در نوزدهمین نشست کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق بازرگانی تهران مطرح شد
ضرورت نهادینه‌کردن مفهوم درستکاری در کسب‌وکار
نوزدهمین جلسه کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران عمدتا به بحث در مورد مساله درستکاری تجاری گذشت؛ از جمله دشواری وارد‌کردن این مفهوم به عرصه عمل در ایران که مباحث اخلاقی در آن غیرعملی و نصیحت‌‌‌‌گونه است. در این نشست با نگاهی به تاریخ مباحث مربوط به درستکاری تجاری، تلاش شد راهکارهایی برای استفاده از ظرفیت اتاق تهران برای معرفی و نهادینه‌کردن این مفهوم ارائه شود. همچنین میهمان این جلسه از تجربه‌‌‌‌ای مشابه در سازمان بورس گزارشی ارائه کرد و در پایان نیز مروری بر قانون جدید شفافیت قوای سه‌‌‌‌گانه صورت‌گرفت. رئیس کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران در ابتدای این جلسه با اشاره به بر‌‌گزاری همایش سالانه مبارزه با فساد در اتاق تهران و نزدیک‌شدن به زمان آن، تاکید کرد که در دهمین دوره این همایش که آذر ماه سال‌جاری برگزار خواهد شد، کلیدواژه «درستکاری تجاری» به‌عنوان یک محور مهم درنظر گرفته می‌شود. به گزارش روابط‌عمومی اتاق تهران، حسن فروزان‌‌‌‌فرد افزود: ما در این زمینه دست خالی نیستیم و برخی اعضای اتاق، پیش از این نیز به این نتیجه رسیده بودند که به شکل شخصی و درونی باید به مساله درستکاری تجاری بپردازیم. پرداختن به موضوع درستکاری تجاری همواره حائزاهمیت بوده اما در جامعه امروز ما که عواملی وجود دارد که ما را به دور‌شدن از آن تحریک می‌کند، این بحث اهمیتی دوچندان دارد. او ادامه‌داد: ما در جامعه‌‌‌‌ای به‌شدت کوتاه‌مدت زندگی می‌کنیم و درستکاری (integrity) نیز ابدا مفهومی نیست که در کوتاه‌مدت قابل‌دسترس باشد. در جامعه‌‌‌‌ای که نهادهای آن و مناسبات سیاسی بین ارکان جامعه به شکل بلندمدت تعریف‌شده، وضعیت متفاوت است.
فروزان‌‌‌‌فرد تاکید کرد: در جامعه‌‌‌‌ای مانند امروز ایران که همه کلان‌‌‌‌روندها، جابه‌‌‌‌جایی افراد و نحوه حکمرانی همه کوتاه‌مدت است و آنکه و آنچه امروز هست ممکن است فردا نباشد، پای درستکاری ایستادن بسیار دشوار است؛ اما به‌نظر تنها راه باقی‌مانده این است که یک عده پای این مفهوم بایستند و نه به‌عنوان حرف تزئینی بلکه به‌مثابه راهی برای اصلاح به آن پایبند بمانند.
رئیس کمیسیون حکمرانی سازمانی اتاق تهران گفت: من نگران این هستم که مسوولیت اجتماعی به‌عنوان جایگزین integrity تبدیل شود. گرچه مسوولیت اجتماعی نیز مفهومی مهم است اما به هیچ‌وجه جایگزینی برای درستکاری اجتماعی نیست. حسن فروزان‌‌‌‌فرد نهادینه‌کردن این مفهوم را ضروری، تاثیر آن را بسیار عمیق و این کار را وظیفه‌‌‌‌ای برای اتاق بازرگانی دانست و اظهار کرد: بسیاری از شرکت‌های عضو اتاق تهران، بخش شرکت‌های سهامی خاص در قانون تجارت صد‌ساله را شاید نخوانده باشند و اصلا با رابطه میان کار خود و قانون آشنا نیستند، پس کاری دشوار در پیش است و باید از راه‌های متنوع برای دعوت فعالان بخش‌خصوصی برای بلند‌کردن و نگه‌داشتن این پرچم استفاده کنیم.
نیازمند اعتماد هستیم
در ادامه جلسه امین صدرنژاد، نایب‌‌‌‌رئیس این کمیسیون نیز با بیان اینکه دچار فقر گفتمانی هستیم و با این شرایط نمی‌توانیم سخن از مدل‌‌‌‌سازی به میان آوریم، گفت: در جلسه همین دو ماه پیش درباره شرکت‌های کوچک و متوسط گفته شد؛ آنچه در این بنگاه‌ها میان مشتری و صاحب کسب‌وکار جابه‌‌‌‌جا می‌شود، اعتماد است و باید اعتماد را ایجاد و تبلیغ و ترویج کرد. بحث درستکاری یا Integrity ناظر به بخش‌خصوصی زندگی یا بخش‌هایی است که چشم قانون به آنها بسته است. حسن فروزان‌‌‌‌فرد نیز با این توضیح که مزیت اتاق بازرگانی دسترسی به فعالان اقتصادی و شرکت‌های برجسته است، توضیح داد: منطقی نیست که بنشینیم و منتظر باشیم تا جامعه تکان بخورد. اتاق بازرگانی می‌تواند از جایگاهی که دارد، این مساله را به اجتماع منتقل کند. او تصریح کرد: هنگامی که حاکمیت این دست مسائل را به جامعه منتقل می‌کند جامعه نسبت به این پیام‌‌‌‌ها بدبین می‌شود. مضاف بر اینکه همان کسی که حامل این پیغام‌‌‌‌ها بوده‌است خود، بزرگ‌ترین خطاها را مرتکب شده و گوش شنوایی برای حرف‌‌‌‌هایش باقی نمانده‌است.
در بخش دیگری از این جلسه، محمدرضا عربی، رئیس اسبق مرکز پژوهش‌های سازمان بورس، با اشاره به اینکه مساله درستکاری دارای ابعاد مختلفی؛ از حکمرانی گرفته تا دیوان‌سالاری و خانواده و... است، گفت: مساله درستکاری در حوزه تجارت از شرکت‌های بزرگ آغاز شد و اکنون همه بخش‌های تجاری را مدنظر دارد. اصل مساله هم اعتماد است. در گذشته که روابط محلی بود، مورد اعتماد‌بودن در بازار یک سرمایه بزرگ محسوب می‌شد. امروز دیگر شرایط گذشته برقرار نیست و نمی‌شود به اعتماد محلی تکیه کرد، در نتیجه در جهان به این نتیجه رسیده‌اند که برای رسیدن به‌درستی و اعتماد کدهای مختلفی تعریف و اجرا کنند. او ادامه‌داد: احتمالا حرف اخلاقی از زبان یک تاجر و صاحب کسب‌وکار خریدار نداشته‌باشد، در نتیجه کار ما تعریف چارچوبی برای خودمان و همکارانمان است که این مفهوم را در عمل پیش ببریم و حتی جا دارد که برای رعایت آن پاداش مادی و معنوی درنظر بگیریم. او مثالی زد و گفت: در بازار سرمایه در پی این هستیم که شرکت‌ها را براساس مجموعه‌‌‌‌ای از کدها دسته‌بندی کنیم و برای نمونه بگوییم که این شرکت در راستای همسان‌‌‌‌سازی زن و مرد چه امتیازی دریافت می‌کند یا چه میزان تنوع قومیتی دارد. شاید بهتر باشد که در اتاق نیز یک کلاسه‌‌‌‌بندی به این شکل انجام شود. قدم بزرگ‌‌‌‌تری که اتاق می‌تواند انجام دهد این است که با استفاده از قدرت چانه‌‌‌‌زنی خود این گفتمان را به دولت منتقل کند. عربی پیشنهاد کرد: باید این حس را تقویت کرد که آدم درستکار دیده می‌شود، برای نمونه می‌توان جایزه «رعایت اخلاق» تعریف کرد. این کاری ملی و ارزشمند است که سطح کار ما را در جهان نیز بالا می‌برد.
سیدمرتضی حاجی‌‌‌‌آقامیری، عضو هیات‌نمایندگان اتاق تهران، با بیان اینکه شاید رعایت درستکاری در بدو امر دستاوری نداشته‌باشد اما عدم‌رعایت آن حتما خسارات سنگینی دربر دارد، به بیان نمونه‌‌‌‌ای عملی از آن پرداخت و گفت: در سال‌های دهه۱۳۸۰ مرکز ملی فرش در پی ایجاد بازارهای جدید برای فرش ایران بود و به سراغ چین رفت. اتفاقا تسهیلاتی هم برای حضور در بازار چین ایجاد شد، اما بدکرداری برخی فعالان اقتصادی چنان ضربه‌‌‌‌ای به اعتماد آنها زد که آن بازار از دست رفت.
