پیشرفت اندک در مذاکرات تجاری چین و آمریکا
در قالب این توافق، چین متعهد شد تا پایان سال۲۰۲۱، ۲۰۰میلیارد دلار کالا از ایالاتمتحده وارد کند. اکنون که این توافق به پایان خود نزدیک میشود، چشمانداز آینده روابط تجاری چین و آمریکا روشن نیست.
در دوره این توافق، چین در سال نخست ۵۹درصد تعهدات و در سال دوم ۶۱درصد تعهدات را انجام داده است. دولت بایدن میکوشد چین را وادار به خرید حجم قابلتوجهی از کالاهای ایالاتمتحده در مدت باقیمانده این توافق کند و این موضوع را بهعنوان شرط تداوم این توافق در سال۲۰۲۲ عنوان کرده است. یکی از حوزههای کلیدی که ایالاتمتحده تاکید ویژهای بر آن دارد، فروش هواپیمای بوئینگ به چین است.
در دهه اخیر، چین همواره بزرگترین خریدار هواپیمای بوئینگ بوده است و تنها بازار تریلیون دلاری این شرکت محسوب میشد اما در سالهای اخیر، چین خریدهای خود را کاهش داده است. وزارت بازرگانی آمریکا مدعی است که دولت چین به شرکتها دستور داده است خرید از بوئینگ را متوقف کنند. این رفتار چین میتواند بهعنوان اهرم مذاکراتی تلقی شود. مهمتر آنکه چین هدفگذاری بلندپروازانهای برای نیل به خودکفایی در صنعت هوایی تا سال ۲۰۲۵ انجام داده است.
در نشست اخیر رهبران چین و آمریکا که بهصورت مجازی برگزار شد نیز سخن چندانی از تجارت در میان نبود. ایالاتمتحده عمدتا بر مسائل سیاسی با چین متمرکز شد و طرف چینی واکنش تندی به این سخنان نشان داد. بر این مبنا میتوان گفت وضعیت توافق تجاری چین و آمریکا همچنان مبهم مانده است.
البته در این نشست ایالاتمتحده از چین خواست ذخایر استراتژیک نفتی خود را آزاد کند تا قیمت نفت متعادل شود. چین به این درخواست واکنش مثبت نشان داد.
روشن است که این اقدام مشترک بر منافع ایران بهعنوان تولیدکننده مهم تاثیر منفی میگذارد. آینده فاز نخست توافق تجاری چین و آمریکا بر روابط چین و ایران، تاثیرات مهمی برجای میگذارد. یکی از موضوعات مطرح در مذاکرات منجر به این توافق و در فرآیند رد و بدل کردن امتیازات میان طرفین، نقش چین در تحریمهای ایران یا بهبیان دیگر، دورزدن این تحریمها بود. اگر توافق جدیدی صورت گیرد، چینیها احتمالا حاضر به دادن امتیازات مهمی به آمریکا در این حوزه خواهند بود.