قیمت جهانی نفت در حالی نوسان میکند که بازار کاهش عرضه را در مقابل چشمانداز تیره اقتصادی میبیند
جدال اوپکپلاس با آینده تقاضا
روند رفت و برگشتی بهای نفت نگرانیهای جدیدی ایجاد کرده است
عربستانسعودی بهتازگی اعلام کرد که کاهش تولید داوطلبانه خود را به میزان یکمیلیون بشکه در روز تا ماه اوت تمدید خواهد کرد، درحالیکه روسیه و الجزایر داوطلب شدند تا سطح تولید و صادرات خود را برای ماه اوت به ترتیب برابر با 500هزار و 20هزار بشکه در روز کاهش دهند.
پیامدهای اجرای مصوبات اوپکپلاس
در همین رابطه، تاماس وارگا؛ از تحلیلگران موسسه پیویام به گزارشگر رویترز گفت چنانچه مصوبات کشورهای صادرکننده نفت بهطور کامل اجرا شوند، این امر منجر به کاهش مجموع 36/ 5میلیون بشکه در روز در مقایسه با سطوح تولید در اوت2022 خواهد شد. همچنین بیم آن میرود که چندین کشورعضو گروه تولیدکننده اوپکپلاس حتی قادر بهدستیابی به سهمیه تعریفشده تولید خود نیز نباشند. نباید از نظر دور داشت که شاخصهای اصلی نفت پس از نشست قبلی این ائتلاف، بهدنبال یک افزایش اولیه، به دلیل چشمانداز تیره اقتصاد کلان، حدود یکدرصد ریزش را ثبت کردند.
رکود همهگیر اقتصادی
بررسیهای تجاری نشان میدهد که فعالیت عمده کارخانههای تولیدی به دلیل سطح ضعیف تقاضا در چین و اروپا کاهش یافتهاست و میانگین تولید ایالاتمتحده نیز در ژوئن کاهش بیشتری پیدا کرد که بهنوعی میتوان گفت تولید جهانی به سطوحی که آخرینبار در موج اولیه همهگیری کووید-19 مشاهده شدهبود، بازگشت.
به گفته برخی تحلیلگران، این عدماطمینان از آینده بازار، احتمالا تلاشهای اوپکپلاس برای کاهش عرضه را تحتالشعاع قرار خواهد داد. تحلیلگران کامرزبانک خاطرنشان کردند، حتی قبل از اعلام کاهش دوباره تولید توسط تولیدکنندگان عمده نفت، دادههای آژانس بینالمللی انرژی حاکی از آن بود که بازار نفت کسری عرضه تقریبا 2میلیون بشکهای در روز را در سهماهه سوم و چهارم در پیش خواهد داشت.
رشد نامتوازن قیمت نفت
با این حال، قیمت نفت همراستا و همسنگ با اخبار منتشرشده و پیشبینیها، افزایش نیافتهاست، دلیل این امر عمدتا نگرانی بابت تقاضا، بهویژه با توجه به بهبود ضعیف و کندی اقتصادی در چین پس از لغو محدودیتهای مربوط به ویروسکرونا، اعلام میشود.
با استناد به خروجی نظرسنجی موسسه اسپیگلوبال، کاهش فرآیند جذب نیروی کار بهدنبال رکود اقتصادی در چین، کاهش میزان فعالیت بخش تولیدی و کارخانههای عمدتا کوچک و متوسط در دو بخشخصوصی و دولتی را رقم زد. این امر واردات نفت بزرگترین واردکننده نفت جهان در ماه ژوئن را بهشدت تحتتاثیر قرار داد.
تبعات افزایش نرخ بهره بانکی
در عین حال، ناظران بازار جهانی نفت باور دارند افزایش نرخ بهره بانکی در ایالاتمتحده و اروپا برای مقابله با تورم، اثربخشی گذشته خود را از دست دادهاست.
افزایش نرخ بهره بانکی میتواند در نوع خود موجب بالارفتن بهای دلار و در نتیجه ایجاد تورم و رشد قیمت کالا عمدتا برای مصرفکنندگانی شود که از سایر ارزها در مبادلات روزمره و حتی تجاری خود استفاده میکنند، این رویداد همچنین پتانسیل کاهش معنادار تقاضای نفت را نیز دارد. در همین چارچوب، سیانبیسی گزارش کرد دادههای منتشرشده درباره سبقتگرفتن تورم ایالاتمتحده از سطح 2درصدی هدفگذاریشده توسط بانکمرکزی این کشور و بهتبع آن، پیشبینیها درباره احتمال افزایش مجدد نرخ بهره بانکی، به نگرانیها درمورد آینده مبهم بازار و احتمال وقوع رکود شدیدتر اقتصادی در جهان و تاثیر آن بر رشد تقاضای جهانی نفت، دامن زد.
همانگونه که پیشتر اشاره شد، بهدلیل کندی واضح رشد دو قطب اقتصادی جهان یعنی آمریکا و چین در تابستان جاری، قیمت نفتخام برنت تا آخر ماه ژوئن برای چهارمین فصل پیاپی در بازه محدود باقیماند.
آینده قیمت نفت
نعیم اسلم، مدیر ارشد سرمایهگذاری در بازار سرمایه، گفت که بهرغم تلاشهای گسترده عربستانسعودی و روسیه، ممکن است امیدها برای جهش قیمت نفت به بالای 90 دلار کمرنگ شده و در آیندهای نزدیک قیمت نفت بین 65 تا 70 دلار در هر بشکه، تثبیت شود.گفتنی است بازارهای ایالاتمتحده روز سهشنبه به دلیل تعطیلات روز استقلال این کشور تعطیل بود.
با این حال، برخی تحلیلگران پیشبینی میکنند پس از کاهش یکمیلیون بشکهای تولید روزانه نفت عربستان، بزرگترین صادرکننده نفت جهان، عرضه این کالای راهبردی در نیمه دوم امسال کاهش و قیمتها افزایش یابد، این در حالی است که ایالاتمتحده بهتدریج در حال تکمیل ذخیرهسازیهای راهبردی نفتخام خود است. به گزارش رویترز، عربستان و روسیه، صادرکنندگان تراز اول نفت جهان، روز سوم ژوئیه اعلام کردند که تولید روزانه نفت خود را در ماه اوت نیز کاهش خواهند داد. دولت سعودی اعلام کرد کاهش تولید داوطلبانه روزانه یکمیلیون بشکهای خود را در اوت نیز ادامه خواهد داد؛ امری که ممکن است پس از این ماه هم تمدید شود.
در همین رابطه، خبرگزاری دولتی عربستانسعودی به نقل از یک منبع رسمی وزارت انرژی این کشور اعلام کرد تولید نفت این کشور در اوت سالجاری، حدود ۹میلیون بشکه در روز خواهد بود.
دولت سعودی در ابتدای ماهجاری متعهد شد علاوهبر مصوبه اوپکپلاس مبنیبر کاهش عرضه نفت تا پایان سال۲۰۲۴ که با هدف بالا بردن قیمتها انجام میشود، تولید نفت خود را در ایام باقیمانده ماه جاری نیز بهطور چشمگیری کاهش دهد.
به فاصلهای کوتاه و اندکی پس از اعلام تصمیم کاهش تولید عربستان، دفتر نخستوزیری روسیه هم اعلام کرد مسکو کاهش ۵۰۰هزار بشکهای عرضه روزانه نفت خود را برای ماه آینده میلادی نیز ادامه خواهدداد. گفتنی است این حجم از کاهش، معادل 5/ 1درصد از کل عرضه نفت در جهان را شامل میشود. بهاینترتیب، میتوان محاسبه کرد در شرایط کنونی، مجموع کاهش عرضه روزانه تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت و غیراوپک، به مرز 5میلیون و 200هزار بشکه خواهد رسید.
مصوبات کاهشی اوپکپلاس
اوپکپلاس که حدود 40درصد از مجموع تولید نفت جهان را بر عهده دارد، از نوامبر 2022 تاکنون در واکنش به محرکهایی همچون ریزش تقاضای نفتخام در چین در کنار افزایش تولید و عرضه نفتخام از سوی ایالاتمتحده، سطح عرضه نفت خود را محدود کرده و با این اقدام بالا رفتن نسبی قیمتها را موجبشدهاست. با این همه، این ائتلاف نفتی تاکنون موفقنشده قیمت نفت را به فراتر از بازه 70 تا 80 دلار برای هر بشکه برساند. به باور کارشناسان فعال در بازار نفت، تداوم راهبردکاهش داوطلبانه تولید نفت با هدف حمایت از مصوبات کشورهای عضو ائتلاف اوپکپلاس و در راستای حفظ ثبات و تعادل در بازار جهانی این کالای استراتژیک انجام میشود.