در حضور رئیس‌جمهور مطرح شد
مطالبات صادراتی بخش خصوصی
عکس: President.ir
دنیای اقتصاد: بیستمین سالروز ملی صادرات در حالی برگزار شد که رئیس دولت یازدهم، حامل یک پیام مهم به دنیا بود. دکتر حسن روحانی در این مراسم این پیام را به دنیا مخابره کرد که «ایران با صدای بلند فریاد می‌زند قامت من بلندتر از آن است که امروز در دنیا منعکس شده است. ایران با صدای بلند فریاد می‌زند استعداد و ظرفیت من بیشتر از آن است که در اذهان مردم است. ایران با صدای بلند فریاد می‌زند مهربان‌تر از آن هستم که در دنیا معرفی می‌شوم. ایران با صدای بلند فریاد می‌زند من همزیستی مسالمت‌آمیز با منطقه و جهان را می‌خواهم». وی در عین حال بزرگ‌ترین هدف هر سفر خارجی در دولت یازدهم را «تسهیل در مسیر تجارت»، «توسعه اقتصادی»، «صادرات کالای ایرانی»، «جذب سرمایه خارجی» و «جذب فناوری‌ها» عنوان کرد.
روحانی همچنین با تاکید بر کنترل تولید و استاندارد بودن تولیدات داخل، سه گام موثر بر جهش صادراتی را با تکیه بر تجربیات سایر کشورها مطرح کرد. به گفته وی، «ارتباط با دنیا بر اساس تعامل سازنده»، «سرمایه‌گذاری مشترک با صنایع، شرکت‌های خدماتی، کمپانی‌های بزرگ و برندهای معروف» و «میهمان پذیری این کشورها از تجار» سه گام موثر در افزایش صادرات است. محمد رضا نعمت‌زاده، سکاندار وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در این مراسم، با اشاره به برنامه افزایش ١٠ میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی در سال ۹۵ نسبت به سال ۹۴ اظهار کرد که میزان صادرات باید به ٦٨ میلیارد دلار برسد تا رشد صادرات غیر نفتی امسال به ٢٠ درصد برسد. از سوی دیگر، مجتبی خسروتاج رئیس کل سازمان توسعه تجارت که نخستین سخنران این مراسم بود، «کوچک بودن شرکت‌های صادراتی»، «بالا بودن نرخ سود بانکی»، «بالا بودن هزینه‌های بندری و حمل‌و‌نقل» و «نبود موافقتنامه‌های دو و چند جانبه بین‌المللی» را موانع پیش روی صادرات عنوان کرد. غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران هم که به‌عنوان نماینده بخش خصوصی در این مراسم حضور داشت با تاکید بر اینکه سند راهبردی ملی توسعه صادرات غیرنفتی کشور باید مورد بازبینی قرار گیرد، به بیان ۱۳ مطالبه بخش خصوصی پرداخت.
صادرات در سایه رقابت موفق
حسن روحانی، رئیس دولت یازدهم در گرامیداشت روز ملی صادرات و در جمع صادرکنندگان کشور، با اشاره به اینکه بی‌تردید در دنیای امروز صادرات در سایه رقابت موفق امکان‌پذیر است، گفت: در صحنه بازارهای هدف باید بتوانیم از لحاظ کیفیت، قیمت و بسته‌بندی کالا، به نقطه‌ای برسیم که بر رقبای خارجی در آن میدان موفق و پیروز باشیم. وی با بیان اینکه همه صنایع و خدمات در دنیای امروز به سرعت رو به تحول است، تاکید کرد: امکان‌پذیر نیست که یک کالای ساخته شده با شکل، کاربرد، قیافه و چهره قبلی بتواند به مسیر صادراتش در بازار دنیا ادامه دهد. به گفته روحانی، صادرکنندگانی موفق هستند که در صحنه منطقه‌ای و بین‌المللی بتوانند بازار را تصاحب کنند و برند خود را به‌عنوان یک برند معتبر در افکار عمومی آن جامعه و در بازار مصرف به‌عنوان یک برند ممتاز جا بیندازند. وی گفت: اگر این چنین شد و اگر توانستیم در بازار، صادرات خود را تداوم ببخشیم برنده هستیم. رئیس‌جمهوری ادامه داد: عدم تداوم به معنای فروپاشی ساختمان و مسیری است که برای صادرات برنامه‌ریزی کرده‌ایم. روحانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه صادرات کالا و خدمات یک زنجیره است، تاکید کرد: همه این زنجیره‌ها باید در کنار هم و در داخل هم قرار بگیرند تا صادرات کالا و خدمات موفق محصول آن باشد. وی آغاز این زنجیره را «تولید» عنوان کرد وگفت: اساس اقتصاد مقاومتی هم تولید درون‌زاست. در داخل کشور باید تولید کنیم. اگر تولید ما با استانداردهای جهانی منطبق نباشد و کیفیت لازم را نداشته باشد و شرایط کشور باعث شود که آن محصول گران‌تر از محصول رقیب به دست ما برسد، قطعا ما در بازار صادرات اگر هم موفق باشیم نمی‌توانیم برای میان مدت و بلندمدت ادامه دهیم. به گفته روحانی، کنترل تولید در داخل، استاندارد بودن تولیدات داخل به‌عنوان اولین زنجیره مهم است. اگر خدمات و کالای ما استاندارد نباشد نه تنها بازار خارجی را از دست می‌دهیم حتی بازار داخلی را هم از دست خواهیم داد. روحانی همچنین به بحث مبارزه با قاچاق اشاره کردوگفت: این دولت بیشترین توان خود را برای مبارزه با قاچاق کالا به کار گرفته و موفقیت‌های خوبی هم به دست آورده است؛ به‌گونه‌ای‌که رقم قاچاق کالا و ارز از ۲۵ میلیارد امروز به ۱۵ میلیارد رسیده است و روند این مبارزه ادامه خواهد یافت. وی تاکید کرد: یکی از راه‌های رونق تولید، مبارزه جدی با قاچاق کالاست، اما باید بدانیم مبارزه اصلی با قاچاق کالا تولید با کیفیت و با قیمت مناسب در داخل است و گرنه موفق نمی‌شویم. وی تصریح کرد: در را می‌بندیم از پنجره وارد می‌شود، پنجره را می‌بندیم سقف را سوراخ می‌کند. سقف را می‌بندیم از زیر زمین تونل می‌زند.
راه مبارزه با قاچاق
روحانی راه مبارزه با قاچاق را تولید باکیفیت، رقابتی و با استاندارد عنوان کرد وگفت: یکی از فضاهای خوبی که در پسابرجام برای صادرکنندگان و تولیدکنندگان به‌وجود آمده، فضای امکان مشارکت با شرکت‌های خارجی و با برندهای معتبر بین‌المللی است. رئیس دولت یازدهم به سفر اخیر آسیایی خود به ویتنام، مالزی و تایلند اشاره کرد و با طرح این پرسش که پیشرفت این کشورها برای چه بوده است، تشریح کرد: اگر به سال ۱۹۸۰ یعنی سال بعد از انقلاب، برگردیم، صادرات ویتنام ۳۰۰ میلیون دلار بوده، اما آمار سال ۲۰۱۴، نشان از رشد صادراتی این کشور با رقم ۱۵۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار دارد. روحانی همچنین به آمار صادرات مالزی اشاره کرد وگفت: میزان صادرات مالزی هم در سال ۱۹۸۰ حدود ۱۲ میلیارد دلار بوده که در سال ۲۰۱۴ طبق آمار رسمی آنها به ۲۳۴ میلیارد دلار رسیده است. تایلند هم در سال ۱۹۸۰ صادراتش حدود ۶ میلیارد دلار بوده که اکنون صادرات این کشور، ۲۲۷ میلیارد دلار است. رئیس‌جمهوری دلیل پیشرفت تجاری این کشورها را تعامل سازنده با دنیا عنوان و تاکید کرد که در دعوا با دنیا صادرات در نمی‌آید. برخی فکر می‌کنند که ما وقتی می‌گوییم تعامل سازنده یعنی برویم با غربی‌ها و اروپایی‌ها لبخند بزنیم و حرف بزنیم.
تعامل سازنده با دنیا
روحانی افزود: تعامل سازنده یعنی مناسب کردن محیط روابط بین‌المللی برای صادرات کالا، برای اشتغال جوانان، برای واردات راحت‌تر کالاهای سرمایه‌ای و مواد اولیه. رئیس دولت یازدهم با بیان اینکه مگر در دنیای امروز، کشوری می‌تواند بگوید من بدون رابطه با دنیا به پیشرفت می‌رسم، گفت: خود قرآن هم گفته «ان ارض‌الله واسعه» دنیا باز است، زمین وسیع است، راه بیفتید. حالا این هجرت برای فرهنگ، تجارت و صادرات یا هر چه که هست. بعضی‌ها می‌گویند ارض‌الله، ایران است. از مرز که می‌خواهیم خارج شویم، افکار ما را می‌دزدند ما را گول می‌زنند. بعضی‌ها عظمت ملت ایران را هنوز باور نکرده‌اند.
روحانی با اشاره به اینکه ملت ایران درطول تاریخ با دنیا رابطه داشته است، یادآور شد: در تایلند آقای شیخ احمد قمی تجارت ایران را با تایلند راه می‌اندازد و جزو معروف‌ترین افراد آنجا می‌شود و امروز در کنار قبرش همه طوایف و مذاهب می‌روند و احترام می‌گذارند. ایرانی این چنین است. روحانی خواستار اعتماد به ملت ایران شد و خاطرنشان کرد: تنها ۴ نفر نیروی امنیتی نمی‌توانند مورد اعتماد ما باشند. جوان‌ها، تجار، دانشجویان ما مورد احترام ما هستند. روحانی گفت: باید شرایط را برای روابط خارجی، اقتصادی، علمی، فناورانه آماده کنیم تا ما بتوانیم در مسیر صادرات حرکت بکنیم.
روحانی نکته دوم موفقیت این کشورها در عرصه صادرات را اینگونه عنوان کرد که آن کشورها دنبال سرمایه‌گذاری مشترک با صنایع، شرکت‌های خدماتی، کمپانی‌های بزرگ و برندهای معروف بودند. در تایلند، ۳ میلیون خودرو تولید می‌شود که یک میلیون آن مصرف داخلی است. بقیه‌اش صادر می‌شود. روحانی نکته سوم را میهمان‌پذیری این کشورها عنوان کرد و خواستار میهمان‌پذیری ایران از تجار خارجی شد. وی گفت: تمام تلاش دولت در طول این ۳ سال و از جمله در زمینه برجام این بوده که موانع را از پیش پای تجار، کارآفرینان و صادرکنندگان کالا و خدمات، ورود سرمایه، روابط بانکی بردارد. البته برداشتن مقررات دست و پاگیر غیر مفید زائد در کشور نیز مبنای ما بوده است.
روحانی تلاش دیگر دولت را زدودن ایران‌هراسی عنوان و بیان کرد: با ایران هراسی نمی‌شود، کار تجاری و اقتصادی کرد. اقتصادی برون‌نگر است که ایران‌هراسی ظالمانه‌ای را که دیگران ایجاد کردند بزداییم. در این زمینه دولت کار بزرگی کرده هنوز هم باید ادامه دهیم. رئیس‌جمهوری از همه جناح‌ها و گروه‌ها و دوستان درخواست کرد که صدای ایران را بشنوند و به فریاد ایران جواب مثبت دهند. به آن صدایی که از مام میهن به گوش ما می‌رسد به دست پرقدرت ایرانی که برای همکاری به سوی ملت و فرزندان خودش دراز کرده، دستمان را به سوی ایران عزیز پرقدرت دراز کنیم. وی با تاکید بر اینکه در اکثر سفرها تلاش کردیم به همراه کارآفرینان باشیم و از وجود آنها استفاده کنیم، تصریح کرد: تلاش کردیم بتوانیم فضا را برای تفاهمات و قراردادهای آنها، برای پیشرفت کشور آماده کنیم. البته قدم‌های خوبی برداشته شده، اما هنوز راه طولانی پیش روی ما است. روحانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه ۹ ماه بیشتر از اجرای برجام نگذشته اما حرکت تقریبا خوب بوده است، اظهار کرد: البته در ۶ ماه اول انتظار ما رشد ۱۰ درصدی صادرات کالا بوده، اکنون بر اساس آمارها، ۶ درصد آن محقق شد. امیدواریم در ۶ ماه دوم حرکت سریع‌تری داشته باشیم و جبران کنیم.
به گفته روحانی، صادرات ایران در سال ۱۹۸۰، ۱۲ میلیارد دلار بوده و در ۲۰۱۴ در مجموع، ۸۸ میلیارد دلار، این قابل مقایسه با کشورهای هم‌سن و سال ما در منطقه آسیا نیست. البته قبول دارم ما دوران ۸ ساله جنگ و تحریم داشتیم، اما امروز باید آن گذشته‌ها را جبران کنیم و در جایگاه عزت و عظمت از هر نظر قرار بگیریم. روحانی با تاکید بر اینکه از دست دادن بازار خیلی ساده است، بیان کرد: اگر یک‌سال در بازار نباشید، فضا را اشغال می‌کنند به دست آوردن کار سختی است. رئیس‌جمهوری این را هم گفت که خیلی چیزها باید در کنار صادرات بیاید. در کنار صادرات باید حمل‌و‌نقل درست هم بیاید. شما کالای خوب صادر می‌کنید هواپیما ندارید چطوری گل می‌خواهید صادر کنید، چطوری محصولی که دوام ندارد صادر کنید.
پاسخ به منتقدان خرید هواپیما
روحانی در بخش دیگری از سخنان خود به منتقدان خرید هواپیما گفت: هواپیما که می‌خواهیم بخریم می‌گویند اتوبوس بخرید، البته اتوبوس می‌سازیم و اگر هم نبود می‌خریم. اگر نخریم می‌گویند برجام چه شد. بخریم می‌گویند هواپیما لوکس و جدید است نمی‌دانم بعضی‌ها در کدام وادی سیر می‌کنند یا عمرشان خیلی طولانی است. به گفته وی، هواپیما برای این است که بتوانیم محصولات را به کشورهای هدف صادر کنیم. باید کامیون و کانتینرها، هواپیما، کشتی‌های لازم را مجهز کنیم. یکی از آن زنجیره‌ها این است. باید وزارت صنعت و اقتصاد و دارایی، جهاد کشاورزی و سایر وزارتخانه‌ها به کمک صادرکننده‌ها بیایند. روحانی از پیشنهاد رئیس سازمان توسعه تجارت که با جمع صادرکنندگان جلسه‌ای داشته باشد، نیز استقبال کرد. روحانی در عین حال بر این موضوع نیز تاکید کرد که اول باید با خودمان، تعامل سازنده داشته باشیم تا بتوانیم حرف همدیگر را به خوبی بشنویم، تفاهم، استفاده و برنامه‌ریزی مشترک بکنیم و مشکلات را از پیش رو برداریم. به گفته وی، یکی از کمک‌ها به صادرات ما این است که بتوانیم صادرات را با تبلیغات در کشورهای هدف تسهیل کنیم. روحانی البته بیان کرد که گاهی تبلیغات خیلی گران است و بدون تبلیغات مگر کالا می‌تواند در کشور هدف راه خودش را باز کند، ما باید در تمام زمینه‌ها تلاش کنیم. وزارت خارجه، سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های ما یکی از مسوولیت‌های اصلی‌شان باید حمایت از تجارت بین‌المللی و صادرات کالای ایرانی در خارج باشد. رئیس دولت یازدهم تصریح کرد: تردیدی ندارم، اگر این زنجیره را ما تکمیل و حلقه‌های مختلف این زنجیره را در کنار هم قرار بدهیم، با توجه به امکانات کافی کشور در بخش‌های مختلف، جوان‌های با استعداد، دیپلمات‌های قوی و مسوولان امور صنعتی و تجاری، می‌توانیم شاهد تحولات خوب در صادرات باشیم که یکی از راه‌حل‌های اصلی اشتغال و رشد اقتصادی خواهد بود.
از برنامه عقب هستیم
در ادامه این مراسم، وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: صادرات غیرنفتی کشور شامل خدمات و کالاهای غیرنفتی امسال باید ١٠ میلیارد دلار نسبت به سال قبل افزایش پیدا کند و به ٦٨ میلیارد دلار برسد. محمد رضا نعمت‌زاده گفت: در برنامه ششم توسعه برای صادرات غیر نفتی رشدی ١٥ درصدی نسبت به سال گذشته پیش بینی شده و امیدواریم امسال این رقم محقق شود. وی ادامه داد: در صورتی که افزایش ١٠ میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی محقق شود، رشد صادرات غیر نفتی امسال به ٢٠ درصد خواهد رسید. نعمت‌زاده افزود: در ۶ ماه نخست امسال ۵/ ۲۸ میلیارد دلار کالاهای غیرنفتی و خدمات صادر شده است. به گفته وی، در سال ١٣٥٨، حدود ٦٠٠میلیون دلار صادرات غیرنفتی داشتیم که در آن زمان نسبت صادرات غیرنفتی به کل صادرات حدود چهار درصد بود. این رقم اکنون به ٧٠ درصد ارتقا پیدا کرده است. وی با تاکید بر اینکه صادرات نباید مانع داشته باشد و در هیج کشوری برای صادرات مانع و محدودیت قائل نمی‌شوند، گفت: صادرات علاوه بر مسائل خارجی به دو عامل داخلی بستگی دارد؛ نخست مباحث مرتبط با دولت و قوای حاکمیت و دوم عواملی که به تولیدکنندگان و صادرکنندگان برمی‌گردد. به گفته نعمت‌زاده، صادرات به‌عنوان یک بخش از تجارت خارجی، نه تنها یک اختیار بلکه امروزه یک الزام است؛ کشورهایی که در دهه‌های گذشته پیشرفت کرده‌اند، فقط از مسیر صادرات به این موقعیت دست یافته‌اند.
اعطای تسهیلات به صادرکنندگان
از سوی دیگر، رئیس سازمان توسعه تجارت نیز در این مراسم با اشاره به اینکه در نیمه نخست سال جاری ۷/ ۲۱ میلیارد دلار صادرات داشته‌ایم که با رشد ۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بوده است، تصریح کرد: اما این رقم همچنان مورد رضایت نیست. مجتبی خسروتاج با اشاره به اینکه همچنان برخی تحریم‌ها اجازه انعقاد موافقت‌نامه‌ها و تفاهم‌نامه‌های چندجانبه با سایرکشورها را به ما نمی‌دهد، اظهار کرد: در حال حاضر علاوه بر این برخی بنگاه‌های اقتصادی نیز توانایی لازم و شرایط کافی را برای حضور در بازارهای جهانی ندارند. خسروتاج با بیان اینکه قدرت رقابت برخی کالاها در بخش قیمت و نیز هزینه پایین است، گفت: این مساله به مشکلات ما در مقایسه با رقبای تجاری خود نسبت به نرخ سود بانکی و نیز استرداد هزینه‌های حمل ونقل مربوط می‌شود. وی ادامه داد: رقبا با سود بانکی پایین‌تری در بازارهای صادراتی حضور می‌یابند و فعالان اقتصادی ما به خاطر اینکه سود بانکی بیشتری پرداخت می‌کنند، توان صادراتی کمتری دارند. رئیس کل سازمان توسعه تجارت همچنین از تامین ۲۰ هزار میلیارد ریال اعتبار از محل صندوق توسعه ملی برای اعطای تسهیلات به صادرکنندگان خبر داد و گفت: این رقم با نرخ سود ۱۶ درصد در اختیار صادرکنندگان قرار دهند.
مطالبات بخش خصوصی
از سوی دیگر، رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز به نمایندگی از بخش خصوصی یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود. غلامحسین شافعی با بیان اینکه صادرات بیانگر قدرت اقتصادی و توانمندی هر کشوری است، اظهار کرد: آنجا که نفت مخارج دولت را در بودجه تامین می‌کند و کشور را بی‌نیاز از درآمدهای غیرنفتی می‌کند، تولید رو به افول می‌رود و اقتصاد واردات‌محور می‌شود. وی گفت: در شرایطی که اقتصاد واردات محور می‌شود به تبع آن نرخ ارز پایین نگه داشته می‌شود تا گزندی به واردات نرسد. اگرچه امروز غل و زنجیرهای تحریم قدری برداشته شده، اما صادرکننده ایرانی هنوز نمی‌تواند یک فروشنده جذاب برای خریداران خارجی باشد. شافعی یادآور شد که بانک مرکزی قول داده تا پایان سال ارز تک‌نرخی شود و ما منتظر ایفای وعده بانک مرکزی هستیم. به گفته وی، صادرات موفق باید پشتوانه تولید موفق داشته باشد؛ چراکه تا وقتی بخش صنعت نتواند به رونق برسد صادرات موفق محقق نمی‌شود. رئیس پارلمان بخش خصوصی با اشاره به تدوین سند ملی صادرات در ۵ سال پیش، اظهار کرد: تقاضای ما این است که این سند مورد بازنگری قرار گیرد؛ به‌گونه‌ای‌که هم برنامه ششم و هم اقتصاد مقاومتی در آن لحاظ شود و اتاق‌های بازرگانی آمادگی همکاری برای بازنگری در این سند را دارند. پیشنهاد دیگر وی، ادغام صندوق ضمانت صادرات در بانک توسعه صادرات بود؛ زیرا به گفته وی، افزایش سرمایه بانک توسعه صادرات بارها مطرح شده، اما در کنار آن به نظر می‌رسد ادغام صندوق ضمانت صادرات در بانک توسعه صادرات کمک بیشتری برای صادرات ایجاد می‌کند. شافعی به لزوم توجه به ارائه مشوق‌های صادراتی از سوی دولت به صادرکنندگان اشاره کرد وگفت: مشوق‌های صادراتی اهرمی موثر برای توسعه صادرات است و در شرایطی که بنگاه‌های اقتصادی وضعیت خوبی از لحاظ پولی ندارند این مشوق‌ها می‌تواند تاثیرگذاری قابل توجهی داشته باشد. «رفع قوانین دست و پاگیر و متناقض از سر راه صادرکنندگان»، «فراهم کردن زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل مناسب»، «حمایت‌های سیستم بانکی و نرخ‌های ترجیحی»، «تخصیص بخشی از منابع صندوق توسعه ملی برای حمایت از صادرات»، «برگزاری جلسات شورای عالی صادرات»، «تجدید نظر در آیین‌نامه انتخاب نمایشگاه‌ها و هیات‌ها توسط رایزنان بازرگانی»، « دخالت بخش خصوصی در انتخاب رایزنان بازرگانی»، «برگزاری روز ملی صادرات توسط سه اتاق» از جمله مطالبات بخش خصوصی بود که توسط شافعی قرائت شد.
بر اساس این گزارش، در بیستمین سالروز ملی صادرات که صبح روز گذشته با حضور رئیس‌جمهوری، وزیر صنعت، معدن و تجارت، وزیر جهاد کشاورزی، نمایندگان اتاق‌های بازرگانی، تعاون و اصناف و جمعی از تجار و بازرگانان کشور برگزار شد، به سه صادرکننده مدال افتخار اعطا شد. پنج صادرکننده به‌عنوان صادرکننده ممتاز و ۵۰ شرکت نمونه صادراتی مورد تقدیر قرار گرفتند.
ارسال نظر