سناریوهای طراحی‌شده براساس نظرسنجی‌های مختلفی که از سوی کشورهای گوناگون درباره انتظارات آنان از هزینه‌های اقتصادی تحمیلی به دلیل همه‌گیری ناشی از شیوع کووید-۱۹ انجام شده، شکل گرفته است. با توجه به داده‌های جمع‌آوری‌شده، بیشتر پاسخ‌دهندگان، سناریویی را که براساس آن، تولید ناخالص داخلی در سه‌ماهه اول ۲۰۲۱ به دوران پیش از همه‌گیری خواهد رسید، محتمل‌ترین سناریو برای اقتصاد کشور خود می‌دانند.

 بنا بر سناریوی نخست، کنترل آثار کووید بر بخش سلامت موثر واقع می‌شود، اما مداخلات اقتصادی بر کشور بی‌اثر خواهد ماند. در این طرح، رشد اقتصادی در سه‌ماه سوم سال ۲۰۲۰ روندی نزولی داشته و تولید ناخالص داخلی در سه ماهه اول سال ۲۰۲۱ به سطح پیش از بحران همه‌گیری یا به عبارتی به سطح سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۱۹ بازمی‌گردد. در این وضعیت، تلاش‌ها برای کنترل ویروس سبب موفقیت در بخش سلامت می‌شود، اما رشد در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۰ به تحرک اقتصاد منجر نمی‌شود.

در دومین سناریوی محتمل، تاثیرات کنترل ویروس کووید بر بخش بهداشت موثر است و مداخلات اقتصادی تنها تا حدی موثر واقع خواهد شد. طبق این سناریو، رشد اقتصادی که در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۰ آغاز شد، ادامه یافته و تولید ناخالص داخلی در سه ماهه چهارم ۲۰۲۰ به سطح پیش از بحران یا به عبارتی به سطح سه ماهه چهارم سال ۲۰۱۹ خواهد رسید. در نتیجه در این طرح، بخش سلامت از مهار موفق کووید برخوردار بوده و حرکت اقتصادی همچنان ادامه دارد.

در سومین سناریوی محتمل که موسسه مطالعاتی مکنزی آن را پیش‌بینی کرده است، کنترل و مهار ویروس بر بخش سلامت موثر خواهد بود و همزمان احیا و بازیابی اقتصاد با شتاب و قدرت صورت می‌پذیرد. در چنین شرایطی رشد اقتصادی افزایش می‌یابد، تولید ناخالص داخلی در سه ماهه سوم ۲۰۲۰ به سطح پیش از بحران می‌رسد و به روند رشدی قدرتمند ادامه می‌دهد. در نتیجه، بخش بهداشت موفق به مهار همه‌گیری می‌شود و رشد اقتصاد که توسط برنامه‌های پولی و مالی تقویت شده، استمرار پیدا می‌کند.

در چهارمین سناریو، مداخلات اقتصادی بی‌اثر خواهد بود و مهار ویروس در بسیاری از نقاط موثر است؛ گرچه گاهی آثاری از عدم تاثیر نیز به چشم می‌خورد. در چنین شرایطی، رشد دچار رکود می‌شود و تولید ناخالص داخلی تنها در سه ماهه چهارم ۲۰۲۳ به سطح پیش از بحران خواهد رسید. به دلیل بحرانی که برای مشاغل ایجاد شده و ورشکستگی‌ها و بیکاری‌های طولانی‌مدت، آسیب‌های ساختاری جدی بر اقتصاد وارد خواهد شد؛ حتی اگر تاثیر ویروس بر بخش سلامت تا میزان زیادی کنترل شود. می‌توان گفت در این وضعیت رشد آهسته تولید ناخالص داخلی برای بهبود و احیای کامل اقتصاد، کافی نیست.

بنا بر سناریوی پنجم، کنترل مهار همه‌گیری ناشی از شیوع کووید بر بخش سلامت موثر اما با افت و خیز فراوان همراه است و برخی از مداخلات اقتصادی بر روند احیای اقتصادی تاثیری مثبت خواهد داشت. در این سناریو که بسیاری از افراد شرکت‌کننده در نظرسنجی مک‌کنزی، آن را به‌عنوان شرایط جاری در کشور خود برآورد کردند، رشد تولید ناخالص داخلی در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ شتاب خواهد گرفت و در سه ماهه چهارم ۲۰۲۱ به سطح پیش از بحران خواهد رسید. در این برآورد، تا اواسط سال ۲۰۲۱، عوارض جانبی منفی ویروس تا حد زیادی کنترل می‌شود و با بازگشت مصرف‌کنندگان و مشاغل به سطح پیش از همه‌گیری، رشد اقتصادی احیا می‌شود.

در ششمین سناریوی محتمل، مهار کووید با چالش همراه است، اما در برخی از نقاط موثر خواهد بود و همزمان فرآیند احیا و بازگشت اقتصاد پرقدرت دنبال خواهد شد. در چنین شرایطی، رشد در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ افزایش خواهد یافت و تولید ناخالص داخلی در سه ماهه اول سال ۲۰۲۱ به سطح پیش از بحران یا به عبارتی به سطح موجود در سه ماهه چهارم سال ۲۰۱۹ خواهد رسید. در این سناریو، تا پایان سال ۲۰۲۰ عوارض جانبی ویروس تا حد زیادی کنترل و محرک‌های مالی جدید در سه ماهه اول سال ۲۰۲۱ سبب افزایش فعالیت‌های اقتصادی می‌شود.

در سناریوی هفتم با سطح بالایی از ناکامی مهار کووید بر بخش سلامت روبه‌رو هستیم که در سوی دیگر آن هیچ نشانه‌ای از بهبود را در احیای اقتصاد مشاهده نمی‌کنیم. در این سناریو، مداخلات اقتصادی بی‌اثر هستند و رکود طولانی‌مدت بر اقتصاد سایه می‌اندازد. رشد اقتصادی در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۰ متوقف و دچار رکود می‌شود و تولید ناخالص داخلی زودتر از سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۴ به سطح پیش از همه‌گیری باز نخواهد گشت. در این وضعیت، آثار مخرب ویروس بر بخش سلامت افزایش یافته و منجر به کاهش تولید ناخالص داخلی می‌‌شود. همچنین خسارات قابل توجهی به مشاغل و خانوارها وارد می‌شود.

بنا بر هشتمین سناریو، مهار کووید با ناکامی مواجه خواهد شد و همزمان شاهد رشد کوتاه‌مدت و تاخیر نسبی در احیای اقتصاد هستیم. در این شرایط مداخلات در بخش اقتصاد شکست خورده و مداخلات برای احیای اقتصاد تا حدودی موثر واقع می‌شود. در این شرایط، رشد اقتصادی در سه ماهه چهارم ۲۰۲۰ متوقف و سپس کند می‌شود. در نهایت تولید ناخالص داخلی در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲ به سطح پیش از بحران خواهد رسید. اگر این سناریو عملیاتی شود، تاثیرات مخرب کووید بر بخش سلامت روندی صعودی به خود خواهد گرفت و منجر به کاهش تولید ناخالص داخلی می‌شود. در این سناریو گرچه برنامه‌های مالی و بهداشتی جدید، روند نزولی اقتصاد را متوقف می‌کنند، اما سبب‌ساز رشد نمی‌شوند.

در آخرین سناریو با شکست مداخلات در بهداشت عمومی و پیروزی مداخلات اقتصادی روبه‌رو هستیم. در این شرایط، احیای اقتصادی روندی قدرتمند اما با تاخیر را طی خواهد کرد. رشد اقتصادی در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۰ متوقف و سپس روند احیای خود را آغاز خواهد کرد و در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۱ به سطح پیش از بحران خواهد رسید. برنامه‌های جدی در مسائل مالی و بهداشتی باعث بهبود پایدار اقتصاد در این سناریو خواهد شد.

اخبار مرتبط