گروه بازرگانی: روسای گمرک ایران و ترکیه درباره ۲۵ موضوع مربوط به رفع موانع گمرکی موجود بر سر راه توسعه و تسهیل تجارت میان دو کشور و ارائه راهکارها توافق کردند.

از جمله موضوعات مورد توافق ایران و ترکیه می‌توان به اجرای مرحله دوم تیرالکترونیکی، پویایی فعالان اقتصادی مجاز، ۲۴ ساعته و دو برابر شدن ظرفیت مرز بازرگان- گوربلاغ و اجرای برنامه مشترک مبارزه با قاچاق کالا و مواد مخدر با استفاده از اشعه ایکس اشاره کرد.

صورتجلسه این توافق به امضای «مسعود کرباسیان» رئیس‌کل گمرک جمهوری اسلامی ایران و «جیناپ آشجی» رئیس‌کل گمرک ترکیه، رسید. با توجه به تصویب موافقت‌نامه «ایجاد دروازه مشترک مرز زمینی سرو - اسن‌دره» در مجلس‌های دو کشور و اعلام آن از سوی مجاری دیپلماتیک، دو طرف اعلام کردند این موافقت‌نامه از بیست و هفتم خرداد امسال (شانزدهم ژوئن ۲۰۱۶) لازم‌الاجرا است. همچنین دو طرف در مورد اجرای مرحله دوم تیر الکترونیکی از آگوست ۲۰۱۶ (مرداد ماه ۱۳۹۵) توافق کردند. نمایندگان دو کشور توافق کردند در مورد برنامه فعالان اقتصادی مجاز (AEO) همکاری و در یک نشست فنی تجربه‌های خود را در اختیار یکدیگر قرار دهند. همچنین دو طرف توافق کردند همه اقدام‌های لازم برای تسهیل عبور و افزایش شمار خودروهای ورودی و خروجی را به‌طور موثر با استفاده از مسیرهای دوگانه برای خودروهای تجاری در دروازه مرزی زمینی بازرگان - گوربلاغ انجام دهند.

طرف ایرانی از طرف ترکیه‌ای خواست نیروی انسانی کافی را برای دستیابی به هدف‌های این بند تامین کند، فضای پارکینگ را توسعه و ساعت‌های کاری را به ۲۴ ساعت افزایش دهد و اختلال‌های سامانه‌های رایانه‌ای برای کامیون‌ها را رفع کند. در این نشست نماینده ترکیه به طرف ایرانی اعلام کرد: دروازه مشترک زمینی گوربلاغ را برای دو برابر کردن اندازه و ظرفیت آن بازسازی می‌کند. همچنین دو طرف توافق کردند فعالیت گمرک سرو- اسن‌دره را بر پایه ۲۴ساعت و هفت روز پس از افتتاح عملی کنند.

ایران و ترکیه برای کنترل موثر موادمخدر و روانگردان‌ها توافق کردند در مورد کشفیات و چگونگی اختفا به همراه تصاویر و مستندات لازم با یکدیگر همکاری و به طرف مقابل گزارش کنند. به منظور خودداری از معطلی کامیون‌ها در دو طرف مرز و کاهش هزینه‌های تجارت، دو طرف پذیرفتند در یک نشست کارشناسی، عملیات یک‌بار اسکن کامیون‌های عبوری و تبادل الکترونیکی تصاویر ایکس‌ری را اجرا کنند. برای مبارزه با تجارت کالاهای قاچاق، موادمخدر و پیش‌سازها دو طرف توافق کردند یک کمیته مشترک درباره انجام عملیات مشترک تا آگوست ۲۰۱۶ (مرداد ماه ۱۳۹۵) ایجاد شود. طرف ترکیه‌ای از نماینده ایران برای پیوستن به ابتکار جاده ابریشم و پروژه کاروانسراها، درخواست پشتیبانی کرد که با استقبال طرف ایرانی همراه شد.

موافقت‌نامه همکاری دوجانبه در امور گمرکی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه بیست و سوم نوامبر سال ۲۰۰۰ میلادی و همچنین یادداشت تفاهم تبادل الکترونیکی اطلاعات درباره حمل‌ونقل بین‌المللی وسایل نقلیه، کالا و مسافر در هفتم آوریل ۲۰۱۵ میلادی امضا شد. از سوی دیگر، در دیدار معاون وزارت گمرک و تجارت ترکیه با رئیس اتاق تهران، بر تقویت زیرساخت‌های مرزی دو کشور و حرکت در مسیر تحقق تجارت ۳۰ میلیارد دلاری دو طرف، تاکید شد. در این دیدار مسعود خوانساری به برخی مشکلات مرزی در ترانزیت و جابه‌جایی کالا میان دو کشور اشاره کرد و رفع سریع مشکلات و موانع زیرساختی را در این بخش در رونق تجارت دو طرف موثر دانست. وی با بیان اینکه در حال حاضر حجم عمده جابه‌جایی کالا میان دو کشور از طریق مرز بازرگان-گوربلاغ صورت می‌گیرد، افزود: آمار گمرک ایران نشان می‌دهد که طی سال ۹۴ معادل ۶۱ درصد واردات ایران از ترکیه و ۲۱ درصد صادرات ایران به ترکیه از طریق این مرز صورت گرفته است. به گفته رئیس اتاق تهران، در حال حاضر روزانه ۴۰۰ دستگاه کامیون ایرانی و ترکیه‌ای از طریق این مرز وارد ایران می‌شود و حدود ۲۵۰ دستگاه کامیون در روز نیز از این مرز به ترکیه می‌رود. خوانساری، افزایش ساعات کاری مرز بازرگان-گوربلاغ و نیز تجهیز زیرساخت‌های سایر درگاه‌های گمرکی دو کشور را مورد تاکید قرار داد تا به گفته وی، دو کشور بتوانند در مسیر افزایش حجم روابط تجاری با یکدیگر گام بردارند. رئیس اتاق تهران همچنین به برنامه‌ریزی و اقدامات گمرک ایران در راستای مبارزه با قاچاق کالا میان دو کشور اشاره کرد و یادآور شد تجهیزات مدرن از سوی گمرک ایران برای جلوگیری از تجارت غیرقانونی میان دو کشور آماده شده است. معاون وزارت گمرک و تجارت ترکیه نیز در این دیدار، با اشاره به برنامه‌ریزی دو کشور برای تحقق تجارت مشترک ۳۰ میلیارد دلاری، گفت: برای دستیابی به این مهم، افزایش و فعال کردن درگاه‌های مرزی متعدد اهمیت بسزایی دارد که در این زمینه، وزارت گمرک و تجارت ترکیه دستورالعمل‌های جدی در پیش دارد. «جناپ آشچی» از نوسازی و تجهیز مرزهای گمرکی ترکیه با ایران خبر داد و افزود: زیرساخت‌های لازم برای حمل‌ونقل کالایی و نیز تسریع رفت‌وآمد کامیون‌های دو کشور ایجاد شده است. وی به توافقنامه تجارت ترجیحی میان دو کشور که سال گذشته به امضا رسید اشاره کرد و گفت: به‌رغم گذشت نزدیک به یک‌سال از امضای این توافقنامه، همچنان مشکلاتی برسر راه اجرایی کردن آن وجود دارد که قرار است طی نشستی که هفته آینده میان کارشناسان دو کشور برگزار می‌شود، موانع و مشکلات مورد بررسی و حل‌وفصل قرار بگیرد. به گفته وی، در حال حاضر ایران و ترکیه از چهار مرز گمرکی مشترک برخوردار هستند که سه مرز فعال وجود دارد و ترکیه در تلاش است تا تعداد درگاه‌های مرزی خود را با ایران گسترش دهد.