محدودیت واردات برای برخی کالاهای اساسی
در این بازه زمانی ۲میلیون و ۶۶۴هزار و ۶۲۳ تن انواع نهاده‌های دام و طیور وارد شد. علت کاهش واردات نهاده‌های دام و طیور در این دوره به گفته محمد‌مهدی نهاوندی، عضو هیات‌مدیره فدراسیون واردات ایران، محدودیت جدید ثبت‌سفارش است. به گفته او این محدودیت گذشته از کاهش واردات منجر به تشدید انحصار در واردات ذرت، جو، کنجاله سویا و دانه سویا شده است. گفت‌وگوی «دنیای‌اقتصاد» با نهاوندی را بخوانید.
در سال‌جاری وضعیت واردات نهاده‌های دام و طیور را چطور ارزیابی می‌کنید؟
در سه‌ماهه اول امسال میزان واردات قطعی نهاده‌های دام و طیور نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته کاهش یافته است. این کاهش را هم می‌توان در وزن و هم در ارزش دید. در سه‌ماهه نخست سال‌جاری ۲میلیون و ۶۶۴هزار و ۶۲۳ تن انواع نهاده‌های دام و طیور وارد شد. ارزش این اقلام یک‌میلیارد و ۲۵۶میلیون و ۳۴۷هزار و ۸ دلار بود که نسبت به سال۱۴۰۰ افتی ۱۸درصدی داشته است. واردات ذرت، جو، کنجاله سویا و دانه سویا در این دوره به لحاظ وزنی نیز افتی ۳۳درصدی داشته است. البته این کاهش واردات بعد از آزاد‌سازی نرخ ارز طبیعی و قابل پیش‌بینی بود و به معنای کمبود در بازار نیست. به‌طور کلی پیش‌بینی می‌شود که حدودا ۲۰ تا ۲۵درصد جمع واردات نهاده‌های دامی نسبت به سال‌قبل کاهش پیدا کند و این امر عمدتا به دلیل کاهش تقاضا ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ است.
آیا دولت واردات نهاده‌ها را محدود کرده است؟
بعد از سال۱۴۰۰ ثبت‌سفارش‌‌‌‌‌‌‌‌ها با محدودیت جدیدی مواجه شده است. قبل از آن هر شرکتی براساس اعتبارسنجی انجام‌شده از سوی نماینده دولت می‌توانست ثبت‌سفارش انجام دهد، اما اخیرا مصوبه‌ای ابلاغ شده که طی آن صرفا میانگین ارزش واردات دو سال‌قبل هر شرکت، سقف ثبت سفارش و واردات آن شرکت است. در واقع برخلاف گذشته که میزان مجاز ثبت‌سفارش و واردات شرکت تابع عوامل متعدد و انعطاف‌پذیر بود، الان برای هر شرکتی سقف گذاشته‌اند و شرکت‌ها برمبنای میانگین واردات دو سال‌قبلش می‌توانند واردات انجام دهند.
این محدودیت برای همه کالاهاست؟
خیر در حال‌حاضر دولت برای ۶۷ کد تعرفه این محدودیت را قائل شده است. این محدودیت به‌دنبال گزارش‌های ارائه‌شده مبنی‌برجهش آماری ثبت‌سفارش برخی تعرفه‌های کالایی مصوب شده است. در جریان این سیاست برخی کالاهای اساسی از جمله ذرت دامی در لیست محدودیت سقف قرار گرفته که پیرو طرح موضوع در ستاد تنظیم‌بازار کشور، خوشبختانه بنا بر شنیده‌ها تصمیم به حذف این محدودیت برای کالاهای اساسی گرفته‌شده است.
البته این محدودیت غیراز احتمال کاهش واردات می‌تواند در شکل‌گیری انحصار نیز نقش داشته باشد؟
این قبیل محدودیت‌ها عملا می‌تواند انحصار را تشدید کند و رقابت برای شرکت‌های جدید الورود یا باسابقه کمتر را سخت می‌کند.
درحال‌حاضر واردکنندگان غیر از موضوع سقف واردات با چه چالشی مواجه هستند؟
امروز واردکنندگان گذشته از موضوع سقف واردات که امیدواریم با تصمیم کارشناسی ستاد تنظیم‌بازار به‌زودی برطرف شود با مشکلات دیگری از قبیل افزایش شدید هزینه‌های دولتی تجارت به خاطر رشد ۶ برابری نرخ پایه محاسباتی گمرک مواجه هستند، رشد عوارض، ۶ برابر شدن نرخ استاندارد و عوارض کشتیرانی و... هم مزید بر علت شده‌اند. همچنین افزایش مستمر نرخ ارز از یک‌سو و قیمت‌گذاری دستوری ازسوی دیگر به مشکلات افزوده است . امروز با وجود افزایش تعرفه‌ها و هزینه‌های دولتی، دولت برمبنای نیاز مالی‌اش هرقدر می‌خواهد بر قیمت روزانه ارز می‌افزاید اما بخش‌خصوصی امکان اعمال این تغییرات روی قیمت تمام‌شده خود را ندارد. برخی تسهیلات هم برای شرکت‌های دولتی در نظر گرفته‌شده از جمله معافیت از مقررات گمرک درخصوص متروکه‌شدن کالا ولی برای فعالان بخش‌خصوصی این محدودیت‌ها تشدید شده است.بر این اساس از مسوولان درخواست داریم که مقررات مشابه و مبتنی بر قانون برای همه فعالان از دولتی و غیردولتی را در دستور کار قراردهند.
