آینده کار با شرکای فرانسوی

دنیای اقتصاد: دیپلمات کهنه‌کار فرانسوی چندی پیش در ایران حضور یافت و در گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» به تحلیل روابط اقتصادی دو کشور پرداخت. اوبر ودرین متولد ۳۱ ژوئیه ۱۹۴۷ مشاور فرانسوا میتران در امور دیپلماتیک در زمان ریاست‌جمهوری وی، سیاستمدار سوسیالیست است که طی سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۲ وزیر خارجه فرانسه بود. او مخالف شدید اقدام یکجانبه آمریکا در عراق بود.

ودرین یکی از اعضای ائتلاف تمدن‌های سازمان ملل متحد است. او در سال ۲۰۰۰ به‌خاطر خدماتی که به کشور لهستان ارائه کرد، جایزه درجه یک این کشور را دریافت کرد. دیپلمات فرانسوی در تحلیل خود از احتمال خروج آمریکا از برجام چنین می‌گوید: «در این باره اتفاق نظری بین مقامات آمریکایی وجود ندارد. اما حتی اگر آمریکا هم از این توافق خارج شود، سایر کشورها به برجام پایبند خواهند بود. هرچند خروج ایالات‌متحده می‌تواند روند برقراری روابط اقتصادی را کند‌تر کند، اما نمی‌تواند شرایط را به گذشته برگرداند.» ودرین اعتقاد دارد که درحال حاضر همه شرکت‌های خارجی از محدودیت‌ها اطلاع دارند اما همچنان برای ورود به ایران تلاش می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که آنها راه‌های دیگری برای برقراری ارتباط با ایرانی‌ها پیدا کرده‌اند. شرکت‌های فرانسوی نظیر توتال، پژو، رنو و ایرباس توانسته‌اند قراردادهای مهمی را با طرف ایرانی منعقد کنند. بنابراین ارتباط دو طرف رو به بهبود است. او همچنین عنوان می‌کند که اگرچه خواسته فرانسوی‌ها ماندن آمریکا در برجام است، اما اگر آنها از توافق خارج شوند، فرانسه از فرصت به‌دست آمده به نفع خود استفاده خواهد کرد. آنچه ودرین در این گفت‌وگو به آن اذعان دارد حاکی از حمایت فرانسه از ایران است. حضور هیات فرانسوی که قرار است فردا به تهران بیاید نیز بر این ادعا مهر تایید می‌زند. مشروح گفت‌وگوی دیپلمات کهنه‌کار فرانسه را در ادامه می‌خوانید.

برخی کارشناسان احتمال می‌دهند آمریکا در مهر ماه از برجام خارج شود. این شرایط را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این گمانه‌زنی را قبول دارید؟

فعلا مشخص نیست که آمریکا قصد دارد سیاست‌های خود را تا کجا پیش ببرد. در شخصیت آقای ترامپ همیشه یک‌سری نشانه‌های نامشخص وجود دارد. همه ما هم می‌دانیم که او در برابر توافق برجام زیاد نظر مثبتی ندارد. ولی در بین سایر مقامات آمریکا در این باره اتفاق‌نظر وجود ندارد. ترامپ فعلا برای یک دوره سه ماهه دیگر تعلیق تحریم‌ها را علیه ایران در چارچوب برجام تمدید کرده است که دوباره به حالت گذشته برنگردند. البته این فرضیه هم نمی‌تواند حذف بشود که ممکن است آمریکا به‌صورت کامل از برجام خارج شود.

سوال اینجا است که در شرایط خروج آمریکا از برجام سایر کشورها چه رفتاری را در پیش خواهند گرفت؟

پاسخ روشن است. ایران گفته که به برجام پایبند خواهد بود. سایر کشورهایی که این سند را امضا کرده‌اند به‌ویژه فرانسه، گفته‌اند که می‌خواهند به برجام پایبند بمانند و تا انتها پیش بروند. البته به شرطی که ایران هم به تعهدات خود پایبند باشد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم تایید کرده که ایران به تعهدات خود پایبند بوده است. در واقع درباره جهت‌گیری و جایگاه سایر کشورها نسبت به این اتفاق، نقطه مبهمی وجود ندارد و همه در این توافق خواهند ماند. رئیس‌جمهوری فرانسه نیز گفته است که پایبندی فرانسه به برجام حفظ می‌شود. در واقع سوال در بخش عملی است نه تئوری؛ باید دید در عمل چه اتفاقی می‌افتد. اگر مقامات ایالات‌متحده دوباره تحریم‌ها علیه ایران را اعمال کنند، نمی‌توانند تحریم‌های سازمان ملل را برگردانند. حتی نمی‌توانند به جای اروپا در برابر اعمال تحریم‌ها علیه ایران هم تصمیم بگیرند. فقط در مورد خودشان می‌توانند تصمیم بگیرند. در این شرایط کشورهای دیگر به مبادلاتشان با ایران ادامه می‌دهند. فرانسه هم همین قصد و نیت را دارد. اگر شرکت‌های فرانسوی نسبت به ورود به ایران رغبت نشان می‌دهند، حکایت از این دارد که فرانسه روی روابط خود با کشور شما تاکید دارد.

بحث مهم در ایجاد روابط با کشوری مانند فرانسه برقراری روابط مالی است. در این زمینه چه تدابیری از سوی اروپا اندیشیده خواهد شد؟

این مشکل اصلی است. اما همچنان شرکت‌های اروپایی به ایران می‌آیند. مثلا دیده‌ایم که شرکت نفتی توتال هم به ایران برگشته و قرارداد امضا کرده است. ایران از ایرباس خرید می‌کند. بنابراین می‌بینیم که شرایط به سمت‌وسوی خوبی پیش می‌رود.

اگر آمریکا برجام را نقض کند، در روابط اقتصادی چقدر تاثیر خواهد داشت. در حال حاضر همچنان بانک‌های اروپایی از همکاری با ایران طفره می‌روند و به‌دلیل واهمه‌هایی که از آمریکا دارند، تمایلی ندارند که ارتباط خود را با ایرانی‌ها برقرار کنند. آیا خروج آمریکا از برجام موجب تشدید بی‌میلی بانک‌های اروپایی نسبت به این همکاری نخواهد شد؟

این مشکلات یعنی روابط بانکی از قبل هم وجود داشته است. نوع تحریم‌های مالی خیلی متنوع هستند. بخشی از آن به‌واسطه رایزنی‌های تیم اوباما برداشته شده و بخشی از آن همچنان باقی مانده است. بنابراین مسلما این مشکل وجود دارد. از سوی دیگر شرکت‌هایی که به ایران برمی‌گردند، همگی با اطلاعات کافی از این محدودیت‌ها به ایران می‌آیند. در واقع این اتفاق نشان از این دارد که شرکای تجاری ایران راهی را برای برقراری روابط با این کشور یافته‌اند و می‌خواهند رابطه خود را ادامه و توسعه بدهند. به هر حال اگر ایالات‌متحده در توافق بماند و خارج نشود کار آسان‌تر خواهد شد. اگرچه در مورد ماندن یا رفتن آمریکا از توافق برجام در آمریکا دودستگی شدیدی در کاخ سفید وجود دارد که ما از آن زیاد اطلاع نداریم. اما تمام مشکلات مشخص هستند و باید پیش رفت. تا الان هم این اتفاق افتاده است. اگر روابط پیش نمی‌رفت شرکت‌ها هم به ایران نمی‌آمدند.

آیا خود ترامپ اهمیت حضور ایران را نمی‌داند؟ آیا خروج از برجام به زیان آمریکا نیست؟

به نظر من خروج از برجام نمی‌تواند برای آمریکا مفید باشد. اگرچه تصمیم‌های غیرمعقولانه هم می‌تواند از سوی دولتمردان آمریکا اتخاذ شود. اما ایالات‌متحده فقط می‌تواند اتفاقات را پیچیده‌تر کند و توسعه روابط را به تاخیر بیندازد و مانع‌تراشی کند. ولی نمی‌تواند ما را به نقطه قبلی بازگرداند و این موضوع برای آنها خیلی بد خواهد بود. چراکه نمی‌توانند زمان را به عقب بازگردانند و از فرصت‌ها استفاده کنند.

آیا اگر آمریکا از برجام خارج شود، اروپا شرایط را به نفع خود می‌داند؟ به هر حال آمریکا می‌تواند در بازار ایران رقیب بزرگی برای اروپایی‌ها باشد.

اصلا ما به این مورد فکر نمی‌کنیم. فرانسه موافق این است که همه در برجام باقی بمانند و همه اعضا آن را عملی کنند. در واقع اگر آمریکا در برجام بماند و بخواهد به ایران بیاید و در بازار ایران فعال شود، شرایط رقابتی سخت‌تر خواهد شد. اما آمریکایی‌ها این کار را نمی‌کنند. پس فرانسوی‌ها هم سعی می‌کنند از شرایط موجود استفاده کنند. ما منتظر این اتفاق نیستیم که آمریکا خارج شود. اما اگر چنین اتفاقی بیفتد نیز قطعا به نفع خود از آن فرصت استفاده خواهیم کرد. در روابط اقتصادی و سیاسی که بین دو کشور برقرار بوده، تاکنون ایرانی‌ها از کارهایی که فرانسه انجام داده‌اند بسیار خرسند هستند؛ پس روابط آنها محکم است.