورد شامل ۴۳۵هزار و ۳۳۸ کیلو برنج بوده است.

وی با اشاره به اینکه تنها در روز ۲۲ اردیبهشت، ۷۵ مورد بازرسی انجام شده که از این میزان ۱۶ مورد تخلف گزارش شده است، ادامه داد: در این روز ۷۷هزار و ۸۵ کیلو برنج در استان تهران مورد بازرسی قرار گرفت که منجر به جریمه یک میلیارد و ۱۳۰ میلیون ریالی متخلفان شد.

رییس سازمان بازرگانی استان تهران با بیان اینکه در کل کشور یک هزار و ۲۵۰ نفر بازرس وجود دارد، گفت: تعداد این بازرسان در تهران به ۱۰۰ نفر هم نمی‌رسد. در تهران و سایر شهرستان‌ها، سازمان‌های بازرگانی فقط توزیع‌کننده برنج هستند، در حالی که بار سازمان‌ها و نهادهای دیگر را در قضیه تنظیم بازار به دوش می‌کشیم و به عنوان یک سازمان استانی تنها در شبکه توزیع فعالیت داریم.

وی به سهمیه توزیع برنج اشاره کرد و گفت: سهمیه‌های جدید طی روزهای آینده به استان‌ها ابلاغ می‌شود.

به گفته قلی‌زاده، دولت فعلا قصدی برای حذف کالابرگ برنج ندارد؛ اما مطابق برنامه چهارم کالابرگ‌ها باید هرچه سریع‌تر حذف شوند.

رییس سازمان بازرگانی استان تهران افزود: بر اساس دستورالعمل تدوین شده دولت، کالابرگ برنج برای اقشار آسیب‌پذیر در نظر گرفته شده است، به طوری که توزیع ۳۰هزار تن برنج میان ۵/۶ میلیون نفر از کارمندان، کارگران و اقشار آسیب‌پذیر در دستور کار دولت قرار دارد.

قلی‌زاده در پایان با اشاره به اینکه بازرسان سازمان بازرگانی اجازه بازرسی را ندارند، تصریح کرد: از طریق این بازرسان ۱۹ انبار بزرگ برنج در محدوده استان تهران به نیروی انتظامی معرفی شده است.

صرفه‌جویی صدها میلیون دلاری کالاهای اساسی

از سوی دیگر، رییس هیات‌مدیره شرکت بازرگانی دولتی می‌گوید: تامین کالاهای اساسی در دو سال اخیر به دلیل مصوبات هیات دولت بیش از گذشته خریداری و نگهداری شد که در عمل نتایج آن صرفه‌جویی صدها میلیون دلاری برای کشور بود؛ چرا که قیمت‌های جهانی کالاهای وارد شده روند افزایشی طی کرده‌اند و از سویی تامین این حجم از کالا به دلیل نبود منابع کافی نیز در حال حاضر مشکل است.

مجید پارسانیا، در گفت‌وگو با «ایسنا» درباره دلایل واردات شکر و سایر کالاهای اساسی گفت: اقدام به واردات از سوی بازرگانی دولتی در خصوص کالاهای اساسی براساس دستورات و تکالیفی بوده که از سوی شورای اقتصاد به تصویب می‌رسیده است و انجام این تکالیف نیز جنبه تجاری و دخالت در بازار کالا نداشت.

معاون وزیر بازرگانی تصریح کرد: زمانی که تهیه انواع کالا به سمت عرضه کالا نمی‌رود قطعا در وضعیت بازار به مفهوم کاهش قیمت و اشکالات در تولید اثرگذار نیست بنابراین وقتی این حجم از کالا به عنوان ذخیره استراتژیک بوده و دخالتی در روند تجاری کالا ندارد محلی از انتقاد نیز ندارد.

معاون وزیر بازرگانی: برنج نامرغوب وارد می‌کردیم

و اما معاون بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی معتقداست: حذف کالابرگ برنج از ترکیب کالاهای کالابرگی در سال جاری مشکلی در بازار ایجاد نکرده است، زیرا مردم برنج کالابرگی کمتر مصرف می‌کردند.

محمدصادق مفتح افزود: اگرچه قیمت برنج در بازارهای جهانی افزایش یافته ولی باید بررسی کرد که افزایش قیمت برنج در بازار داخلی مربوط به چه نوع برنجی است؛ چرا که قیمت برنج‌های مرغوب افزایش یافته است؛ اما آنچه که به عنوان برنج توسط وزارت بازرگانی وارد می‌شده؛ برنج متوسط بود که کمتر مورد استفاده مردم قرار می‌گرفت.

وی تصریح کرد: مرغوب نبودن برنج وارداتی به دلیل میزان یارانه ای بود که در اختیار دولت قرار می‌گرفت و وزارت بازرگانی بهتر از این نوع برنج نیز نمی‌توانست وارد کند.

وی در خصوص سپردن مسوولیت تعیین ترکیب کالاهای کالابرگی به وزارت بازرگانی، گفت: هنوز تصمیم گیری قطعی در این خصوص صورت نگرفته است.

دو سوال برنجی از وزارت بازرگانی

فرید قدیری: وزارت بازرگانی اعلام کرده است که حجم زیادی برنج وارداتی به بازار کشور تزریق شده تا مساله گرانی این محصول ختم به خیر شود. بنابر اعلام وزارت بازرگانی برنج‌های تایلندی و اروگوئه در قالب سبد کالایی میان کارمندان دولت و نیروهای مسلح توزیع خواهد شد. درباره این اقدام تاخیری وزارت بازرگانی دو پرسش به نظر می‌رسد که بدون پاسخ باقی‌مانده است:

پرسش اول: آیا دولت و به‌خصوص وزارت بازرگانی مطلع نبود امسال سال خشکسالی در کشور است؟ آیا لااقل طی چند هفته گذشته که وزارت نیرو و برخی روزنامه‌ها به کرات درباره خشکسالی و صرفه‌جویی در مصرف آب و برق هشدار می‌دادند، دولت به این فکر نبود که این خشکسالی به زودی دامن برنج کاران را خواهد گرفت و بازار برنج را با بحران روبه‌رو خواهد کرد؟ و اینکه مردم تا کی باید تاوان ناهماهنگی‌های به این سادگی را با ۵برابر شدن قیمت محصولات بپردازند؟

پرسش دوم: برنج تایلندی برنج مرغوبی است؟ این سوالی است که به طور قطع خانم‌های خانه‌دار با شنیدن اطلاعیه وزارت بازرگانی با خودشان مطرح می‌کنند و به دنبال پاسخی روشن برای آن می‌گردند. آیا با وارد کردن برنج تایلندی مشکل برنج کشور حل می‌شود؟ تحقیقات از بازار مصرف برنج نشان می‌دهند اغلب خانواده‌های ایرانی برنج تایلندی را به عنوان محصول مرغوب قبول ندارند و علاقه آنها به خرید برنج تایلندی تقریبا صفر است.