غلامرضا کیامهر

یکی از راه‌های حمایت از تولیدات داخلی، چه صنعتی و چه کشاورزی استفاده از ابزارهای تعرفه‌ای است؛ اما ممنوعیت واردات به جز در مورد کالاهایی که مصرف آن از نظر شرعی و قانونی مجاز نیست، جایی در فرهنگ تجارت امروز جهان ندارد حتی اگر میزان تولیدات داخلی پاسخگوی نیازهای داخلی یعنی تقاضای موثر باشد، ایجاد راه‌بندان در برابر واردات معنایی جز گرفتن حق انتخاب از مصرف‌کننده نخواهد داشت. بیش از سه دهه است که داریم به بهانه حمایت از خودروسازی داخلی، از ابزارهای تعرفه‌ای درسطح حداکثری استفاده می‌کنیم؛ اما آیا این نوع حمایت تاکنون جز گرفتن حق انتخاب از مصرف‌کننده، نتیجه‌ای در متحول کردن این صنعت و تبدیل آن به یک صنعت جهانی داشته است. خود خودروسازان منصف هم به این سوال پاسخ مثبت نمی‌دهند.

پس چرا تا پای حمایت از تولیدات کشاورزی مثل مرکبات به میان می‌آید به فکر بالا بردن دیوارهای تعرفه‌ای یا حتی ممنوع کردن واردات مرکبات به کشور می‌افتیم. خب، چرا به جای این کار دست به اقدام متقابل نمی‌زنیم و کاری نمی‌کنیم که در بازار کشورهایی مثل ترکیه به روی محصول مرکبات ایران باز شود. فصل برداشت مرکبات در ایران و ترکیه تقریبا یکسان است؛ اما چرا آنها می‌توانند صدها هزار تن محصول مرکبات خود را در این فصل به ایران صادر کنند ولی ما توان انجام این کار را نداریم و در عوض به منظور حمایت از باغداران مرکبات کشور به سراغ آسان‌ترین؛ اما غیرکارشناسی‌ترین راه یعنی ممنوعیت واردات می‌رویم.چه مشکلی بر سر راه صادرات مرکبات و دیگر محصولات باغی و کشاورزی ما به همین کشور ترکیه وجود دارد؟ آیا محصولات تولیدی ما به قدر کافی مرغوب و از نظر قیمتی قابل رقابت با محصول مرکبات ترکیه نیست؟ آیا دولت ترکیه مانعی بر سر راه صادرات محصول مرکبات ما به آن کشور ایجاد کرده است.

اگر چنین مانعی وجود داشته باشد، در آن صورت ما برای دفاع از منافع ملی خود کاملا حق داریم که مقابله به مثل کنیم؛ اما در غیر این صورت هرگونه مانع‌تراشی بر سر راه واردات مرکبات یا هر محصول کشاورزی دیگری از ترکیه یا دیگر کشورهای جهان، نادیده گرفتن حق انتخاب مصرف‌کنندگان داخلی است.امروز به بهانه شروع فصل برداشت، واردات مرکبات را برنمی‌تابیم و فردا که فصل برداشت محصول برنج یا هر محصول دیگری می‌رسد به بهانه حمایت از تولیدکنندگان، واردات آن محصولات را به کشور ممنوع اعلام می‌کنیم.

آیا هزینه حمایت از تولیدات داخلی را فقط مصرف‌کنندگان باید بپردازند؟ این مسائل هیچ ربطی به عرق ملی و این قبیل مقولات احساسی ندارد. باید به مصرف‌کنندگان اجازه دهیم تنها در یک شرایط رقابتی از ‌نظر قیمت و کیفیت، محصولات داخلی چه صنعتی و چه کشاورزی را انتخاب و مصرف‌ کنند.

اصلا همه انسان‌ها صرف‌نظر از مرزبندی‌های جغرافیایی و ملی باید حق استفاده از تمام مواهب طبیعی را که در هر نقطه‌ای از این کره خاکی کاشت و برداشت می‌شود، داشته باشند.

به خصوص در شرایط بعد از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها که هزینه تولید محصولات صنعتی و کشاورزی به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش پیدا کرده و تولیدکنندگان محروم از دریافت یارانه موعود، از سر ناچاری این افزایش هزینه‌ها را هر روز بیشتر به سبد هزینه زندگی مصرف‌کنندگان تحمیل می‌کنند، محدود و ممنوع کردن واردات مواد غذایی و سایر کالاهای مصرفی شرایط زندگی را از آنچه که هست برای مردم دشوارتر خواهد ساخت. نگاهی به روند صعودی سطح عمومی قیمت‌ها در یک سال گذشته جای کمترین تردیدی در این مورد باقی نخواهد گذاشت ضمن اینکه تجربه نشان داده تصمیم‌گیری‌های شعاری و احساسی نیز تاثیری در حمایت از تولیدات داخلی ندارد باید به فکر راه‌حل‌های اساسی باشیم.