بخش خصوصی باید از حاشیه به متن بیاید

عکس: دنیای اقتصاد، آکو سالمی علی لاریجانی در پارلمان بخش خصوصی مطرح کرد

بخش خصوصی باید از حاشیه به متن بیاید

لاریجانی: وضعیت صنعت و تولید نگران‌کننده است

نهاوندیان: کارگروه مجلس و اتاق برای اصلاح نرخ ارز تشکیل می‌شود

نفیسه آفرین‌زاد: رییس مجلس روز گذشته در جمع نمایندگان بخش خصوصی و فعالان اقتصادی کشور حاضر شد و ضمن ابراز نگرانی از وضعیت کنونی صنعت و تولید کشور در بخش‌های مختلف بازرگانی، کشاورزی، خدمات و ... ، از فعالان اقتصادی خواست در این زمینه ارزیابی خود را به مجلس ارائه کنند.

لاریجانی البته وارد کردن آنچه که «تکانه‌های یک مرتبه به اقتصاد» در جریان هدفمندسازی یارانه‌ها خواند را هم در نظر مجلس، «نامناسب» عنوان و بیان کرد: نظر طرف مقابل یعنی دولت در برابر این نظر مجلس، این بود که اگر این تکانه‌ها، یک مرتبه نباشد، ارزش تغییرات ناشی از آن، «ملموس» نمی شود. به دلیل این اختلاف نظر و با نگاه به اینکه هدف اصلی این قانون توزیع پول میان مردم نیست، بلکه ایجاد بهره‌وری اقتصادی و تغییر فرهنگ مصرفی جامعه به سمت صرفه‌جویی است، مجلس یک پروسه‌ پنج ساله برای اجرای طرح تعریف کرد؛ ضمن اینکه ۳۰ درصد سهم از عایدی طرح برای تولید در نظر گرفته شد که البته آن هم اجرایی نشد. به همین خاطر، امسال مجلس، سهم صنعت و تولید را در بودجه، جدا کرد تا از این طریق، ۱۰ هزار میلیارد تومان به طور ویژه به بخش تولید تخصیص یابد. میهمان ویژه اتاق بازرگانی همچنین از فعالان اقتصادی خواست که «مشکلاتشان را لیست کنند» تا مجلس با دعوت از وزرای مربوطه، به این مشکلات رسیدگی کند.انتقاد از تلقی‌های خام از عدالت اقتصادی در معنای «توزیع اموال برای افزایش مصرف»، تاکید بر تسویه معوقات دولتی بخش تولید و صنعت، گلایه از به حاشیه کشاندن بخش خصوصی در حوزه‌های مهم تصمیم‌سازی، انذار به بی‌توجهی به نیازهای کوتاه مدت بخش خصوصی که منتج به ایجاد ضایعات بزرگ می‌شود، انتقاد از افزایش بی‌رویه واردات و استقبال از مطرح شدن قانون جدید اتاق بازرگانی در مجلس با نگاه به ساماندهی بخش خصوصی، چکیده سخنان علی لاریجانی در سومین گردهمایی هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در دوره هفتم بود. رییس مجلس که از حول و حوش ساعت ۱۱.۱۵ صبح دیروز در طبقه دهم اتاق حاضر شد و به جمع فعالان بخش خصوصی پیوست، به مدت دو ساعت میهمان پارلمان بخش خصوصی بود تا برخی روسای پیشین کمیسیون‌های اتاق، گزارش‌هایی که در طول چهار سال گذشته از وضعیت اقتصادی کشور در بخش‌های مختلف جمع آوری کرده‌اند را برای رییس قوه‌مقننه تشریح کنند. علی لاریجانی پس از ابراز تشکر محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی از «همکاری بی‌سابقه» قوه‌مقننه با پارلمان بخش خصوصی که منتج به دستاوردهای قانونی ویژه برای اقتصاد خصوصی کشور شده است، سخنانش را آغاز کرد و در ابتدا با توصیف نگاه مجلس به اتاق بازرگانی، این اتاق را نهادی خواند که نظم دهنده بخش خصوصی و رونق دهنده اقتصاد است. او گفت: بر اساس همین نگاه، مجلس تلاش کرد تا اتاق بازرگانی را در بخش‌های مختلف تصمیم سازی دخالت دهد. رییس مجلس در ادامه با اشاره به برخی ضعف‌ها در امور زیربنایی و تاکتیکی اقتصادی، به تشریح وضعیت اقتصاد در سه دهه ابتدایی انقلاب پرداخت و عنوان کرد: دهه اول، گرایش «نیمچه سوسیالیستی» بر اقتصاد حاکم بود، دهه دوم این نهادهای قدرتمند دولتی بودند که به ساماندهی امور اقتصادی می‌پرداختند و بر این اساس، بخش خصوصی نمی توانست حضور چشمگیری در اقتصاد داشته باشد؛ اما در دهه سوم، با عبور از این دو رویکرد، ما به اصل ۴۴ قانون اساسی رسیدیم که مقصود اصلی آن، انتقال نوآوری‌های اقتصادی به بخش خصوصی است که قرار است از حاشیه خارج شود و در متن قرار گیرد. او ادامه داد: اما متاسفانه عده‌ای با ارائه تفسیری سخیف از این اصل، مقصود اصلی اصل ۴۴ را فروش اموال دولتی به مردم خواندند یا اینکه برخی، «شبه دولتی»‌ها را با دولتی‌ها جایگزین کردند، در حالی که این تفاسیر به شدت از عدالت، دور و مغایر روح اصل ۴۴ است. لاریجانی با اذعان به اینکه اساسا پرداختن به این موضوع که توزیع اموال برای افزایش مصرف، تلقی خام از عدالت است، تصریح کرد: عدالت تنها با ایجاد بسترهای رقابتی و رشد و حرکت در مسیر افزایش تولید، معنا می‌شود و به واقع، اگر قانون اصل ۴۴ درست اجرا شود، مالکیت‌های دولتی باید آرام آرام واگذار شود. رییس قوه‌مقننه در ادامه، با اشاره به برخی قوانین مرتبط با اقتصاد که در دستور کار مجلس قرار دارد، از به نتیجه رسیدن قانون جدید تجارت ظرف یکی دو ماه آینده با به تصویب رسیدن ۷۰۰ ماده و پیگیری تصویب ۳۰۰ ماده دیگر، نهایی شدن قانون گمرک در صحن علنی مجلس ظرف چند هفته آینده و پیگیری طرح قانون تسهیل فضای کسب‌و‌کار در صحن علنی برای به میدان آوردن نیروهای خلاق بخش خصوصی خبر داد. لاریجانی همچنین با اشاره به نگرانی فعالان اقتصادی در مورد نوسانات نرخ ارز گفت: در مورد نوسانات نرخ ارز دو دیدگاه وجود دارد که هم در مجلس و هم در دولت در حال بررسی است؛ یکی این است که اگر وضع قیمت ارز به همین شکل باشد، صادرات کشور توسعه نمی‌یابد و از طرفی هم دیدگاه دیگر این است که واردات تکنولوژی و برخی مایحتاج حوزه‌ اقتصاد کشور با قیمت‌های کنونی ارز، به صرفه نیست و به تورم محصولات داخلی می‌انجامد. رییس مجلس در پایان سخنانش، تلقی این که برخی قوانین در مجلس بدون توجه مانده است را یک تلقی نادرست خواند و تاکید کرد که هیچ قانونی در مجلس مغفول نمی‌ماند و اساسا ‌مجلس جای خاک خوردن طرح‌ها و لایحه‌ها نیست، اما بعضا برخی مباحث در نوبت می‌مانند تا به لوایح مهم‌تر رسیدگی شود.

ایجاد کارگروه مشترک مجلس و اتاق برای نرخ ارز

اما پیش از سخنرانی رییس مجلس، رییس اتاق بازرگانی به ایراد سخن پرداخت و از آمادگی اتاق برای ایجاد کارگروهی مشترک میان اتاق و مجلس در مورد اصلاحات نرخ ارز و پرداختن به مشکلات کنونی صادرکنندگان کشور خبر داد. محمد نهاوندیان با تصریح اینکه فضای اقتصادی کشور نیاز به آرامش، متانت و قابلیت پیش‌بینی دارد، بیان کرد: متاسفانه گاهی برخی تنش‌های سیاسی به فضای امید و آرامش اقتصادی آسیب وارد می‌کند و در این شرایط توقع بخش خصوصی از مدیران سیاسی کشور، کنترل اوضاع و تثبیت فضای آرامش، افزایش قانون گرایی، به حداقل رسیدن شگفت زدگی و غافلگیری‌ها در سیاستگذاری‌ها، ثبات بخشی به تصمیم‌گیری‌ها و تامین قابلیت تصمیم‌گیری پایدار برای فعالان اقتصادی است. او در ادامه با اشاره به انتخاب هیات عامل صندوق توسعه ملی به عنوان نهادی موثر در شتاب افزایی سرمایه‌گذاری در کشور، خاطرنشان کرد: منابع این صندوق طبق قانون باید در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد و اساسا قرار نیست منابع این صندوق، کمک بودجه دستگاه‌های دولتی باشد. رییس اتاق بازرگانی ایران سپس موضوع ادغام وزارتخانه‌های بازرگانی و صنعت و معدن و ایجاد وزارتخانه جدید صنعت، معدن و تجارت را مورد اشاره قرار داد و این ادغام را فرصت ارزشمندی برای بخش خصوصی دانست تا درست است نگاه تولید محور را بر پیشانی وزارتخانه جدید مشاهده کنند و برخی وظایف و مسوولیت‌ها را بر عهده گیرند.

نهاوندیان همچنین به نمایندگی از فعالان اقتصادی، انتقادی جدی نسبت به مطرح شدن بحث تعطیلات در فضای اجتماعی و اقتصادی کشور وارد کرد تا تصریح کند که در سال جهاد اقتصادی همه باید برای چرخیدن چرخ تولید تلاش کنند و به دنبال انتقال پیام افزایش تلاش و خدمت به یکدیگر باشند.

او در ادامه با اشاره به دیدار هیات‌رییسه اتاق‌های ایران و تهران با مقام معظم رهبری اظهار کرد: در دیدار مقام معظم رهبری دو نکته بسیار برجسته وجود داشت، یکی اینکه به اتاق ماموریت داده شد تا گزارش وضعیت اقتصادی را به صورت فصلی و موضوعی به خدمت مقام معظم رهبری ارسال کنند، دوم اینکه بر این نکته تاکید شد که ساماندهی بخش خصوصی و اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ بدون نظم تشکلی در بخش خصوصی امکان‌پذیر نیست و اینکه فضای جهاد اقتصادی اقتضای حضور جدی بخش خصوصی و بازتعریف نقش اتاق‌ها را دارد.

رییس اتاق بازرگانی ایران در عین حال با تاکید بر اینکه در رابطه با خصوصی‌سازی و حضور بخش خصوصی در میدان‌های مختلف نیازمند حرکت جدید هستیم، عنوان کرد: امسال در هیات واگذاری، واگذاری برخی پالایشگاه‌ها، شرکت‌های وزارت نفت، سرمایه‌گذاری توریسم و اقتصاد ورزش مطرح است و سازمان خصوصی‌سازی قبول کرده که اتاق‌ها نقش جدی در این زمینه داشته باشند تا خصوصی‌سازی‌ها را واقعی‌تر کنند. نهاوندیان البته پس از حضور رییس مجلس در جلسه و بعد از طرح سخنان و انتقادات برخی فعالان اقتصادی و روسای سابق کمیسیون‌های اتاق نیز به ایراد سخنان دیگری پرداخت و با اشاره به تشدید برخی تحریم‌ها علیه ایران، بیان کرد: مبارزه با تحریم زمانی معنا پیدا می‌کند که اگر دشمنان ما دستی را می‌بندند، ما در داخل کشور دستی را باز کنیم. او

بر این اساس ابراز امیدواری کرد که برخی محدودیت‌ها که از آن به عنوان «تحریم داخلی» نام برده می‌شود، هرچه زودتر حل شود و مشکلات موجود در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی مرتفع شود. به اعتقاد رییس پارلمان بخش خصوصی، اگر می‌خواهیم بخش خصوصی میدان‌داری کند، باید اجازه دهیم بخش خصوصی جای خودش را پیدا کند، اما ما امروز از پراکندگی به پریشانی رسیده‌ایم. او با تاکید بر اینکه باید از برخی ورودها و دخالت‌های ناصواب جلوگیری شود، گفت: برخی وظایف دولت‌سالارانه باید به بخش خصوصی سپرده شود. به گزارش دنیای اقتصاد، پیش از این سخنان و زمانی که چالش‌های مختلف اقتصادی توسط برخی فعالان این حوزه مطرح می‌شد، نهاوندیان به عنوان رییس جلسه مرتبا به سخنرانان تذکر زمانی می‌داد تا هرچه زودتر نوبت به سخنان رییس مجلس برسد، اما زمانی که طرح انتقادات و سخنان فعالان اقتصادی به اتمام رسید، نهاوندیان خود دوباره لب به سخن گشود که این امر با تذکر همراه با مزاح رییس مجلس همراه شد.

علی لاریجانی خطاب به نهاوندیان گفت که «شما خود دوباره مفصلا پای منبر رفتید، اما من یک «تجربه رییس پارلمانی» برای شما دارم و آن این است که «روسا کمتر حرف می‌زنند.»

بنا بر این گزارش، پس از این سخنان، علاء میرمحمد صادقی، مشاور عالی هیات‌رییسه اتاق ایران و عضو هیات‌رییسه اتاق تهران نیز مباحثی از دیدار اخیر هیات‌رییسه اتاق با مقام معظم رهبری را تشریح کرد و گفت: تاکید مقام معظم رهبری از گذشته تا کنون، بر واگذاری امور اقتصادی به مردم بوده است. او با اشاره به برخی سوء تعبیرها که از مقام سرمایه‌گذاران و سرمایه‌داران در فرهنگ عامه وجود داشته است، افزود: در دیدار با مقام معظم رهبری اجازه خواسته شد تا اتاقی‌ها چشم و گوش رهبری و جامعه باشند و وضعیت اقتصادی را گزارش دهند. مقام معظم رهبری نیز تاکید کردند که باید پیام‌های نشاط‌آفرین و امیدوارانه از اقتصاد به گوش برسد؛ ضمن اینکه اصل ۴۴ به عنوان ریل‌گذاری جدید در اقتصاد توصیف شد که باید اقتصاد را متحول کند. یادآور می‌شود در این گردهمایی، برخی فعالان اقتصادی به طرح برخی چالش‌های کنونی اقتصاد پرداختند که وجود معضلات جدی برای صنایع در رابطه با حمایت از ساخت داخل، بانک‌ها، تامین اجتماعی، تامین نقدینگی، انرژی و رقابت با واردات، پایین بودن ظرفیت فعالیت واحدهای تولیدی کوچک و متوسط، افزایش شدید هزینه‌های برخی صنایع چون سیمان و صنایع دریایی پس از هدفمندی یارانه‌ها، مدون نبودن نرخ ارز و تصمیم‌گیری‌های هر روزه که بخش خصوصی و فعالان اقتصادی را غافلگیر می‌کند، نیاز جدی به ایجاد کمیسیونی ویژه برای حل چالش‌های صنعت غذا و مسکوت ماندن دو ساله قانون جدید صنعت غذا در کمیسیون بهداشت مجلس، نبود نقشه جامع برای تحول اقتصادی، تکثرگرایی در ایجاد موسسات مالی و اعتباری که به بی‌نظمی در حوزه پولی و مالی منجر شده است، ضرورت ایجاد نهادی فراملی متشکل از نخبگان گروه‌های مختلف برای شناسایی چالش‌های اساسی اقتصاد و فراموش شدن ایران به عنوان هاب منطقه و جایگزین شدن ترکیه و دبی با ایران در این حوزه، از آن جمله بود.