دنیای اقتصاد: سی و هشتمین نشست کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران به بررسی مشکلات تولیدکنندگان لوازم‌خانگی ایران اختصاص پیدا کرد. اعضای انجمن تولیدکنندگان لوازم‌خانگی ایران در جلسه اخیر کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران حضور یافتند تا با طرح تنگناهایی که مانع رونق این صنعت شده است، از این کمیسیون و اتاق برای رفع چالش‌های این صنعت کمک بخواهند. طرح مباحث گسترده و لزوم تعمق و تدقیق بیشتر روی پیشنهادها و نظرات ارائه شده، باعث شد تا ادامه این مباحث به نشست بعدی کمیسیون موکول شود تا در نهایت جمع‌بندی مناسبی از این گفت‌وشنودها به دست آید که از طریق کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران مورد پیگیری قرار گیرد.

دستور جلسه این نشست بررسی وضعیت صنعت تولید لوازم‌خانگی در کشور بود. شراره کامرانی که به نمایندگی از انجمن صنایع لوازم‌خانگی ایران در این نشست حضور یافته بود، گفت: صنعت لوازم‌خانگی قریب به ۸۰ سال در ایران سابقه دارد. این صنعت اکنون در وضعیت فرسودگی نسبی و روزآمدی تقریبی قرار دارد. به گفته این کارشناس، دلایل عقب‌ماندگی نسبی تکنولوژیک صنعت لوازم‌خانگی ایران، ورود ماشین‌آلات دست دوم به کشور به دلیل کمبود نقدینگی و عدم آشنایی با تحولات سریع این صنعت است که ساختار تولید را نسبتا فرسوده کرده و موجب کاهش بهره‌وری و مصرف بالای انرژی شده است.

کامرانی در ادامه به چالش‌های پیش روی این صنعت اشاره کرد و گفت: تاثیر منفی مسائل سیاسی، فقدان رویکردهای علمی صادرات، فقدان فعالیت‌های حرفه‌ای در بخش‌های بازرگانی سفارتخانه‌های ایران، فقدان یا ضعف فرهنگ تولید صادرات‌گرا، فقدان و ضعف فرهنگ برندینگ، عدم اتصال شبکه بانکی داخل به شبکه بانکی جهانی و فقدان یا ناکافی بودن اطلاعات شرکت‌ها از بازارهای خارجی از جمله چالش‌های این صنعت است.

وی درباره حجم بازار داخلی لوازم‌خانگی نیز توضیحاتی ارائه داد و گفت: اندازه بازار لوازم‌خانگی کشور معادل ۲۰ هزار میلیارد تومان است که ۱۵ هزار میلیارد تومان آن در اختیار برندهای خارجی است. ذکر این نکته هم ضروری است که سهم این صنعت از کل ارزش ‌افزوده صنعت ۱/ ۱ درصد و سهم آن از اشتغال ۶۷/ ۱ درصد است. این کارشناس با مقایسه سهم بازار برندهای داخلی و خارجی گفت: در گروه صوتی‌تصویری، سهم تعدادی برندهای خارجی ۹۵ درصد و سهم تعدادی برندهای ایرانی ۵ درصد است. درگروه یخچال‌فریزر، سهم تعدادی برندهای خارجی حدود ۶۰ درصد و سهم تعدادی برندهای ایرانی۴۰ درصد برآورد می‌شود. همچنین در گروه شوینده‌ها سهم تعدادی برندهای خارجی ۵۵ درصد و سهم تعدادی برندهای ایرانی ۴۵ درصد است. او مهم‌ترین مساله صنعت لوازم‌خانگی را قدرت رقابت‌پذیری پایین برشمرد و گفت: رقابت‌پذیری پایین در این صنعت، ناشی از قیمت تمام‌شده بالا و کیفیت خدمات پس از فروش است.

کامرانی سپس به دیگر مسائل این صنعت از جمله قاچاق اشاره کرد و گفت: با توجه به اقلام متنوع تولیدی لوازم‌خانگی، حوزه قاچاق این محصولات نیز گسترده است و اکثر محصولات آن از جمله لوازم‌خانگی کوچک، یخچال و فریزر، کولر گازی، ماشین‌های ظرفشویی و لباسشویی و چرخ‌ خیاطی به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود. وی به موانع درون‌سازمانی رشد صنعت لوازم‌خانگی در کشور نیز اشاره کرد و گفت: ضعف در رویکرد نظام‌یافته به افزایش کیفیت و کاهش قیمت، عدم نگاه استراتژیک واحدها به ضرورت دستیابی به تولید و بازار امن صادراتی، ضعف در چارچوب‌های تحقیق و توسعه و بازاریابی مطلوب، کمبود مدیریت علمی در واحدهای تولیدی، خلأ فرهنگ صنعتی در برخی مدیریت‌های واحدهای صنعتی، کمبود نوآوری، خلاقیت، تحقیق و توسعه و تکنولوژی روز و درصد بالای ضایعات از جمله ضعف‌های درونی بنگاه‌های تولیدی در این بخش است. کامرانی عدم کنترل اصولی واردات و عرضه محصولات تقلبی چینی به نام برندهای ایتالیایی، ترکیه‌ای و... در ایران و در عین حال، تهدید اصالت «تولید ایران» و شیوع انواع شیوه‌های مونتاژ، انحصارات دولتی، قانون تجمیع عوارض، قانون مالیات بر ارزش‌افزوده، قانون کار، قانون تامین اجتماعی و نرخ بالای بهره بانکی را از جمله عوامل بیرونی برشمرد که مانع توسعه این صنعت شده است.

در ادامه این نشست حبیب‌الله انصاری، دبیرکل انجمن صنایع لوازم‌خانگی ایران پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت این صنعت ارائه کرد. کاهش نرخ سود تسهیلات تولید و متناسب‌سازی نرخ بهره با تورم، تشکیل کمیته تعیین تعرفه (با محدودیت انجمن) در وزارت صنعت، معدن و تجارت، کاهش فشار مالیاتی و پذیرش اظهارنامه‌های مالیاتی که مورد تایید حسابرس هستند، عدم مداخله دولت در قیمت‌گذاری و عدم دریافت مالیات از فعالیت‌های تشکل‌ها از جمله پیشنهادهای دبیرکل این تشکل بخش خصوصی بود.

انصاری همچنین با اشاره به اینکه شرکت‌های فولادی حاضر به فروش مواد اولیه به صنایع پایین‌دستی نیستند گفت: رفع موانع خرید مواد اولیه اساسی صنعت لوازم‌خانگی از قبیل فولاد، مواد پتروشیمی، مس، آلومینیوم و... از شرکت‌های دولتی یکی از مهم‌ترین خواسته‌های تولیدکنندگان لوازم‌خانگی است.

او همچنین خواستار آن شد که براساس ماده (۵) قانون بهبود مستمر فضای کسب‌وکار از فعالیت تشکل‌های موازی ممانعت شود. محمدرضا جعفری، نایب رئیس انجمن صنایع لوازم‌خانگی به این نکته اشاره کرد که تولیدکنندگان ایرانی، عمده سهم بازار را به شرکت‌های کره‌ای واگذار کرده‌اند. او گفت: البته بخشی از دلایل این بازماندگی ناشی از برخی مسائل فرهنگی است. زمانی که درآمدهای نفتی و به تبع آن واردات افزایش پیدا کرد، مذاق مردم هم به کالاهای خارجی خو گرفت. من این پدیده را به‌عنوان قاچاق مدرن می‌شناسم و مقابله با آن را ضروری می‌دانم. به‌واسطه اعمال تحریم‌ها، ساختار این صنعت فرسوده شده است. اکنون لازم است برای ارتقای این صنعت، تسهیلات ارزان‌قیمت به آن اعطا شود.

مهدی پورقاضی، رئیس کمیسیون مذکور نیز از اعضای انجمن خواست تا با ارائه پیشنهادهای مشخص برای برون‌رفت از وضعیت جاری، مطالبات خود را از اتاق تهران عنوان کنند.

وی همچنین با اشاره به حضور قوی برندهای خارجی در بازار لوازم‌خانگی این مساله را مطرح کرد که آیا این حضور برای جامعه و اقتصاد ایران یک تهدید است یا فرصت؟ وی گفت: باید به این مساله از جنبه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی نگریست و با تدقیق در هزینه و فایده آن، اعلام نظر کرد.