گروه اقتصاد بین‌الملل، شادی آذری: کارشناسان و سیاست‌گذاران حوزه تجارت به شاخص جدیدی دست یافته‌اند که به پیش‌بینی وضعیت آینده تجارت جهانی کمک می‌کند. از آنجا که داده‌های پیشین چندان امیدوارکننده نبودند، این یافته جدید، در حوزه مطالعه تجارت جهان به‌عنوان معیاری باارزش محسوب می‌شود.

روز جمعه سازمان تجارت جهانی ( WTO) در حاشیه اجلاس وزرای گروه ۲۰، یک شاخص فصلی جدید برای پیش‌بینی حجم تجارت جهانی در سه یا چهار ماه آینده را معرفی کرد. با توجه به افت چشم‌انداز اقتصاد و تجارت جهان طی چند فصل اخیر، شاخص جدید سازمان تجارت جهانی در شرایطی حیات خود را آغاز کرد که افت تجارت جهانی را برای آینده پیش‌بینی می‌کند. این شاخص در حال حاضر رقم ۰/ ۹۹ را برای فصل سوم سال میلادی جاری نشان می‌دهد که نشان‌دهنده کاهش ملایم حجم تجارت جهانی در آینده نزدیک است. رقم ۱۰۰ این شاخص، سطح جداکننده بین افزایش و کاهش تجارت جهانی است بدین معنی که شاخص ۱۰۰ و بالاتر نشان‌دهنده افزایش حجم تجارت جهان و رقم پایین‌تر از ۱۰۰ نشان دهنده کاهش حجم تجارت جهان در ۳ یا ۴ ماه آینده است. سازمان تجارت جهانی که ۱۶۴ عضو دارد، اعلام کرد که این شاخص به‌طور بالقوه برای آن دسته از برنامه‌ریزان دولت که به دنبال ریختن طرحی مناسب برای سیاست‌های اقتصادی کشورشان هستند بسیار مفید است. علاوه بر این، افراد مستقل، سرمایه‌گذاران و صنایعی که در بخش صادرات فعال‌ هستند می‌توانند از این شاخص بهره بسیار ببرند. رابرت کوپمان، اقتصاددان ارشد سازمان تجارت جهانی که روش‌شناسی این شاخص جدید را تدوین کرده است، می‌گوید: ‌«این شاخص چشم‌اندازی سریع‌تر و منظم‌تر را از آنچه در حال رخ دادن است در اختیار سیاست‌گذاران قرار می‌دهد.» وی می‌افزاید که این شاخص در نشان دادن بحران مالی جهان بسیار درست عمل می‌کند و می‌تواند بحران مالی بعدی یا وقوع یک رکود اقتصادی شدید چین در آینده را پیش‌بینی کند. کوپمان با اشاره به تصمیم بریتانیا مبنی بر ترک اتحادیه اروپا می‌گوید:‌ «داده‌های ما تا ماه مه هستند و هنوز برگزیت را پوشش نمی‌دهند اما تا ماه ژوئیه یا اوت ما باید بتوانیم بگوییم که چگونه برگزیت بر جریان تجارت تاثیر می‌گذارد.» در شرایطی که سایر بخش‌های اقتصاد جهان شاخص‌هایی را برای پیش‌بینی وضعیت آینده خود در اختیار دارند، تجارت جهانی نسبتا از این امکان محروم بوده است. سازمان تجارت جهانی در تهیه این شاخص اجزای مختلفی را مورد بررسی و تحلیل قرار داد و در نهایت به ۶ مولفه اصلی برای تدوین این شاخص دست یافت: حجم بارهای حمل و نقل هوایی، حجم بارهای حمل و نقل دریایی، تولید و فروش خودرو، سفارش‌های صادراتی، قطعات الکترونیکی و کالاهای کشاورزی. کوپمان می‌گوید: وقتی این شاخص مورد آزمایش قرار گرفت صحت آن ۹۷ درصد برآورد شد. ویلی‌لین، رئیس شرکت نساجی «میلو نیت ویر» و رئیس شورای شرکت‌های صادراتی هنگ‌کنگ می‌گوید که این شاخص جدید ایده خوبی است اما احتمالا به اندازه کافی وارد جزئیات نمی‌شود. در حال حاضر اغلب شرکت‌ها جهت کلی روند تجارت جهان را می‌دانند اما علاقه‌مندند در مورد مسیرهای خاص صادرات و واردات، کارخانه‌های عمده‌ای که در نزدیکی برخی بنادر خاص تاسیس می‌شوند و اینکه چه بازارهایی در حال رشد هستند، اطلاعات کسب کنند. لین می‌گوید: «همه می‌دانند که وضعیت بازارهای جهان خیلی خوب نیست اما ما به‌دنبال جزئیات بیشتری هستیم.» سازمان تجارت جهانی اما اعلام کرده این شاخص یک ابزار برای پیش‌بینی کوتاه‌مدت نیست، پیش‌بینی ۶ ماهه تجارت جهان این کار را پیش از این هم انجام می‌داده است. در عوض، این شاخص جدید، روشی را در اختیار ما قرار می‌دهد که نقاط عطف و سرعت رشد تجارت جهان را مورد سنجش قرار دهیم. براساس پیش‌بینی فعلی سازمان، تجارت جهانی در سال‌جاری ۸/ ۲ درصد رشد خواهد داشت و این پنجمین سال متوالی است که نرخ رشد تجارت جهانی در رقمی کمتر از ۳ درصد باقی‌مانده است.