بیم و امیدهای تازه‌ترین گزارش «فائو»
قیمت جهانی غذا کاهش یافت
مینا یوسفی- قیمت جهانی مواد غذایی پس از دو ماه کاهش پیاپی به نظر در شیب نزولی افتاده است تا به این ترتیب امید به کاهش بهای غذا و پایان دوران نگرانی از گرانی و تهدید غذایی قوت گیرد؛ هر چند که در این میان درآمد کشاورزان نیز کمتر می‌شود.
مینا یوسفی- قیمت جهانی مواد غذایی پس از دو ماه کاهش پیاپی به نظر در شیب نزولی افتاده است تا به این ترتیب امید به کاهش بهای غذا و پایان دوران نگرانی از گرانی و تهدید غذایی قوت گیرد؛ هر چند که در این میان درآمد کشاورزان نیز کمتر می‌شود.
شاخص بهای کالاهای اساسی سازمان خواربار جهانی طی دو ماه گذشته از 216 به 204 واحد رسیده است. بنابراین به نظر می‌رسد که دوران افت قیمت مواد غذایی در سراسر جهان آغاز شده باشد.این تحرک در بازار غذا از آنجایی دارای اهمیت است که افزایش شدید بهای محصولات کشاورزی در سال گذشته موجی از گرسنگی را در سراسر جهان به ویژه کشورهای توسعه نیافته همچون مناطق آفریقایی به وجود آورده بود.پیش‌تر کارشناسان سازمان‌های دیده‌بان همچون فائو و بانک جهانی هشدار داده بودند که در صورت افزایش قیمت غذا در جهان گرسنگی به بحرانی بی‌سابقه دامن خواهد زد. حتی کارشناسان سازمان جهانی خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) معتقدند رشد فزاینده قیمت موادغذایی در فوریه 2011 میلادی موجب تسریع روند انقلاب‌های عربی در خاور میانه و شمال آفریقا شد.
با این اوصاف، فائو در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده است که قیمت مواد غذایی در جهان طی ماه گذشته با کاهش ۵ درصدی نسبت به ماه قبل از آن مواجه شده است.
به این ترتیب شاخص قیمت مواد غذایی و محصولات کشاورزی در جهان طی ماه مه؛ یعنی از نیمه اردیبهشت تا نیمه خرداد ماه برای دومین ماه متوالی با کاهش روبه‌رو شده است.
در واقع کاهش قیمت غذا در جهان از آنجایی ناشی می‌شود که کاهش چشمگیر فرآورده‌های لبنی، شکر و سایر محصولات کشاورزی تاثیر زیادی در افت شاخص قیمت مواد غذایی در ماه مه داشته است. بر این اساس شاخص قیمت مواد غذایی فائو طی ماه مه به ۲۰۴ واحد رسیده است. این رقم در ماه آوریل (فروردین و اردیبهشت) نیز به کمتر از ۲۱۳ واحد رسیده بود. عبدالرضا عباسیان، کارشناس اقتصادی «فائو» در این باره به «رویترز» گفته است که پیش تر نیز فائو کاهش قیمت موادغذایی را در ماه مه پیش‌بینی کرده بود اما با این حال میزان کاهش قیمت مواد غذایی شگفتی صاحبنظران را به دنبال داشته است. آمارهای اقتصادی نشانگر افت چشمگیر قیمت شکر، محصولات لبنی و انواع روغن در بازارهای بین‌المللی است.
به اعتقاد این کارشناس افزایش تولید محصولات کشاورزی، افزایش ارزش دلار و ادامه نگرانی‌ها نسبت به بحران مالی و بدهی منطقه یورو تاثیر زیادی در کاهش قیمت مواد غذایی داشته است. به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود که شاخص قیمت مواد غذایی در جهان طی ماه ژوئن بیشتر از ماه مه با کاهش روبه‌رو شود. فائو در گزارش خود پیش‌بینی کرده است که میزان تولید جهانی غلات در سال 2012 میلادی به بیش از 2419 میلیارد تن خواهد رسید. این رقم در گزارش قبلی فائو 2371 میلیارد تن اعلام شده بود. بر این اساس میزان ذخایر جهانی غلات نیز تا پایان سال مالی جاری به بیش از 548 میلیون تن می‌رسد. به اعتقاد کارشناسان فائو، جهان در سال‌های آینده به شرطی می‌تواند مواد غذایی مورد نیاز خود را تامین کند که از حیف و میل کردن و مصرف بیش از حد مواد غذایی و محصولات کشاورزی جلوگیری و به سوی استراتژی با ثبات و پایدار کشاورزی حرکت کند.
نیاز به افزایش ۶۰ درصدی منابع
تحلیل‌ها حاکی از آن است که اگر الگوی کنونی مصرف در جهان ادامه یابد، میزان تولید محصولات کشاورزی و مواد غذایی در جهان باید تا سال 2050 میلادی نسبت به سال 2007 بیش از 60 درصد افزایش یابد تا مواد غذایی مورد نیاز جمعیت 9 میلیارد نفری جهان تا سال 2050 میلادی تامین شود. این در حالی است که جهان می‌تواند با بهینه سازی مصرف موادغذایی و جلوگیری از اسراف و حیف و میل محصولات کشاورزی، با تولید مواد غذایی کمتر تا سال 2050 میلادی، غذای مورد نیاز جمعیت رو به رشد کره زمین را تامین کند.
همچنین در بخش تولید، سیستم‌های کشاورزی و مواد غذایی باید تاثیرات منفی خود بر محیط زیست را کاهش دهند که این روند به معنای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای، مصرف بهینه منابع آبی و حفظ منابع خاک است. به هر حال سقوط قیمت مواد غذایی در ماه گذشته اگرچه قدری دور از انتظار بود، اما از ابتدای سال ۲۰۱۲ میلادی تا کنون اوضاع بازار غذا در جهان با کاهش اندک قیمت‌ها اندکی بهبود یافته است. در ماه‌های پایانی سال گذشته نیز کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند که امسال چرخه عرضه و تقاضای مواد غذایی در نقاط مختلف جهان تسهیل شود. البته در ماه‌های ابتدایی سال جدید میلادی با افزایش اندک، اما ناگهانی قیمت‌ها قدری امیدها به سردی گرایید و نگرانی‌هایی در مورد تشدید روند افزایشی قیمت مواد غذایی در جهان پدید آمد به طوری که میانگین قیمت جهانی مواد غذایی در جهان طی ماه آوریل نسبت به سه ماه نخست ۲۰۱۲ میلادی کاهش یافت. شاخص فائو برای قیمت مواد غذایی که نشانگر تمام نوسانات قیمتی است در ماه آوریل به ۲۱۴ واحد رسید. این شاخص در ماه مارس؛ یعنی یک ماه قبل از آن به بیش از ۲۱۷ واحد رسیده بود.
یک دوره صعود قیمت‌ها
بر اساس گزارش بانک جهانی، میانگین قیمت جهانی مواد غذایی طی ماه پایانی سال ۲۰۱۱ تا مارس ۲۰۱۲ میلادی یعنی در طول ۳ ماه بیش از ۸ درصد رشد داشت. به اعتقاد کارشناسان افزایش قیمت جهانی نفت و کاهش تولید محصولات کشاورزی به علت بدی شرایط آب و هوایی مهم‌ترین علل رشد فزاینده قیمت مواد غذایی در جهان طی مدت مذکور بوده است. در واقع تا پیش از کاهش قیمت‌ها طی دو ماه گذشته قیمت موادغذایی در جهان تنها شش درصد با رکورد بی‌سابقه آن در فوریه ۲۰۱۱ میلادی فاصله نشان می‌داد.
در این مدت نیز قیمت انواع غلات و لبنیات و گوشت قرمز بیشتر از سایر مواد غذایی و محصولات کشاورزی افزایش داشته است.
کاهش قیمت محصولات کشاورزی
اما با آغاز روند کاهش قیمت مواد غذایی در جهان، وزارت کشاورزی آمریکا پیش‌بینی می‌کند که قیمت‌های جهانی محصولات کشاورزی در سال‌جاری با افزایش تولید از سوی کشاورزان در سرتاسر جهان به منظور بازگرداندن ثبات به بازار کالا، کاهش می‌یابد. بر اساس برآورد این نهاد معتبر جهانی پس از دو سال ذخایر غذایی اندک، عرضه جهانی محصولات کشاورزی به ویژه گندم بهبود می‌یابد. به گفته جوگلابر، مدیر اقتصاددان وزارت کشاورزی آمریکا، این امر به کاستن نوسانی که بازارها را طی پنج سال گذشته آشفته کرده است، کمک می‌کند. شورای جهانی غلات نیز در گزارش ماهانه خود پیش‌بینی کرده است تولید جهانی گندم به میزان پنج میلیون تن افزایش یابد و به رکورد 695 میلیون تن برسد. همچنین پیش‌بینی کرده است تولید جهانی ذرت سه میلیون تن افزایش یافته و به 864 میلیون تن خواهد رسید. بنا به پیش‌بینی وزارت کشاورزی آمریکا، در سال‌جاری قیمت‌های ذرت 20 درصد و درآمد کشاورزان 5/11 درصد کاهش یابد. پیش‌بینی می‌شود قیمت‌های غذا در آمریکا پس از افزایش حدود پنج درصدی در سال گذشته، به میزان 5/2 تا 5/3 درصد در سال‌جاری کاهش یابد. البته هنوز تردیدهایی در این پیش‌بینی وجود دارد که
بیشتر معطوف به تاثیر خشکسالی در آمریکای لاتین و جنوب آمریکا است.
ارسال نظر