افزایش واردات گوشت قرمز تکذیب شد

* بازار داغ خرید و فروش مجوزهای واردات گوشت *وزارت کشاورزی: واردات گوشت قرمز ۵۰ درصد کاهش داشته است

نفیسه آفرین‌زاد - با صفر ماندن تعرفه واردات گوشت قرمز و ادامه اعتراضات دامداران نسبت به این موضوع که به کاهش تولید این محصول در کشور انجامیده است، وزیر جهاد کشاورزی در تازه‌ترین موضع‌گیری خود با واکنش نسبت به این اعتراضات، آنها را بی‌پایه خوانده و این طور گفته که اساسا واردات افزایش نیافته که هیچ، بلکه کاهش ۵۰ درصدی هم داشته است! صادق خلیلیان نه تنها تبدیل شدن ایران به بزرگ‌ترین وارد‌کننده گوشت قرمز را تکذیب کرده، بلکه این طور گفته که از مجموع یک میلیون تن گوشت مورد نیاز داخل، ۹۰ درصد آن در داخل کشور، تولید و تنها ۱۰ درصد آن وارد می‌شود.

این در شرایطی است که برخی از بازار سیاه خرید و فروش مجوزهای واردات گوشت قرمز در پی صدور بی‌رویه این مجوزها سخن می‌گویند.

از سال ۱۳۸۷ بود که در پی آنچه تشدید خشکسالی در نواحی تولید گوشت قرمز و بروز خشکسالی بی‌سابقه در ایران طی ۴۰ سال اخیر خوانده شد، ذخایر دامی دچار آسیب شد و حجم تولید این محصول به شدت کاهش یافت، تا آنجا که این امر به افزایش شدید واردات گوشت قرمز نه تنها در آن سال، بلکه در سال‌های پس از آن انجامید.

رد پای هدفمندی در افزایش واردات

اما گویا این موضوع برای وزارت جهاد کشاورزی کاملا توجیه‌پذیر بود؛ چرا که وقتی اوایل سال‌جاری، وزیر مربوطه را برای ارائه توضیحات لازم به مجلس فراخواندند، او افزایش واردات گوشت قرمز را صرفا به همان سال ۸۷ حواله داد و این طور گفت: «گویا سوال نمایندگان در مورد افزایش واردات گوشت قرمز، با تاخیر و پس از طی مراحل اداری، دو سال بعد، در دستور کار قرار گرفته، آن هم در حالی که با راه‌اندازی دامداری‌های پرورشی، روند کنونی تولید گوشت مناسب شده و در سال ۸۹، افزایش تولید گوشت قرمز نیز داشته‌‌ایم.»

البته به رغم تکذیب افزایش واردات در سال‌جاری، وزیر جهاد کشاورزی به رد پای هدفمندی یارانه‌ها در کاهش تولید گوشت قرمز داخل نیز اشاره کرده و این طور گفته است: علاوه بر خشکسالی، اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها نیز از عوامل افزایش واردات گوشت بود، زیرا می‌خواستیم به بازار شوکی ناشی از کمبود تولید گوشت، وارد نشود!

این در شرایطی است که قانون مذکور در سال ۸۹ اجرایی شده و این امر، مطلب وزیر در مورد محدودیت افزایش واردات گوشت صرفا در سال ۱۳۸۷ را بی‌معنی می‌کند.

به هر رو، توجیه خشکسالی و تبعات هدفمندی در مورد افزایش واردات گوشت تا آنجا مجلس را قانع کرد که کمیسیون آب، کشاورزی و منابع طبیعی مجلس نیز، بروز خشکسالی‌های مکرر سال‌های گذشته را علت افزایش واردات گوشت قرمز به کشور دانست و گفت که کاهش چشمگیر تولید گوشت قرمز در کشور در کنار افزایش نیاز داخلی، واردات گوشت قرمز از برزیل را ضروری کرد.

افتخار به واردات از کشور رقیب

در این باره، بهمن محمدی، عضو این کمیسیون، ضمن توجیه واردات گوشت قرمز، انجام واردات این محصول از «برزیل» را این طور ارزیابی می‌کند: «گوشت‌های وارد شده از کشور برزیل کیفیت و سلامت بالایی دارند. برزیل یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گوشت قرمز در دنیا است و ایران نیز به دلیل کیفیت بالای گوشت این کشور در قیاس با برخی کشورهای همسایه، نیاز خود را از این کشور تامین می‌کند، زیرا کیفیت گوشت‌های برزیلی در قیاس با دو کشور هند و پاکستان مرغوبیت و سلامت بیشتری دارد و واردات از این کشور مطمئن‌تر است!»

این موضوع در حالی عنوان می‌شود که برزیل و ایران همواره در تولید گوشت قرمز رقیب بوده‌اند و این «پا پس کشی» جلوی رقیب، حکایت از تناقض عملکرد ارگان‌های مربوطه در واردات گوشت با برنامه‌ریزی‌ها برای کاهش واردات و خودکفایی دارد.

شاهد مثال آن نیز، سخنان اخیر وزیر جهاد کشاورزی است.

در شرایطی که برخی مجلسی‌ها از ادامه واردات گوشت قرمز از برزیل دفاع می‌کنند، صادق خلیلیان، به خروج از انحصار واردات گوشت از برزیل اشاره می‌کند و می‌گوید: درصدد هستیم تا واردات گوشت را از انحصار برزیل، خارج و محل‌های واردات را متنوع کنیم که این امر در سال آینده نمود بیشتری خواهد داشت.

ایران بزرگ‌ترین وارد‌کننده گوشت از برزیل از سوی دیگر، کاهش واردات گوشت از برزیل در شرایطی اعلام می‌شود که «فرناندو سامپایو»، رییس انجمن صادرکنندگان گوشت گاو برزیل اخیرا اعلام کرده که ایران در سال‌جاری میلادی، با پشت سر گذاشتن روسیه، به بزرگ‌ترین وارد‌کننده گوشت گاو برزیل تبدیل شده است.

بر اساس اعلام این انجمن، ایران در ماه آگوست سال‌جاری میلادی (مرداد ۱۳۹۰)، با واردات ۶۱ میلیون و هفتصد هزار دلاری گوشت گاو از برزیل، رتبه نخست را در بازارهای صادراتی برزیل کسب کرده است.

خودکفایی در سال ۹۱ یا بازار داغ مجوز؟

اما به‌رغم تکذیب افزایش واردات گوشت آن هم در شرایطی که برزیل، ایران را بزرگ‌ترین بازار صادراتی گوشت خود می‌خواند، وزیر جهاد کشاورزی از حداقل شدن واردات گوشت در سال آینده و حرکت به سمت خودکفایی در این بخش نیز خبر داده و خاطرنشان کرده که دولت با حمایت از دامداری‌های تولید گوشت و پرواربندی‌ها در سراسر کشور، به دنبال کاهش واردات و سپس خودکفایی در تولید گوشت قرمز است.

اما خودکفایی در تولید گوشت برای ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان مرغوب گوشت قرمز در جهان، در حالی مطرح می‌شود که نه تنها هنوز تعرفه صفر واردات گوشت قرمز که از سال گذشته اعمال شده بود، برداشته نشده و موضوع تعرفه ۳۵ درصدی محقق نشده، بلکه بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی، با کاهش تولید ۹۳۴ هزار تنی در سال ۸۹ به ۹۰۰ هزار تن در سال ۹۰، حجم واردات گوشت از حدود ۷۰ هزار تن به ۱۰۰ هزار تن در سال‌جاری نیز رسیده است.

در این باره، رییس هیات‌مدیره مرکز همکاری‌های امور دام این طور می‌گوید: هم‌اکنون شمار مجوزهای صادره برای واردات گوشت منجمد بیش از حد زیاد شده، تا جایی که با شکل‌گیری بازار سیاه مجوز واردات و داغ شدن بازار سودجویی واسطه‌ها و دلالان، انگیزه تولید گوشت از بین رفته است.

به گفته وکیلی گیلانی، واردات گوشت قرمز به حدی است که بازار از گوشت‌های منجمد ارزان و بی‌کیفیت اشباع شده است.

این در شرایطی است که از سوی دیگر، در پی افزایش ۴۰ تا۵۰ درصدی قیمت انواع علوفه دامی و رکود بازار فروش دام زنده در پی واردات بی‌رویه، بسیاری از پرواربندان، پرواربندی ندارند که بر اساس اعلام رییس هیات‌مدیره مرکز همکاری‌های امور دام با ادامه این روند، نه تنها خودکفا نخواهیم شد، بلکه تولید گوشت نیز کاهش می‌یابد؛ کما این که هم‌اکنون هم به دلیل شرایط نامساعد، تولید کاهش یافته است.

نکته‌ای که محمد مهدی شهریاری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز به آن اشاره دارد و می‌گوید: تشدید واردات گوشت قرمز و عدم افزایش قیمت خرید تضمینی آن در دو سال گذشته به رغم بالا رفتن نرخ حمل و نقل و قیمت‌های علوفه و شیر، موجب ورشکستگی دامداران شده است.

او علت دیگر این رکود در بازار دامداران را اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها عنوان می‌کند: با اجرای این قانون، دولت از ترس خالی شدن مخازن گوشتی خود، واردات را به طور فزاینده‌ای افزایش داد که این مساله به دامداران ضربه زده است.

شهریاری در همین باره، تعیین سقفی برای واردات گوشت قرمز از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت را خواستار می‌شود.

اما عدم افزایش قیمت خرید تضمینی گوشت از دامداران در حالی مطرح می‌شود که به گفته وزیر جهاد کشاورزی، این وزارتخانه هر هفته با تشکل‌های مربوط به تولیدکنندگان گوشت قرمز در مورد خرید تضمینی گوشت جلسه دارد.

حال اینکه در بازار نابسامان گوشت، وزنه واردات بی‌رویه و بازار سیاه مجوزهای وارداتی سنگین‌تر خواهد بود یا آمارهای اعلامی در مورد کاهش ۵۰ درصدی واردات و رسیدن به خودکفایی، موضوعی است که باید در نتایج برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی به دنبال پاسخ آن باشیم.