دنیای اقتصاد- رفیعه هراتی: بانک جهانی گزارش جدیدی با عنوان«چشم‌انداز بازار کالاها» منتشر کرده و در آن به پیش‌بینی قیمت کالاها در سال ۲۰۱۷ پرداخته است. این گزارش به‌صورت فصلی و در ماه‌های ژانویه، آوریل، ژوئیه و اکتبر منتشر می‌شود. در این گزارش گروه‌های عمده کالایی ازجمله، انرژی، فلزات، کشاورزی، فلزات گرانبها و کودها مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند.

بانک جهانی در این گزارش پیش‌بینی می‌کند به دلیل کاهش عرضه و افزایش تقاضا، در سال ۲۰۱۷ شاهد افزایش شدید قیمت کالاهای صنعتی مانند انرژی و فلزات خواهیم بود.

به گزارش وب‌سایت بانک جهانی، این وام‌دهنده بین‌المللی پیش‌بینی می‌کند در سال ۲۰۱۷ قیمت فلزات ۱۱ درصد افزایش خواهد یافت و علت این افزایش، کاهش بیشتر عرضه و افزایش تقاضا از طرف چین و اقتصادهای پیشرفته است. بانک جهانی در گزارش قبلی خود که در اکتبر ۲۰۱۶ منتشر شده بود، پیش‌بینی کرده بود قیمت فلزات در سال ۲۰۱۷ با رشد ۴ درصدی روبه‌رو می‌شود. جان بافس، اقتصاددان ارشد بانک جهانی و نویسنده اصلی گزارش«چشم‌انداز بازار کالاها» می‌گوید: «در سال گذشته قیمت اکثر کالاها به کمترین سطح رسید و اکنون در مسیر افزایش در سال ۲۰۱۷ قرار دارد. با این وجود، تغییر در سیاست‌گذاری‌ها می‌تواند این روند را تغییر دهد.» نموداری که از سوی بانک جهانی منتشر شده است نیز نشان می‌دهد قیمت محصولات کشاورزی، فلزات و انرژی از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ روندی کاهشی داشته است، اما قیمت این سه گروه کالایی در سال ۲۰۱۷ رو به افزایش خواهد گذاشت.

براساس پیش‌بینی جدید بانک جهانی، قیمت محصولات کشاورزی در سال ۲۰۱۷ کمتر از یک درصد افزایش خواهد یافت. پیش‌بینی می‌شود قیمت انواع روغن و دانه‌های روغنی و مواد خام اندکی افزایش خواهد یافت، اما به دلیل بهبود چشم‌انداز عرضه، قیمت حبوبات با کاهش حدود ۳ درصدی روبه‌رو خواهد شد.

بانک جهانی همچنین در گزارش خود پیش‌بینی می‌کند با توجه به افزایش نرخ‌های بهره و کاهش سرمایه‌گذاری در پناهگاه‌های امن، قیمت فلزات گرانبها کاهش ۷ درصدی را تجربه خواهد کرد. بخش دیگری از گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد اقتصادهای درحال توسعه و نوظهور صادرکننده کالاها به دلیل کندی رشد سرمایه‌گذاری به شدت لطمه دیده‌اند. رشد سرمایه‌گذاری از ۱/ ۷ درصد در سال ۲۰۱۰ به ۶/ ۱ درصد در سال ۲۰۱۵ کاهش یافته است. آیهان کاس، مدیر گروه چشم‌انداز توسعه بانک جهانی، در این باره می‌گوید: «ضعف سرمایه‌گذاری هم در بخش خصوصی و هم در بخش دولتی، مانع برخی فعالیت‌ها در اقتصادهای نوظهور و درحال توسعه صادرکننده کالاها می‌شود. اکثر این اقتصادها برای خنثی کردن کندی رشد سرمایه‌گذاری از فضای سیاست‌گذاری محدودی برخوردارند، بنابراین باید اقداماتی را درپیش گیرند که فضای کسب‌وکار را تقویت کند، متنوع‌سازی اقتصادی را تشویق کند و چشم‌انداز رشد را در بلندمدت بهبود بخشد.»

بانک جهانی در بخش دیگری از گزارش خود می‌نویسد: «از زمان بحران مالی جهانی در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ نااطمینانی‌های سیاسی در اقتصادهای نوظهور و درحال توسعه صادرکننده کالاها افزایش یافته است. این مساله محصول فرعی تنش‌های ژئوپلیتیکی در اروپای شرقی، چالش‌های امنیتی و درگیری‌ها در خاورمیانه و تنش‌های سیاسی داخلی در اکثر اقتصادهای نوظهور و درحال توسعه صادرکننده کالاها است.»

وضعیت کالایی ایران از نگاه بانک جهانی

در بخشی از گزارش بانک جهانی به وضعیت کالایی ایران اشاره شده است. در بخش فلزات، بانک جهانی گزارش می‌دهد در سال ۲۰۱۵ ایران ۳۰ تن طلا ساخته که نسبت به سال ۲۰۱۴ کاهش یافته است. در سال ۲۰۱۴بالغ بر ۳۶ تن طلا در ایران ساخته شده است. ساخت جهانی طلا در سال ۲۰۱۵ بالغ بر ۲۷۹۰ تن بوده است. در حوزه سنگ‌آهن، ایران از تولیدکنندگان سنگ‌آهن به‌شمار می‌رود و در سال ۲۰۱۵بالغ بر ۳۹ میلیون تن سنگ‌آهن تولید کرده است. تولید سنگ‌آهن نیز نسبت به سال قبل از آن دچار کاهش شده است. در سال ۲۰۱۴، ۴۸ میلیون تن سنگ‌آهن در ایران تولید شده بود. در زمینه فولاد خام، در سال ۲۰۱۵ ایران ۱۶ میلیون تن فولاد خام تولید کرده که نسبت به سال قبل از آن تغییر نکرده است. در سال ۲۰۱۵ تولید جهانی فولاد خام ۱۶۲۰ میلیون تن بوده است. گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد ایران در سال ۲۰۱۵ معادل ۴۶ هزار تن سرب تولید کرده که نسبت به سال قبل از آن افزایش داشته است. در سال ۲۰۱۴، تولید سرب ایران ۴۵ هزار تن بود. تولید جهانی سرب در سال ۲۰۱۵، ۵۰۵۹ هزار تن بوده است. براساس این گزارش ایران در سال ۲۰۱۳ (جدیدترین آمار برای این سال موجود است) ۵۹۵ هزار تن موز وارد کرده است که نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۲، واردات موز ایران ۵۹۰ هزار تن بود. براساس این گزارش، ایران در سال ۲۰۱۴، ۱۷۸۴ هزار تن کود نیتروژنی تولید کرده است. این میزان کمتر از ۱۹۷۵ هزار تن تولید شده در سال ۲۰۱۳ بوده است. در سال ۲۰۱۴ تولید این نوع کود در جهان ۱۰۸۹۶۶ هزار تن بوده است. بانک جهانی در گزارش خود اعلام کرده است میزان ذخایر ذرت ایران در سال زراعی ۲۰۱۷-۲۰۱۶بالغ بر ۳/ ۵ میلیون تن خواهد بود. میزان ذخایر ذرت ایران در سال زراعی ۲۰۱۵-۲۰۱۶، ۱/ ۶ میلیون تن بوده است. در سال زراعی ۲۰۱۷-۲۰۱۶ میزان ذخایر جهانی ذرت ۰/ ۲۲۱ میلیون تن خواهد بود. این در شرایطی است که در سال زراعی ۲۰۱۶-۲۰۱۷ واردات ذرت ایران ۰/ ۷ میلیون تن خواهد بود که نسبت به رقم ۶/ ۶ میلیون تن در سال زراعی ۲۰۱۶-۲۰۱۵ کاهش نشان می‌دهد. در سال زراعی ۲۰۱۶-۲۰۱۷ واردات جهانی ذرت ۷/ ۱۳۵ میلیون تن خواهد بود. گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد در سال زراعی ۲۰۱۷-۲۰۱۶ واردات برنج ایران ۱/ ۱ میلیون تن خواهد بود که نسبت به سال زراعی ۲۰۱۵-۲۰۱۶ تغییر نکرده است. در سال زراعی ۲۰۱۷-۲۰۱۶ واردات جهانی برنج ۵/ ۳۸ میلیون تن خواهد بود. براساس گزارش بانک جهانی، ایران در سال ۲۰۱۴ موفق به تولید ۱۱۹ هزار تن چای شده است. این در شرایطی است که در سال ۲۰۱۳ معادل ۱۱۷ هزار تن چای در ایران تولید شده بود. تولید جهانی چای در سال ۲۰۱۴، ۵۵۶۱ هزار تن بوده است. این گزارش همچنین نشان می‌دهد میزان مصرف چای در ایران در سال ۲۰۱۳ بالغ بر ۲۲۸ هزار تن بوده است. ارقام مربوط به سال ۲۰۱۴ در دسترس نیست.

چشم‌انداز بازار کالاها در 2017