گروه بازرگانی- به دنبال تغییر قیمت شکر از دهه اول اردیبهشت از کیلویی 875 تومان به کیلویی هزار و 40 تومان، رییس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان اعلام کرده است، قیمت این محصول به‌صورت خودسر افزایش یافته و با اولتیماتوم وزارت بازرگانی به حالت قبل برگشته است؛ با این حال اکنون مصرف‌کنندگان هر 900 گرم شکر را به قیمت 1550 تومان تهیه می‌کنند؛ درحالی که قبل از این 1150 تومان بوده است و همچنین کارخانه‌های قند نیز اعلام کرده‌اند تا روز گذشته هر کیلو شکر را 1040 تومان فروخته‌اند.

خلیل بهزاد، مدیرعامل مرکز صنایع قند ایران در گفت‌وگو با «ایسنا» در واکنش به سخنان رییس سازمان حمایت می‌گوید: تا پایان فروردین ماه بر اساس توافق شکر باید کیلویی ۸۷۵ تومان فروخته می‌شد، اما به دلیل افزایش هزینه‌های تمام شده تولید، قیمت‌ها نیز باید متعادل شود که در این راستا کارخانه‌های قند از دهه‌ اول اردیبهشت‌ماه قیمت هر کیلو شکر را بدون اعلام رسمی سازمان حمایت از تولید‌کننده و مصرف‌کننده به کیلویی هزار و ۴۰ تومان افزایش داده‌اند و تا امروز این سازمان واکنشی نسبت به این افزایش قیمت نشان نداده است.
به گفته بهزاد، مدیرعامل مرکز صنایع قند ایران هم‌اکنون قیمت شکر داخلی با شکر وارداتی متعادل شده است.
وی با اشاره به اینکه قیمت شکر هر کارخانه به هزینه تمام شده آن و چغندر قند بستگی دارد، افزود: در حال حاضر کارخانه‌های قند هر کیلو شکر را هزار و ۳۰ تا هزار و ۵۰ تومان عرضه می‌کنند که بیش از این نخواهد شد؛ چراکه باید قیمت تولید داخل با قیمت محصول وارداتی قابل رقابت باشد که قیمت آن با قیمت شکر وارداتی تقریبا متعادل شده است؛ هر کیلو شکر وارداتی هزار تا هزار و ۲۰ تومان عرضه می‌شود.
مدیرعامل مرکز بررسی، تحقیق و آموزش صنایع قند ایران اظهار کرد: میزان سطح زیر کشت چغندر قند امسال نسبت به سال گذشته تفاوتی نداشته؛ به‌طوری که در استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی در مدت مشابه سال گذشته کارخانه‌های قند بیش از 918 هزار تن قرار‌داد داشته‌اند و امسال نزدیک به 934هزار تن قرار‌داد دارند.
بهزاد عنوان کرد: به نظر می‌رسد عده‌ زیادی از کشاورزان با کارخانه‌های قند قرار‌داد نبسته‌اند؛ چراکه هنوز قیمت حامل‌های انرژی در قیمت‌های تمام شده تاثیر قطعی را نگذاشته است، بنابراین کشاورزان در انعقاد قرار‌داد با کارخانه‌ها مقداری تعلل دارند تا وضعیت بازار مشخص شود.
وی با اشاره به اینکه بیشتر واردات شکر از برزیل انجام می‌شود، اعلام کرد: امسال تولید چغندر قند 15 تا 20 درصد افزایش خواهد یافت که اگر قیمت‌ چغندر قند و هزینه‌های تولید و عرضه در بازار متعادل باشد، ظرفیت کارخانه‌های قند به‌گونه‌ای است که قادر به صادرات خواهیم بود.
***
تولید‌کنندگان شکر طی سال‌های گذشته از جمله مخالفان سرسخت کاهش تعرفه شکر بودند، بنا به آمار طی سال‌های 85 تا 88 بیش‌از 4 میلیون و 870 هزار تن قند و شکر وارد کشور شد در حالی که صدها هزار تن شکر تولیدی کارخانه‌های ایرانی در انبارها خاک می‌خورد .
براساس آمار در سال ۸۹ ، یک میلیون و ۱۷۸ هزار تن شکر در کشور تولید و در همین مدت یک میلیون و ۸۰۵ هزار تن شکر توسط بخش خصوصی به کشور وارد شد و به این ترتیب طی ۱۲ ماهه‌ سال گذشته واردات شکر حدود ۵۳درصد بیشتر از میزان تولید داخلی این کالا بود. نکته جالب این است که سال گذشته قیمت هر کیلوگرم شکر وارداتی ۳۵۰ تومان ارزان‌تر از تولید داخلی آن بوده است.
از زمانی که دولت به منظور تامین نیاز داخلی تعرفه واردات شکر را به 4 درصد کاهش داد کارخانه‌ها توان تولید را از دست دادند و سطح زیر کشت چغندر نیز رو به کاهش گذاشت.
درحالی که ۳۵ واحد چغندری و ۸ واحد نیشکری با ظرفیت سالانه حدود ۷۷/۱ میلیون تن در کشور مشغول فعالیت هستند حداکثر تولید آنها حدود ۳/۱ میلیون تن گزارش شده است.
از سال 1382 تاکنون بیشترین واردات شکر به کشور مربوط به سال 1385 به حجم دو میلیون و 481 هزار تن و در همین دوره بیشترین میزان تولید داخلی شکر نیز مربوط به همان سال به حجم یک میلیون و 258 هزار تن بوده است. ایران هم‌اکنون یکی از10 واردکننده بزرگ شکر در جهان به شمار می‌رود.
شکر از جمله محصولاتی است که قیمت آن تحت‌تاثیر عوامل گوناگون از جمله موجودی پایان سال و نسبت ذخیره به مصرف قرار می‌گیرد.
تا قبل از سال 1385 قیمت‌گذاری چغندرقند و دستمزدها همواره توسط دولت انجام و همچنین قیمت تثبیتی فروش قند و شکر نیز توسط دولت تعیین می‌شد. در این سال‌ها مابه‌التفاوت قیمت تثبیتی فروش و قیمت تمام شده توسط دولت پرداخت می‌شد تا اینکه بر اساس مصوبه شورای اقتصاد وقت، از ابتدای سال 1385 نرخ تثبیتی فروش شکر توزیعی و مصارف تنظیم بازار از تعهدات دولت حذف شد و تعهدات دولت و یارانه شکر، تنها محدود به تعهدات کالابرگی و تامین سرانه مصارف شکر جمعیت شهری، روستایی و عشایری گردید.
با حذف مابه‌‌التفاوت یاد شده در سال ۱۳۸۵، تعیین قیمت شکر تابع عرضه و تقاضای بازار شد، ضمن اینکه برای تنظیم بازار، پیش‌بینی شده که حقوق ورودی واردات بر اساس قیمت تضمینی چغندرقند و قیمت مطلوب شکر در بازار تعیین شود. با توجه به‌اینکه حدود ۵۰ درصد نیاز کشور از طریق واردات تامین می‌شود؛ بنابراین یکی از مشکلات بازار شکر در کشور، متاثر بودن قیمت داخلی این محصول از نوسان‌های قیمت جهانی است، با این حال گزارش صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد که قیمت شکر طی هفت ماه منتهی به ماه مه ۲۰۱۱ رو به کاهش داشته است.
بنا به گزارش صندوق جهانی پول، قیمت جهانی شکر طی هفت ماه گذشته (از اکتبر 2010 تا آوریل 2011) منحنی نزولی را تجربه کرده است، به طوری که هر پوند (هر پوند = 453گرم) شکر در ماه اکتبر سال گذشته 94/26 سنت (هر سنت 12 تومان) به فروش می‌رسید که در آخر ماه آوریل به 91/23 سنت کاهش یافته است.همچنین نگاهی به روند قیمت‌های شکر طی دو ماه گذشته نشان می‌دهد که قیمت هر تن شکر خام نیویورک از 16/605 دلار در تاریخ دوم فروردین ماه امسال به 23/485 دلار در تاریخ سوم خردادماه رسیده است. در همین مدت قیمت هر تن شکر سفید لندن نیز از 1/705 دلار به 1/623 دلار کاهش یافته است. با مقایسه این آمار و نیز در نظر گرفتن قیمت شکر در بازار ایران به این واقعیت می‌رسیم که قیمت شکر وارداتی با احتساب هزینه‌های حمل و سود گمرکی و... همچنان از قیمت‌های تولید داخلی ارزان‌تر است.